Odpowiedź:
Decyzja o konieczności przeprowadzenia określonych pomiarów czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy (np. zapylenia, hałasu, itp.) powinna być uzależniona od warunków, w jakich wykonywana jest praca oraz wyników oceny ryzyka zawodowego przeprowadzonej na konkretnym stanowisku pracy, na którym dany pracownik jest zatrudniony.
Uzasadnienie:
Stosownie do postanowień art. 227 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy w zakresie ochrony pracowników przed chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z wykonywaną pracą jest przeprowadzanie, na swój koszt, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowanie i przechowywanie wyników tych badań i pomiarów oraz udostępnianie ich pracownikom.
Tryb, metody, rodzaj i częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, przypadki, w których jest konieczne prowadzenie pomiarów ciągłych, sposób rejestrowania i przechowywania wyników badań i pomiarów – określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 r. Nr 33, poz. 166), natomiast wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych oraz natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 817).
Obowiązek dokonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia jest uzależniony nie tylko od występowania takich czynników, ale również od wyników oceny ryzyka zawodowego. Należy bowiem przypomnieć, że zgodnie z art. 226 k.p., pracodawca jest obowiązany oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko.
Pojęcie ryzyka zawodowego zostało zdefiniowane w § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), który stanowi, że jest to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest zapewnienie poprawy warunków pracy i ochrony życia i zdrowia pracujących. To m.in. od sposobu przeprowadzenia tej oceny zależy w dużej mierze skuteczność funkcjonującego w organizacji systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
W praktyce ocena ryzyka zawodowego oznacza systematyczne identyfikowanie, monitorowanie i badanie wszystkich aspektów pracy w celu określenia związanych z nią zagrożeń mogących spowodować wypadek przy pracy, chorobę lub złe samopoczucie pracownika i stwierdzenia, czy zagrożenia te mogą być wyeliminowane, a jeżeli nie, to jakie środki ochrony powinny być zastosowane, aby ograniczyć wynikające z nich ryzyko.
Jeżeli więc w wyniku dokonania przez pracodawcę takiej oceny okaże się, że pomiary powinny zostać wykonane, to pracodawca powinien je zlecić uprawnionemu podmiotowi posiadającemu stosowną akredytację.
W opisanym przypadku, z uwagi na specyfikę pracy, która nie jest wykonywana w jednym miejscu (np. w warsztacie na terenie pracodawcy), lecz w różnych miejscach, u zleceniodawców (zarówno na otwartej przestrzeni, jak i w pomieszczeniach zamkniętych), wykonanie pomiarów miałoby sens jedynie wtedy, gdyby osoby wykonujące tam pracę robiły to regularnie, a nie np. tylko jednorazowo. W przeciwnym przypadku pracodawca, który chciałby wykonywać takie pomiary, powinien je wykonywać na każdym nowym stanowisku pracy, a więc w każdym nowym miejscu, do którego kieruje swoich pracowników. Takie działanie byłoby jednak zupełnie nieuzasadnione z organizacyjnego i ekonomicznego punktu widzenia.
Maciej Ambroziewicz,
autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono 22.08.2016 r.
Czy skorzystanie z refundacji kosztów zatrudnienia osoby bezrobotnej pozbawia pracodawcę możliwości zwolnienia z opłacania składek na FP i FGŚP?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychPracownicy są zatrudnieni w firmie, która prowadzi działalność związaną z usługami elektrycznymi i elektronicznymi. Praca jest wykonywana w terenie, zarówno na świeżym powietrzu, jak i w pomieszczeniach inwestora.Czy dokumentacja kadrowa powinna zawierać pomiary zapylenia, pomiary elektryczne związane z ochroną przed porażeniem prądem i pomiary hałasu?
