Czy można wypowiedzieć umowę o pracę na czas nieokreślony w trybie indywidualnym z przyczyn niedotyczących pracownika, pracownicy, która bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego złożyła wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy i pozostaje nadal w okresie ochronnym?
Zgodnie z obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. nowym przepisem - art. 1868 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.) - dalej k.p. pracodawca nie może rozwiązać ani wypowiedzieć umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika uprawnionego do urlopu wychowawczego wniosku o obniżenie wymiaru czasu pracy do dnia powrotu do nieobniżonego etatu. Ochrona obowiązuje przez łączny okres 12 miesięcy.
Zakaz wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy nie dotyczy, jednak sytuacji, gdy:
- rozwiązanie następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
- zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika (zwolnienia grupowe) oraz
- zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy z winy pracownika (tzw. zwolnienie dyscyplinarne na podstawie art. 52 k.p.).
Przepisy ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) - u.z.r.s.p. mają zastosowanie do pracodawców zatrudniających, co najmniej 20 pracowników. Jeżeli, taki pracodawca decyduje się na rozwiązanie stosunków pracy z pracownikami w trybie zwolnienia grupowego na podstawie art. 5 u.z.r.s.p., to niektórym pracownikom nie może wręczyć wypowiedzenia definitywnego. Może im jedynie zmienić warunki pracy i płacy (wypowiedzenie zmieniające). Wykaz pracowników szczególnie chronionych znajduje się w art. 5 ust. 5 u.z.r.s.p. Wśród nich nie ma pracowników, korzystających z obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Oznacza to, że w sytuacji zwolnienia grupowego, taki pracownik nie jest szczególnie chroniony i pracodawca może definitywnie wypowiedzieć mu umowę o pracę. Podobnie jest w przypadku dokonywania zwolnień indywidualnych dokonywanych u.z.r.s.p. Wypowiedzenie definitywne wobec pracownika, korzystającego z obniżonego wymiaru etatu zgodnie z art. 1868 k.p jest dopuszczalne - jednak tylko wówczas, gdy - zoz nie zgłosi sprzeciwu w terminie 14 dni do dnia otrzymania zawiadomienia o zamierzonym zwolnieniu. Jeżeli zgłosi sprzeciw, wówczas pracodawca nie będzie mógł zwolnić pracownika korzystającego z obniżonego wymiaru czasu pracy.