Odpowiedź:

Na minimalne wynagrodzenie za pracę może składać się zarówno płaca zasadnicza jak i otrzymywana przez pracownika premia.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2002 r. Nr 200, poz. 1679) – dalej u.m.w., wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2017 r. kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosić będzie 2000 zł.). Oznacza to, że pracownik który świadczy pracę na pełnym etacie nie może w danym miesiącu zarobić mniej niż wynosi kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę. Do rzeczywistego obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące mu składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych.
W myśl postanowień załącznika do ww. zasad określonych przez GUS wynagrodzenia osobowe obejmują w szczególności:
– wynagrodzenie podstawowe (płaca zasadnicza), stanowiące podstawowy ekwiwalent świadczonej przez pracownika pracy,
– premie i nagrody,
– różnego rodzaju dodatki (np. za pracę w warunkach szkodliwych, za pracę w godzinach nocnych, za staż pracy, za pełnienie funkcji kierowniczych, za znajomość języka obcego),
– wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy (np. za płatne przestoje, urlop wypoczynkowy lub szkoleniowy, czas choroby),
– świadczenia deputatowe i odszkodowawcze.
Zgodnie z art. 6 ust. 4 u.m.w. do obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika przyjmuje się przysługujące mu składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, z zastrzeżeniem ust. 5 u.m.w.
W myśl ust. 5 u.m.w. przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika nie uwzględnia się:
1) nagrody jubileuszowej,
2) odprawy pieniężnej przysługującej pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy,
3) wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.
Tym samym przestawiony w pytaniu sposób ustalenia należnego pracownikowi wynagrodzenia jest prawidłowy i nie wymaga zmiany, również po 1 stycznia 2016 r. (na wynagrodzenie pracownika składa się bowiem pensja zasadnicza w kwocie 1900 zł i premia miesięczna w kwocie 400 zł., co razem daje wynagrodzenie w kwocie 2300 zł.).
Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi należy się normalne wynagrodzenie za każdą godzinę takiej pracy powiększone o dodatek.
Za pracę w godzinach nadliczbowych, na mocy art. 1511 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p, oprócz normalnego wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje określony w przepisach dodatek.
Sąd Najwyższy, stwierdził m.in. w wyroku z dnia 3 czerwca 1986 r., I PRN 40/86, OSNC 1987, nr 9, poz. 140, że pod pojęciem normalnego wynagrodzenia za pracę należy rozumieć takie wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie, a więc obejmujące zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia o charakterze stałym, jeżeli na podstawie obowiązujących w zakładzie pracy przepisów płacowych pracownik ma prawo do takich dodatkowych składników. Jeżeli zatem pracownik, oprócz wynagrodzenia określonego jako pensja zasadnicza otrzymuje w sposób stały inne składniki wynagrodzenia (np. stałą premię), one również stanowią normalne wynagrodzenie za pracę.
W celu ustalenia normalnego wynagrodzenia za godzinę pracy należy miesięczną kwotę wynagrodzenia podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w miesiącu, z którego ustalane jest to wynagrodzenie. A zatem, przykładowo, kwotę 2300 zł należy podzielić przez obowiązujący pracownika, w miesiącu w którym powstała praca nadliczbowa, wymiar czasu pracy. Jeżeli praca nadliczbowa miała miejsce w styczniu 2017 r., należy zatem dokonać następującego obliczenia: 2300 zł: 168 godz. = 13,96 zł.
Otrzymana w ten sposób kwota stanowi normalne wynagrodzenie za jedną godzinę pracy nadliczbowej pracownika wskazanego w pytaniu.
Podstawę obliczania dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych stanowi natomiast wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego przez wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania należy rozumieć jedynie te elementy wynagrodzenia pracownika, które mają charakter stały i bezpośrednio związany z funkcją bądź zajmowanym przez pracownika stanowiskiem. Wynagrodzenie wynikającego z osobistego zaszeregowania nie należy zatem utożsamiać z normalnym wynagrodzeniem za prace. W języku potocznym wynagrodzenie to określa się mianem pensji zasadniczej. Nie mieszczą się tu zatem te elementy wynagrodzenia, które przysługują pracownikowi w związku ze spełnieniem przez niego określonych przesłanek, jak np. świadczenia pracy w warunkach szkodliwych dla zdrowia (wyrok z 25 kwietnia 1985 r., I PRN 28/85, opublikowany w OSNC 1986/2/19). Z kolei w uchwale SN z 30 grudnia 1986 r., III PZP 42/86, OSNCP 1987, nr 8, poz. 106, stwierdzono, że wynagrodzenie pracownika wynikające z jego osobistego zaszeregowania, o którym mowa w przepisach o wynagrodzeniu za pracę nadliczbową, obejmuje oprócz wynagrodzenia zasadniczego również dodatek funkcyjny.
Tym samym, aby obliczyć wysokość należnego pracownikowi dodatku za prace nadliczbową, w przypadku wskazanym w pytaniu, bierzemy pod uwagę tylko kwotę pensji zasadniczej pracownika, która należy podzielić przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w miesiącu, z którego ustalane jest to wynagrodzenie i pomnożyć przez odpowiednią wartość należnego pracownikowi dodatku (50% lub 100%).
Jeżeli więc, przykładowo w styczniu 2017 r., pracownik wypracował 2 godziny nadliczbowe płatne 50% dodatkiem do wynagrodzenia pracodawca zobowiązany jest dokonać następującego obliczenia:
[(1900 zł.: 168 godz.) x 2 ]x 50% = 11,30 zł

Joanna Kaleta,
autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
Odpowiedzi udzielono  24.10.2016 r.