Czy pracownik może skorzystać z części urlopu rodzicielskiego, jeżeli matka dziecka nie jest objęta ubezpieczeniem chorobowym?

Pytanie Użytkownika Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych: Pracownikowi urodziło się dziecko w lipcu 2016 r. Matka dziecka została pozbawiona macierzyńskiego i pobierała tylko zasiłek z MOPS-u. Cały czas trwa sprawa w sądzie z ZUS-em. Matka dziecka teraz wraca do pracy (na umowę o pracę). Ojciec dziecka chce przejść na urlop rodzicielski. Czy ma do tego prawo? Na jak długo? Jakie dokumenty musi przedłożyć?

Odpowiedź

Pracownik może skorzystać z części urlopu rodzicielskiego, jeżeli matka dziecka nie jest objęta ubezpieczeniem chorobowym, podejmie pracę w wymiarze co najmniej połowy etatu, w okresie w którym przysługiwałby jej urlop rodzicielski.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 182[1a] ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – dalej k.p. po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 32 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie.

Warunkiem skorzystania z urlopu rodzicielskiego jest więc uprzednie wykorzystanie urlopu macierzyńskiego albo zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego. Wyjątek od tej zasady przewiduje art. 180 § 17 k.p., który stanowi, że w przypadku podjęcia przez matkę dziecka nieposiadającą tytułu do objęcia ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa, określonym w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.) - dalej u.s.u.s., zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, pracownikowi - ojcu wychowującemu dziecko przysługuje, w okresie trwania zatrudnienia matki dziecka, prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej od dnia podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka aż do wyczerpania wymiaru tego urlopu. Przepis ten stosuje się odpowiednio do urlopu rodzicielskiego.

Jeżeli więc matka dziecka nie objęta ubezpieczeniem chorobowym, podejmie pracę w wymiarze co najmniej połowy etatu, w okresie w którym przysługiwałby jej urlop macierzyński lub rodzicielski, pracownik-ojciec dziecka może skorzystać z części urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego przypadającej od dnia podjęcia zatrudnienia przez matkę dziecka aż do wyczerpania pełnego wymiaru tego urlopu.

W przypadku, o którym mowa w pytaniu, pracownik mógłby skorzystać z części urlopu rodzicielskiego, nie dłużej niż do upływu 52 tygodni od dnia urodzenia dziecka (okres urlopu macierzyńskiego wynoszącego 20 tygodni liczonych od dnia porodu już upłynął). Wniosek o udzielenie części urlopu rodzicielskiego powinien zawierać:

1) imię i nazwisko pracownika;

2) wskazanie daty, od której ma być udzielona część urlopu rodzicielskiego, przypadającej w okresie trwania zatrudnienia matki dziecka;

3) oświadczenie pracownika, w którym zobowiązuje się on poinformować pracodawcę o ustaniu zatrudnienia matki dziecka w czasie korzystania przez pracownika z urlopu rodzicielskiego.

Do wniosku dołącza się:

1) skrócony odpis aktu urodzenia dziecka (dzieci) lub zagraniczny akt urodzenia dziecka (dzieci) albo kopie tych dokumentów;

2) oświadczenie matki dziecka o dacie podjęcia zatrudnienia w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy.

Autor: Katarzyna Pietruszyńska, data udzielenia odpowiedzi 8.03.2017 r.