Czy pracodawca ma obowiązek stworzyć i prowadzić centralny rejestr i wykaz stanowisk pracy w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze oraz centralny rejestr i ewidencje pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla:
1) pracownika urodzonego w 1975 r., zatrudnionego w zakładzie budżetowym 21 kwietnia 1997 r. na stanowisku robotnika drogowego, obecnie zajmuje stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego (do wywozu nieczystości stałych) - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie,
2) pracownik urodzony w 1968 r. zatrudniony w zakładzie budżetowym w 2004 r. na stanowisku robotnika drogowego, obecnie pracuje jako robotnik ZOM przy wywozie nieczystości stałych - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie
3) pracownika urodzonego w 1973 r., zatrudnionego w zakładzie budżetowym w 2003 r., pracuje na stanowisku robotnika ZOM przy wywozie nieczystości stałych - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie.
4) pracownika urodzonego w 1959 r. zatrudnionego w zakładzie budżetowym 4 maja 1998 r. na stanowisku robotnika drogowego, obecnie pracuje na stanowisku robotnika ZOM przy wywozie nieczystości stałych - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie.
Czy pracodawca ma obowiązek opłacać składkę na FEP?
Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym zostały zaliczone do prac w szczególnych warunkach w rozumieniu u.e.p. Tym samym, jeżeli urodzony po 31 grudnia 1948 r. pracownik po 31 grudnia 2009 r. wykonuje prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym, pracodawca powinien za niego od 1 stycznia 2010 r. opłacać składkę na FEP oraz ująć go w prowadzonej przez siebie od 1 ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p., za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach uważa się pracownika, który po 31 grudnia 2008 r. w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p., czyli prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Z pkt 38 tego załącznika wynika, że do prac w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym. Za bardzo ciężki wysiłek fizyczny, zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 lit. c u.e.p., uważa się prace powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny u mężczyzn - powyżej 8.400 kJ, a u kobiet - powyżej 4.600 kJ.
W myśl art. 35 ust. 1 w związku z art. 57 pkt 1 u.e.p. od 1 stycznia 2010 r. składki na Fundusz Emerytur Pomostowych mają obowiązek opłacać pracodawcy zatrudniający pracowników, którzy urodzili się po 31 grudnia 1948 r. i wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu u.e.p. W konsekwencji, jeżeli pracodawca po 31 grudnia 2009 r. zatrudnia pracownika urodzonego po 31 grudnia 1948 r., który wykonuje prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym, pracodawca powinien za niego od 1 stycznia 2010 r. opłacać składkę na FEP. Składkę na FEP rozlicza się w deklaracji ZUS DRA, której wzór został określony w załączniku nr 15 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz. U. Nr 186, poz. 1444) i opłaca się w tym samym terminie, który jest właściwy dla składek na ubezpieczenia społeczne.
Od 1 stycznia 2010 r. na mocy art. 41 ust. 4 u.e.p. pracodawcy zatrudniający pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze mają obowiązek prowadzić wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane takie prace oraz ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP. Takim wykazem i ewidencją powinni być objęci m.in. pracownicy wykonujący prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.
Magdalena Kostrzewa
1) pracownika urodzonego w 1975 r., zatrudnionego w zakładzie budżetowym 21 kwietnia 1997 r. na stanowisku robotnika drogowego, obecnie zajmuje stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego (do wywozu nieczystości stałych) - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie,
2) pracownik urodzony w 1968 r. zatrudniony w zakładzie budżetowym w 2004 r. na stanowisku robotnika drogowego, obecnie pracuje jako robotnik ZOM przy wywozie nieczystości stałych - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie
3) pracownika urodzonego w 1973 r., zatrudnionego w zakładzie budżetowym w 2003 r., pracuje na stanowisku robotnika ZOM przy wywozie nieczystości stałych - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie.
4) pracownika urodzonego w 1959 r. zatrudnionego w zakładzie budżetowym 4 maja 1998 r. na stanowisku robotnika drogowego, obecnie pracuje na stanowisku robotnika ZOM przy wywozie nieczystości stałych - zakład nie jest w posiadaniu dokumentów potwierdzających prace w szczególnych warunkach przed zatrudnieniem w obecnym zakładzie.
Czy pracodawca ma obowiązek opłacać składkę na FEP?
Prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym zostały zaliczone do prac w szczególnych warunkach w rozumieniu u.e.p. Tym samym, jeżeli urodzony po 31 grudnia 1948 r. pracownik po 31 grudnia 2009 r. wykonuje prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym, pracodawca powinien za niego od 1 stycznia 2010 r. opłacać składkę na FEP oraz ująć go w prowadzonej przez siebie od 1 ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) - dalej u.e.p., za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach uważa się pracownika, który po 31 grudnia 2008 r. w pełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p., czyli prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Z pkt 38 tego załącznika wynika, że do prac w szczególnych warunkach zostały zaliczone prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym. Za bardzo ciężki wysiłek fizyczny, zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 2 lit. c u.e.p., uważa się prace powodujące w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny u mężczyzn - powyżej 8.400 kJ, a u kobiet - powyżej 4.600 kJ.
W myśl art. 35 ust. 1 w związku z art. 57 pkt 1 u.e.p. od 1 stycznia 2010 r. składki na Fundusz Emerytur Pomostowych mają obowiązek opłacać pracodawcy zatrudniający pracowników, którzy urodzili się po 31 grudnia 1948 r. i wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu u.e.p. W konsekwencji, jeżeli pracodawca po 31 grudnia 2009 r. zatrudnia pracownika urodzonego po 31 grudnia 1948 r., który wykonuje prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym, pracodawca powinien za niego od 1 stycznia 2010 r. opłacać składkę na FEP. Składkę na FEP rozlicza się w deklaracji ZUS DRA, której wzór został określony w załączniku nr 15 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (Dz. U. Nr 186, poz. 1444) i opłaca się w tym samym terminie, który jest właściwy dla składek na ubezpieczenia społeczne.
Od 1 stycznia 2010 r. na mocy art. 41 ust. 4 u.e.p. pracodawcy zatrudniający pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze mają obowiązek prowadzić wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane takie prace oraz ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, za których jest przewidziany obowiązek opłacania składek na FEP. Takim wykazem i ewidencją powinni być objęci m.in. pracownicy wykonujący prace przy wywozie nieczystości stałych i płynnych oraz prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo ciężkim wysiłkiem fizycznym.
Magdalena Kostrzewa