Inspekcja Pracy została poinformowana, iż w przedsiębiorstwie w regulaminie pracy wprowadza się równoważny system czasu pracy, zgodnie z którym dobowy wymiar czasu pracy jest przedłużony do 12 godzin na dobę w 4-miesięcznym okresie rozliczeniowym. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy jest równoważony krótszym dobowym wymiarem czasu pracy w niektórych dniach lub dniami wolnymi od pracy do przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym.
Jeśli Inspekcja Pracy już została o tym poinformowana to czy należy Inspekcję Pracy również poinformować o tym, iż pracowników przy pilnowaniu mienia obowiązuje system równoważnego czasu pracy, zgodnie z którym dobowy wymiar czasu pracy jest przedłużony do 24 godzin.
Przedłużony dobowy wymiar czasu prac jest równoważony do średnio 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym?
Pracodawca nie ma obowiązku powiadamiania inspekcji pracy o zastosowaniu do pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia systemu czasu pracy, o którym mowa w art. 137 k.p. z przedłużonym do 24 godzin dobowym wymiarem czasu pracy. Powinien jedynie zawiadomić inspekcję pracy o zastosowaniu do nich dłuższego (do 3 lub 4 miesięcy) okresu rozliczeniowego. rozliczeniowego. Pracodawca nie musiał też powiadamiać inspekcji pracy o szczegółach zastosowania równoważnego czasu pracy, o którym mowa w art. 135 k.p., a jedynie o przedłużeniu okresu rozliczeniowego do 4 miesięcy.
W regulaminie pracy powinien też się znaleźć zapis mówiący o tym, które konkretnie miesiące składają się na poszczególne okresy rozliczeniowe.
Czasu pracy pewnych kategorii pracowników nie można regulować sztywnymi dobowymi i tygodniowymi normami. Wynika to przede wszystkim ze specyficznego charakteru danej pracy. Przepisy art. 135-137 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. oraz art. 143 i 144 k.p. umożliwiają pracodawcom wprowadzenie, po spełnieniu przesłanek określonych w kodeksie, szczególnego rodzaju czasu pracy, określanego jako równoważny.
Równoważenie czasu pracy polega na tym, że w pewne dni czas pracy może być dłuższy od ogólnie obowiązującego, a w inne dni czas pracy może być skrócony. W ramach ustalonego okresu rozliczeniowego krótsze i dłuższe dobowe normy równoważą się wzajemnie, tak że przeciętna norma tygodniowa zostaje zachowana. "Równoważenie" norm może też polegać na wyznaczeniu pracownikom dodatkowych dni wolnych od pracy.
W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 k.p., dopuszczalne jest wydłużenie dobowej normy czasu pracy do 12 godzin, przy zachowaniu przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Każdy pracodawca może wprowadzić równoważny czas pracy określony w art. 135 k.p., jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. O tym, czy w konkretnej sytuacji rodzaj pracy lub jej organizacja uzasadniają wprowadzenie równoważnego czasu pracy, przesądza tryb w jakim wprowadzany jest równoważny czas pracy. Decydować o tym mogą strony układu zbiorowego pracy lub pracodawca i zakładowa organizacja związkowa albo sam pracodawca (w zależności czy praca w równoważnych normach wprowadzana jest w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy, czy w obwieszeniu).
W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 k.p. podstawowym okresem rozliczeniowym jest miesiąc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony do trzech miesięcy. Przy pracach uzależnionych od pory roku i warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy może być przedłużony do 4 miesięcy.
Gdy u pracodawcy działa kilka organizacji związkowych, które w terminie 30 dni nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska, to - po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk tych organizacji - pracodawca sam podejmuje decyzję o przedłużeniu okresu rozliczeniowego. Pracodawca może także przedłużyć okres rozliczeniowy, jeśli organizacje związkowe wspólnie ustosunkują się negatywnie do przedłużenia okresu rozliczeniowego. Wówczas, przedłużony okres rozliczeniowy można wprowadzić po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy. Pracodawca może też zawiadomić w takim trybie właściwego inspektora pracy, jeśli nie działa u niego zakładowa organizacja związkowa (art. 150 § 2 k.p.).
Przy pracach, których wykonywanie nie jest uzależnione od pory roku i warunków atmosferycznych pracodawca może przedłużyć okres rozliczeniowy do 4 miesięcy (a nawet do roku) tylko w trybie przyjętym w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035) - dalej u.ł.s.k.e., która weszła w życie 22 sierpnia 2009 r.
Treść art. 9-11 i 13 u.ł.s.k.e., dotyczy wszystkich przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095). Rozwiązaniem wychodzącym naprzeciw postulatom zgłaszanym przez organizacje pracodawców jest wprowadzenie możliwości przedłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy. Mogą to uczynić wszyscy przedsiębiorcy, niezależnie od tego, czy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, czy też nie. Przedłużenie okresu rozliczeniowego muszą uzasadnić przyczynami obiektywnymi, technologicznymi lub dotyczącymi organizacji czasu pracy.
Dłuższy okres rozliczeniowy należy wprowadzić w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, przedsiębiorca uzgadnia treść porozumienia z reprezentatywnymi organizacjami związkowymi. Jeżeli u danego przedsiębiorcy nie działają zakładowe organizacje związkowe przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy wprowadza się w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego przedsiębiorcy. Kopię porozumienia należy przekazać właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 3 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia (art. 9 u.ł.s.k.e.).
Do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym jednego miesiąca. Okres ten na zasadach wyżej opisanych może być również przedłużony do 3 lub 4 miesięcy (art. 137 k.p.).
Magdalena Rycak - specjalista z zakresu prawa pracy
Jeśli Inspekcja Pracy już została o tym poinformowana to czy należy Inspekcję Pracy również poinformować o tym, iż pracowników przy pilnowaniu mienia obowiązuje system równoważnego czasu pracy, zgodnie z którym dobowy wymiar czasu pracy jest przedłużony do 24 godzin.
Przedłużony dobowy wymiar czasu prac jest równoważony do średnio 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym?
Pracodawca nie ma obowiązku powiadamiania inspekcji pracy o zastosowaniu do pracowników zatrudnionych przy pilnowaniu mienia systemu czasu pracy, o którym mowa w art. 137 k.p. z przedłużonym do 24 godzin dobowym wymiarem czasu pracy. Powinien jedynie zawiadomić inspekcję pracy o zastosowaniu do nich dłuższego (do 3 lub 4 miesięcy) okresu rozliczeniowego. rozliczeniowego. Pracodawca nie musiał też powiadamiać inspekcji pracy o szczegółach zastosowania równoważnego czasu pracy, o którym mowa w art. 135 k.p., a jedynie o przedłużeniu okresu rozliczeniowego do 4 miesięcy.
W regulaminie pracy powinien też się znaleźć zapis mówiący o tym, które konkretnie miesiące składają się na poszczególne okresy rozliczeniowe.
Czasu pracy pewnych kategorii pracowników nie można regulować sztywnymi dobowymi i tygodniowymi normami. Wynika to przede wszystkim ze specyficznego charakteru danej pracy. Przepisy art. 135-137 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. oraz art. 143 i 144 k.p. umożliwiają pracodawcom wprowadzenie, po spełnieniu przesłanek określonych w kodeksie, szczególnego rodzaju czasu pracy, określanego jako równoważny.
Równoważenie czasu pracy polega na tym, że w pewne dni czas pracy może być dłuższy od ogólnie obowiązującego, a w inne dni czas pracy może być skrócony. W ramach ustalonego okresu rozliczeniowego krótsze i dłuższe dobowe normy równoważą się wzajemnie, tak że przeciętna norma tygodniowa zostaje zachowana. "Równoważenie" norm może też polegać na wyznaczeniu pracownikom dodatkowych dni wolnych od pracy.
W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 k.p., dopuszczalne jest wydłużenie dobowej normy czasu pracy do 12 godzin, przy zachowaniu przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym. Każdy pracodawca może wprowadzić równoważny czas pracy określony w art. 135 k.p., jeśli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. O tym, czy w konkretnej sytuacji rodzaj pracy lub jej organizacja uzasadniają wprowadzenie równoważnego czasu pracy, przesądza tryb w jakim wprowadzany jest równoważny czas pracy. Decydować o tym mogą strony układu zbiorowego pracy lub pracodawca i zakładowa organizacja związkowa albo sam pracodawca (w zależności czy praca w równoważnych normach wprowadzana jest w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy, czy w obwieszeniu).
W równoważnym czasie pracy, określonym w art. 135 k.p. podstawowym okresem rozliczeniowym jest miesiąc. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres rozliczeniowy może być przedłużony do trzech miesięcy. Przy pracach uzależnionych od pory roku i warunków atmosferycznych okres rozliczeniowy może być przedłużony do 4 miesięcy.
Gdy u pracodawcy działa kilka organizacji związkowych, które w terminie 30 dni nie przedstawią wspólnie uzgodnionego stanowiska, to - po rozpatrzeniu odrębnych stanowisk tych organizacji - pracodawca sam podejmuje decyzję o przedłużeniu okresu rozliczeniowego. Pracodawca może także przedłużyć okres rozliczeniowy, jeśli organizacje związkowe wspólnie ustosunkują się negatywnie do przedłużenia okresu rozliczeniowego. Wówczas, przedłużony okres rozliczeniowy można wprowadzić po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy. Pracodawca może też zawiadomić w takim trybie właściwego inspektora pracy, jeśli nie działa u niego zakładowa organizacja związkowa (art. 150 § 2 k.p.).
Przy pracach, których wykonywanie nie jest uzależnione od pory roku i warunków atmosferycznych pracodawca może przedłużyć okres rozliczeniowy do 4 miesięcy (a nawet do roku) tylko w trybie przyjętym w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 125, poz. 1035) - dalej u.ł.s.k.e., która weszła w życie 22 sierpnia 2009 r.
Treść art. 9-11 i 13 u.ł.s.k.e., dotyczy wszystkich przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095). Rozwiązaniem wychodzącym naprzeciw postulatom zgłaszanym przez organizacje pracodawców jest wprowadzenie możliwości przedłużenia okresu rozliczeniowego do 12 miesięcy. Mogą to uczynić wszyscy przedsiębiorcy, niezależnie od tego, czy znajdują się w trudnej sytuacji finansowej, czy też nie. Przedłużenie okresu rozliczeniowego muszą uzasadnić przyczynami obiektywnymi, technologicznymi lub dotyczącymi organizacji czasu pracy.
Dłuższy okres rozliczeniowy należy wprowadzić w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, przedsiębiorca uzgadnia treść porozumienia z reprezentatywnymi organizacjami związkowymi. Jeżeli u danego przedsiębiorcy nie działają zakładowe organizacje związkowe przedłużenie okresu rozliczeniowego czasu pracy wprowadza się w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego przedsiębiorcy. Kopię porozumienia należy przekazać właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie 3 dni roboczych od dnia zawarcia porozumienia (art. 9 u.ł.s.k.e.).
Do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, a także pracowników zakładowych straży pożarnych i zakładowych służb ratowniczych może być stosowany system równoważnego czasu pracy, w którym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin w okresie rozliczeniowym nie przekraczającym jednego miesiąca. Okres ten na zasadach wyżej opisanych może być również przedłużony do 3 lub 4 miesięcy (art. 137 k.p.).
Magdalena Rycak - specjalista z zakresu prawa pracy