Czy pracownicy odśnieżający dachy i myjący okna na linach alpinistycznych oprócz badań wysokościowych, szkolenia BHP (wstępnego i stanowisko) potrzebują dodatkowych szkoleń wysokościowych?
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy nie określają obowiązku kierowania pracownika zatrudnionego przy pracy na wysokości na specjalistyczne szkolenia z tego zakresu. Należy jednak pamiętać, że praca na wysokości jest szczególnie niebezpieczna i nie można do niej zatrudnić pracownika bez odpowiednich umiejętności.
Szczegółowe wymagania, jakie powinny być spełnione przy pracach wykonywanych na wysokości określa dział IV rozdziału 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p.
Prace na wysokości są zaliczane do tzw. prac szczególnie niebezpiecznych, w związku z czym na pracodawcy ciąży szereg obowiązków, których celem jest zapewnienie ich bezpiecznego wykonania. Do najważniejszych należą:
1)zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
2)zapewnienie odpowiednich środków zabezpieczających (szelek ochronnych, lin, hełmów itp.);
3)zapewnienie pracownikom instruktażu obejmującego w szczególności:
a)imienny podział pracy,
b)kolejność wykonywania zadań,
c)wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach (§ 81 r.b.h.p.),
4)organizowanie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie rzadziej niż raz w roku - § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.);
5)zapewnienie badań tzw. "wysokościowych" do pracy na wysokości powyżej 3 m, obejmujących m.in. badania otolaryngologiczne, okulistyczne i neurologiczne - pkt V, 3 b) załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) w zw. z art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.
Przepisy bhp nie określają obowiązku kierowania pracownika zatrudnionego przy pracach na wysokości do odbycia specjalistycznego szkolenia w tym zakresie. Nie można jednak zapomnieć o art. 2373 § 1 k.p., stanowiącym, że nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Praca na wysokości jest dość specyficzna, by ją wykonywać nie wystarczy ważne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do jej wykonywania. Równie istotna jest umiejętność poruszania się "w pionie" za pomocą lin alpinistycznych. W mojej ocenie sam instruktaż stanowiskowy (program ramowy obejmuje jedynie 8 godzin szkolenia) może być niewystarczający do prawidłowego przygotowania zawodowego osoby, która nigdy wcześniej nie wykonywała tego typu prac. Pracodawca, o ile nie dysponuje doświadczonymi instruktorami, powinien zapewnić pracownikowi przed dopuszczeniem go do pracy na wysokości (np. mycia okien przy pomocy lin alpinistycznych), kurs w zakresie "technik linowych".
Maciej Ambroziewicz
Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy nie określają obowiązku kierowania pracownika zatrudnionego przy pracy na wysokości na specjalistyczne szkolenia z tego zakresu. Należy jednak pamiętać, że praca na wysokości jest szczególnie niebezpieczna i nie można do niej zatrudnić pracownika bez odpowiednich umiejętności.
Szczegółowe wymagania, jakie powinny być spełnione przy pracach wykonywanych na wysokości określa dział IV rozdziału 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p.
Prace na wysokości są zaliczane do tzw. prac szczególnie niebezpiecznych, w związku z czym na pracodawcy ciąży szereg obowiązków, których celem jest zapewnienie ich bezpiecznego wykonania. Do najważniejszych należą:
1)zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
2)zapewnienie odpowiednich środków zabezpieczających (szelek ochronnych, lin, hełmów itp.);
3)zapewnienie pracownikom instruktażu obejmującego w szczególności:
a)imienny podział pracy,
b)kolejność wykonywania zadań,
c)wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach (§ 81 r.b.h.p.),
4)organizowanie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie rzadziej niż raz w roku - § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 180, poz. 1860 z późn. zm.);
5)zapewnienie badań tzw. "wysokościowych" do pracy na wysokości powyżej 3 m, obejmujących m.in. badania otolaryngologiczne, okulistyczne i neurologiczne - pkt V, 3 b) załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.) w zw. z art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p.
Przepisy bhp nie określają obowiązku kierowania pracownika zatrudnionego przy pracach na wysokości do odbycia specjalistycznego szkolenia w tym zakresie. Nie można jednak zapomnieć o art. 2373 § 1 k.p., stanowiącym, że nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
Praca na wysokości jest dość specyficzna, by ją wykonywać nie wystarczy ważne orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do jej wykonywania. Równie istotna jest umiejętność poruszania się "w pionie" za pomocą lin alpinistycznych. W mojej ocenie sam instruktaż stanowiskowy (program ramowy obejmuje jedynie 8 godzin szkolenia) może być niewystarczający do prawidłowego przygotowania zawodowego osoby, która nigdy wcześniej nie wykonywała tego typu prac. Pracodawca, o ile nie dysponuje doświadczonymi instruktorami, powinien zapewnić pracownikowi przed dopuszczeniem go do pracy na wysokości (np. mycia okien przy pomocy lin alpinistycznych), kurs w zakresie "technik linowych".
Maciej Ambroziewicz