Czy rodziców uczniów uczących się zawodu należy zaznajomić z wynikami oceny ryzyka zawodowego?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHPW zakładzie pracy pracuje ok. 150 uczniów nauki zawodu. Według przyjętych zasad uczniowie zmieniają wydziały, na których wykonują praktyczną naukę zawodu co 3 miesiące. W momencie przejścia młodocianego na inne stanowisko pracy (inny wydział) realizowany jest instruktaż stanowiskowy, w którym zapoznaje się z oceną ryzyka zawodowego. Czy rodziców (opiekunów) uczniów nauki zawodu należy zaznajomić z oceną ryzyka zawodowego na stanowisku wykonywania praktycznej nauki zawodu? Czy musi być to formalnie potwierdzone? Problem w tym, że dla tak dużej liczby młodocianych i tak częstym zmienianiu przez nich stanowisk pracy przekazywanie ocen ryzyka zawodowego wszystkim ich opiekunom i uzyskanie ich potwierdzeń zapoznania będzie bardzo czasochłonne i ostatecznie będzie wielkim problemem do weryfikacji.

Odpowiedź

Pracodawca zatrudniający pracownika młodocianego nie może odstąpić od obowiązku zapoznania jego opiekuna prawnego z ryzykiem zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą.

Uzasadnienie

W myśl art. 190 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) - dalej k.p. za pracownika młodocianego uważa się osobę, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Zatrudnianie osób, które nie ukończyły 16 lat jest co do zasady zabronione, przy czym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (Dz. U. Nr 214, poz. 1808 z późn. zm.), istnieją pewne odstępstwa od powyższej zasady, które dopuszczają zatrudnianie osób niemających 16 lat.

Z uwagi na szczególną ochronę życia i zdrowia pracowników młodocianych, ustawodawca przewidział szereg obostrzeń przy ich zatrudnianiu. Dotyczą one m.in. pewnych prac, których nie wolno powierzać młodocianym, a które zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. Nr 200, poz. 2047 z późn. zm.).

Ustawodawca w art. 201 § 3 k.p., zobowiązał pracodawcę do przekazywania przedstawicielowi ustawowemu młodocianego (rodzicowi lub opiekunowi) informacji o ryzyku zawodowym, które wiąże się z pracą wykonywaną przez młodocianego, a także o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Naturalnie chodzi tu o ocenę ryzyka zawodowego, której pracodawca jest zobowiązany dokonać na podstawie art. 226 k.p. Ma to istotne znaczenie praktyczne, gdyż przedstawiciel ustawowy młodocianego może na tej podstawie uznać, że praca sprzeciwia się dobru pracownika i podjąć kroki zmierzające do rozwiązania stosunku pracy (por. art. 22 § 3 k.p.).

W wypadku, w którym pracodawca zatrudnia wielu młodocianych, faktyczne dopełnienie powyższego obowiązku może być problematyczne. Pracodawca może tę kwestię rozwiązać na wiele sposobów: począwszy od udostępnienia takich ocen w formie papierowej w siedzibie pracodawcy, poprzez zamieszczenia ich w Internecie (np. na stronie przedsiębiorstwa), aż po organizowanie dla rodziców lub opiekunów specjalnych prezentacji. Choć przepisy nie wymagają wprost pisemnego potwierdzenia zapoznania rodziców młodocianego z ryzykiem zawodowym, dla celów dowodowych warto takie potwierdzenie uzyskać. Gdyby jednak â?? tak jak w omawianym przypadku â?? było to istotnie utrudnione, pracodawca powinien być w stanie wykazać, że dołożył wszelkich starań w celu skutecznego poinformowania przedstawicieli ustawowych młodocianego o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną przez niego pracą (czyli np. zamieścił takie oceny w Internecie, a ponadto udostępnił je w siedzibie pracodawcy na tablicy ogłoszeń, w sekretariacie dyrekcji itp.).

Maciej Ambroziewicz

Odpowiedzi udzielono: 13 listopada 2015 r.