Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.
Operatorowi urządzeń stosowanych podczas obróbki metalu (tokarki, frezarki, wiertarki oraz szlifierki) - nie wolno pozostawiać tych urządzeń bez nadzoru oraz oddalać się poza stanowisko pracy podczas pracy urządzeń.
Urządzenia te, pozostawione bez dozoru mogą powodować zagrożenie dla osób przechodzących lub pracujących w pobliżu. Z braku nadzoru może też dojść do niekontrolowanego uszkodzenia maszyny. Innym zagadnieniem jest wykonywanie przez operatora tokarki lub frezarki, a więc urządzeń, które mogą pracować bez bezpośredniej obsługi operatora – prac pomocniczych związanych z obrabianym przedmiotem, na stanowisku pracy. Nie jest dopuszczalne wykonywanie takich prac w strefie roboczej, w zasięgu: głównej przestrzeni roboczej (w jej obrębie przemieszcza się konstrukcyjne zakończenie ostatniego, wolnego, ale nierozerwalnie związanego z maszyną członu); przestrzeni kolizyjnej (w jej zasięgu znajdują się wszystkie elementy konstrukcyjne maszyny i przemieszczają się wszystkie zespoły ruchu tej maszyny), przestrzeni ruchów jałowych (przestrzeni kolizyjnej z wyłączeniem głównej przestrzeni roboczej) oraz w strefie zagrożenia (przestrzeń, która jest zabroniona dla obsługi przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy).
Nie ma przepisów prawnych zabraniających operatorowi wykonywania czynności pomocniczych, poza wymienionymi wyżej przestrzeniami, podczas pracy urządzeń do obróbki metali, na stanowisku pracy, jednak operator ten powinien jednocześnie obserwować i nadzorować pracujące urządzenia. Ponieważ nie można wykluczyć, że wykonywanie przez operatora innych czynności odwraca uwagę tego operatora od pracującego urządzenia - decyzję o wykonywaniu czynności pomocniczych należy podejmować lokalnie, w zależności od istniejącego zagrożenia. Podczas pracy przy obróbce metali mogą mieć miejsce awarie, takie jak niewłaściwa praca urządzenia oraz inne, np.: uszkodzenie osłony chroniącej operatora i inne osoby przed odpryskującymi wiórami, rozlewaniem się płynu chłodzącego, zalewaniem podłogi przez płyn chłodzący, pochwycenie przez części wirujące wiórów wstęgowych, które w postaci kłębu będą wirować wokół (i wraz z nimi) części wirujących urządzenia. Wszystkie wymienione wyżej usterki, przypadki i awarie wymagają interwencji operatora. Odpryskujące wióry, rozpryskujący się i zalewający podłogę płyn stanowi zagrożenie nie tylko dla operatora urządzenia, ale również dla innych osób, przechodzących lub pracujących w pobliżu. W przypadku szlifierki i wiertarki operator tych urządzeń obsługuje bezpośrednio szlifierkę lub wiertarkę i nie powinien on pozostawiać tych urządzeń bez nadzoru oraz wykonywać w tym czasie innych czynności pomocniczych. Żadnego z wymienionych urządzeń nie wolno czyścić, konserwować i naprawiać bez zatrzymania i odłączenia od sieci elektrycznej.
Każda praca pomocnicza, wykonywana na stanowisku roboczym, podczas pracy maszyny, powinna być odpowiednio zabezpieczona przed zagrożeniem powodowanym przez pracujące urządzenie. Ważne jest, aby powierzchnia stanowiska pracy, na którym będą wykonywane prace pomocnicze, pozwalała na bezpieczne wykonanie dodatkowych prac związanych z obrabianym materiałem, które powinny być wykonywane poza bezpośrednim sąsiedztwem z: główną przestrzenią roboczą maszyny, przestrzenią kolizyjną i ruchów jałowych oraz strefą zagrożenia. Prace inne, niezwiązane ze skrawaniem, wierceniem i szlifowaniem - nie powinny być wykonywane na stanowisku obróbki metalu.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.o.b.h.p., w § 59 zabrania pozostawiania maszyn będących w ruchu bez obsługi lub nadzoru, chyba, że dokumentacja techniczno-ruchowa stanowi inaczej. Również w § 59, r.o.b.h.p. zobowiązuje pracodawcę do ustalenia rodzajów maszyn, które wymagają stałej obsługi, a pozostawianie ich bez niej może być przyczyną katastrofy, wybuchu lub pożaru, oraz do ustalenia szczegółowych warunków obsługi i nadzoru nad pracą tych maszyn.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.