Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Zgodnie z art. 15 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) - dalej u.u.s.w. przyznanie lub odmowa przyznania jednorazowego odszkodowania oraz ustalenie jego wysokości następuje w drodze decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS). Decyzję, o której mowa powyżej, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 4 u.u.s.w., Zakład wydaje w ciągu 14 dni od dnia:
1) otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej;
2) wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Zobacz także: Rażące niedbalstwo wyklucza świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego>>

Przypadki, w których ZUS może odmówić wypłaty odszkodowania zostały określone w art. 21 u.u.s.w., tj. w następujących okolicznościach:
1) świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną przyczyną wypadków, o których mowa w art. 3 u.u.s.w., było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa;
2) świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują również ubezpieczonemu, który, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku;
3) jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.

Zobacz tak: Dowód nietrzeźwości pracownika nie wymaga wskazania konkretnego stężenia alkoholu we krwi>>

@page_break@

W związku z powyższym w sytuacji, gdy do spowodowania wypadku dołączyły się inne przyczyny (np. brak aktualnego szkolenie bhp) poza naruszeniem przepisów przez pracownika, zachowuje on prawo do jednorazowego odszkodowania. Potwierdza to istniejące orzecznictwo sądowe, w tym m.in.:
a) wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 kwietnia 1998 r., II UKN 11/98, OSNP 1999, nr 7, poz. 253: „tylko wyłączna wina pracownika i to w stopniu rażącego niedbalstwa, pozbawia go świadczeń z tytułu wypadku w drodze z pracy do domu”;
b) wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1998 r., II UKN 29/98, OSNP 1999, nr 8, poz. 288: „naruszenie przez pracownika przepisów z zakresu ochrony życia i zdrowia, które nie było wyłączną przyczyną wypadku przy pracy oraz nie nastąpiło z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, nie uzasadnia pozbawienia go świadczeń określonych ustawą z dnia 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 1983 r. Nr 30, poz. 144 z późn. zm.)”.

Zobacz także: Tylko wyłączna wina pozbawi ubezpieczonego świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego>>

Dodatkowo, w myśl art. 444 i 445 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), pracownik, u którego w wyniku wypadku w pracy, doszło do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może żądać od pracodawcy świadczenia pieniężnego. Od pracodawcy można żądać różnicy pomiędzy kwotą odpowiadającą pełnej szkodzie a świadczeniem, które pracownik uzyskał już od ZUS-u. Istotnym argumentem obciążającym pracodawcę w takiej sytuacji z pewnością będzie niedopełnienie przez niego obowiązków z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Poza tym pracodawca naraża się na konsekwencje finansowe określone w art. 283 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), zgodnie z którym osoba odpowiedzialna za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierująca pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30.000 zł.

Zobacz także: Kiedy można odmówić poszkodowanemu świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego?>>

Zobacz także: Od odmowy wypłaty ubezpieczenia wypadkowego można się odwołać>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.