Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
Pracownik w czasie przerwy przebywa w stołówce, gdzie są miejsca siedzące.
Przepis § 49 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. w sposób jednoznaczny nakazuje zapewnić pracownikom przy pracy wymagającej stale pozycji stojącej lub chodzenia możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej.
Warunki pracy mogą wymagać od pracownika, by świadczył pracę siedząc, chodząc lub też stojąc. Z całą pewnością stała, długotrwała ekspozycja tylko na jedną z tych czynności może powodować nadmiernie obciążenie. Zgodnie z § 49 r.b.h.p. przy wykonywaniu pracy niewymagającej stale pozycji stojącej należy zapewnić pracownikom możliwość siedzenia. Przy wykonywaniu pracy wymagającej stale pozycji stojącej lub chodzenia należy zapewnić pracownikom możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej. Siedziska powinny spełniały wymagania Polskich Norm.
Możliwość odpoczynku przez pracowników w trakcie przerwy na stołówce, gdzie znajdują się miejsca siedzące nie czyni zadość powyższemu przepisowi, co potwierdzają orzeczenia sądów administracyjnych.
Zgodnie z wyrokiem WSA we Wrocławiu z dnia 26 kwietnia 2006 r., IV SA/Wr 305/05, LEX nr 508724 "celu zawartego w § 49 r.b.h.p. nie mogą realizować pomieszczenia przeznaczone do odpoczynku dla pracowników spełniające jednocześnie rolę jadalni i pokoju śniadań usytuowane przy halach produkcyjnych. Wynika to nie tylko z faktu, że pomieszczenia te znajdują się nawet w odległości kilkudziesięciu metrów od niektórych stanowisk pracy, ale przede wszystkim z różnych funkcji realizowanych przez siedziska umieszczone w pobliżu stanowiska pracy i jadalnie. Wskazana odmienność funkcji znajduje odzwierciedlenie w fakcie zamieszczenia w r.b.h.p. odrębnych przepisów nakładających na pracodawcę, jeżeli spełnione są okoliczności normatywne, obowiązek wykonania przedmiotowych siedzisk (§ 49 r.b.h.p.) oraz niezależny od powyższego, obowiązek zapewnienia pracownikom, w wypadku spełnienia przesłanek prawnych, pomieszczenia do spożywania posiłków (§ 29 i nast. załącznika nr 2 do r.b.h.p.). Obydwa unormowania służą egzekucji różnych rodzajów odpoczynku należnego pracownikowi w związku z pracą, które z żadnym razie nie mają ekwiwalentnego charakteru. Uwzględniając dorobek teorii organizacji i zarządzania można powiedzieć, że siedziska umieszczone w pobliżu stanowiska pracy wymagającej stale pozycji stojącej lub chodzenia służą realizacji tzw. wypoczynku spontanicznego - tzn. odbywanego w czasie procesu pracy, połączonego z kontrolowaniem (pilnowaniem) jego przebiegu. Pomieszczenia do spożywania posiłków służą natomiast tzw. odpoczynkowi preliminowanemu, tzn. odbywanemu w czasie przerw przewidzianych wprost na regenerację sił (por. T. Pszczołowski, Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, 1978, s. 279).".
Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 11 czerwca 2008 r., IV SA/Wr 126/08, LEX nr 508237 zapadł w sprawie zapewnienia pracownikom produkcji telewizorów, świadczącym pracę na liniach montażowych telewizorów ciekłokrystalicznych, możliwości odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej, z przeznaczeniem do chwilowego spoczynku lub do spoczynku w momentach przestojów, przerw technologicznych lub braku elementów do montażu. Zgodnie z tym wyrokiem "obowiązek zapewnienia pracownikom odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej musi odnosić się do stanowiska pracy. (...). Miejsce odpoczynku w pozycji siedzącej w pobliżu stanowisk pracy ma zapewnić pracownikom krótki odpoczynek, który nie powoduje przerwania procesu pracy, a w jego trakcie istnieje możliwość kontroli tego procesu".
Podsumowując, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom przy pracy wymagającej stale pozycji stojącej lub chodzenia możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.