Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
Prawodawca wskazując, kto powinien uczestniczyć w pracach zespołu powypadkowego posłużył się imperatywnym stwierdzeniem "wchodzi", a nie "może wchodzić", co oznacza, że skład zespołu jest sztywny, a nie dowolny. Dlatego też, jeśli pracodawca nie może powołać w skład zespołu pracownika służby BHP, powinien powołać do zespołu specjalistę spoza zakładu. Stażysta natomiast nie jest pracownikiem służby BHP i dlatego nie może być w składzie zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby BHP.
Zgodnie z § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. Jeśli jednak wypadek wystąpił w zakładzie pracodawcy, który nie ma obowiązku tworzenia służby BHP, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby BHP wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby BHP, albo specjalista spoza zakładu pracy. Jeżeli u pracodawcy nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeżeli pracodawca nie może dopełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników, okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy.
Prawodawca ukształtował skład zespołu powypadkowego w sposób wskazany wyżej, gdyż stwierdzenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy niejednokrotnie jest sprawą trudną i wymaga wiedzy oraz doświadczenia w zakresie BHP.
Pracownik służby BHP to osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje do tej pracy. Zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.) pracownikami służby bhp mogą być osoby spełniające następujące wymagania kwalifikacyjne:
1) inspektorem ds. BHP może być osoba posiadająca zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy,
2) starszym inspektorem ds. BHP może być osoba posiadająca:
a) zawód technika bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
b) wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp,
4) starszym specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp,
5) głównym specjalistą ds. BHP może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz co najmniej 5-letni staż pracy w służbie bhp.
Stażysta nie jest pracownikiem służby BHP, a zatem nie powinien zostać powołany w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby BHP.
Za powyższym przemawia również wykładnia funkcjonalna, gdyż stażysta dopiero zdobywa pewne doświadczenia w zakresie BHP, a zatem nie daje rękojmi, że postępowanie powypadkowe będzie przeprowadzone zgodnie ze sztuką.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.