Czy pracodawca może wprowadzić obowiązek informowania go o podjęciu dodatkowego zatrudnienia przez pracowników?

Pytanie Użytkownika Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Czy pracodawca może wprowadzić obowiązek informowania go o podjęciu dodatkowego zatrudnienia przez pracowników w formie oświadczenia (załączonego do regulaminu pracy) pomimo braku podstawy prawnej w przepisach?

Odpowiedź:

Co do zasady pracodawca nie może nałożyć na pracowników obowiązku informowania go o podjęciu przez nich dodatkowego zatrudnienia.

Uzasadnienie:

Przepisy prawa pracy nie obligują pracownika do informowania pracodawcy o zamiarze podjęcia dodatkowego zatrudnienia lub dodatkowej działalności zarobkowej, a tym bardziej – do uzyskiwania na to zgody. Ponadto, zgodnie z art. 10 § 1 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – dalej k.p., każdy ma prawo do swobodnie wybranej pracy. Nikomu, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie, nie można zabronić wykonywania zawodu. Pracodawca, nie może zatem jednostronnie zakazać pracownikowi wykonywania dodatkowej pracy (por. wyrok Sądu Najwyższego z 2.04.2008 r., II PK 268/07, LEX nr 511687). Tym niemniej, jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 14.04.2009 r., III PK 60/08, LEX nr 585369, konkretyzacja obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy może polegać na umownym ograniczeniu podejmowania przez pracownika dodatkowego zatrudnienia w postaci wprowadzenia odpowiedniego zakazu lub konieczności uzyskania zgody pracodawcy na podjęcie takiego zatrudnienia (działalności). Ograniczenie to nie może być jednak wprowadzone, jeśli nie ma uzasadnienia w rzeczywistym interesie zakładu pracy. Wprowadzenie w umowie o pracę zakazu podejmowania dodatkowego zatrudnienia, względnie obowiązku uzyskania na to uprzedniej zgody pracodawcy, które nie spełnia tego wymagania, jest nieważne – art. 58 § 1 ustawy z 23.04.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2017 r. poz. 459) – w związku z art. 300 k.p.

Poza powyższym ograniczeniem, pracodawca nie może również domagać się od pracownika informowania o podjęciu przez niego dodatkowego zatrudnienia. Nawet w przypadku wprowadzenia do regulaminu pracy takiego obowiązku, pracodawca nie mógłby skutecznie rozliczać pracowników z jego nieprzestrzegania.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono 12.06.2017 r.