Czy przepisy dotyczące stawki minimalnej dla zleceniobiorców dotyczą także usług świadczonych przez spółki cywilne osób fizycznych?

Pytanie Użytkownika Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Czy przepisy dotyczące stawki minimalnej dla zleceniobiorców dotyczą także usług świadczonych przez spółki cywilne osób fizycznych?

Odpowiedź:

Z uzasadnienia zmian wprowadzanych do ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wynika, że zakres osób prowadzących działalność gospodarczą, do których mają zastosowanie przepisy dotyczące obowiązku zapewnienia minimalnej stawki godzinowej, należy ograniczyć wyłącznie do osób fizycznych niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami, tzw. „osób samozatrudnionych”, to jest osób, które prowadzą działalność jednoosobowo i osobiście wykonują zadania wynikające z umowy. Należy zatem uznać, że przepisów dotyczących minimalnej stawki godzinowej nie ma obowiązku stosować do usług realizowanych przez spółkę cywilną.

Uzasadnienie:

Przepisy art.8a-art.8f ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę z 10.10.2002 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 2008) – dalej u.m.w., które regulują zasady ustalania wynagrodzenia przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, mają zastosowanie do umów zlecenia lub umów o świadczenie usług, w przypadku gdy:

1)  przyjmującym zlecenie lub świadczącym usługi jest :

– osoba fizyczna niewykonująca działalności gospodarczej albo

– osoba fizyczna wykonująca działalność gospodarczą zarejestrowaną w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem Europejskiego Obszaru Gospodarczego, niezatrudniającą pracowników lub niezawierającą umów ze zleceniobiorcami,

2) a zlecenie lub usługa jest wykonywana na rzecz:

– przedsiębiorców w rozumieniu przepisów ustawy z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) – dalej u.s.d.g. 3) albo

– innych jednostek organizacyjnych w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności (art. 1 ust.1 lit.b u.m.w.).

Spółka cywilna nie stanowi jednostki organizacyjnej posiadającej osobowość prawną tak jak spółki osobowe. Zasady jej funkcjonowania wynikają z przepisów Kodeksu cywilnego. W przypadku spółki cywilnej to wspólnicy są przedsiębiorcami. Jak bowiem wynika z przepisów u.s.d.g., przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Na podstawie przepisów ustawy za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Pojawia się zatem wątpliwość, czy do wspólników spółki cywilnej powinny być stosowane przepisy dotyczące minimalnej stawki godzinowej.

Jak wynika z uzasadnienia zmian wprowadzanych do ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, intencją ustawodawcy było przeciwdziałanie nadużyciom w stosowaniu umów cywilnoprawnych. Wprowadzone rozwiązania miały na celu ochronę praw osób realizujących te umowy, mając na uwadze, że umowy cywilnoprawne są często stosowane w celu zastąpienia stosunku pracy. Zgodnie z założeniami regulacją ustawy powinny zostać objęte umowy zlecenia (art. 734 ustawy z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r. poz. 459) – dalej k.c.) oraz umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.), wykonywane przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi na rzecz przedsiębiorcy albo na rzecz innej jednostki organizacyjnej, w ramach prowadzonej przez te podmioty działalności.

Jak czytamy w uzasadnieniu zmian, ograniczenie zakresu osób prowadzących działalność gospodarczą, do których mają zastosowanie przepisy ustawy dotyczące obowiązku zapewnienia minimalnej stawki godzinowej, wyłącznie do osób fizycznych niezatrudniających pracowników lub niezawierających umów ze zleceniobiorcami ma na celu objęcie obowiązkiem zapewnienia minimalnej stawki godzinowej tzw. „osób samozatrudnionych”, to jest osób, które prowadzą działalność jednoosobowo i osobiście wykonują zadania wynikające z umowy. Konieczność włączenia tych osób w zakres podmiotów objętych projektowaną regulacją wynika z nadużywania tej formy aktywności zawodowej, która często zastępuje stosunek pracy.

Należy zatem uznać, że przepisów dotyczących minimalnej stawki godzinowej nie ma obowiązku stosować do usług realizowanych przez spółkę cywilną.

Barbara Tomaszewska,

autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono  24.04.2017 r.