Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Czy można stosować środki chemiczne po upływie terminu ważności określonego na opakowaniu, jeśli uzyska się potwierdzenie od producenta (np. e-mailowe), że środek dalej jest zdatny do użytku?
Odpowiedź
Określenie przez producenta daty ważności danego produktu ma na celu zapewnienie użytkownika, że w tym okresie dany produkt posiada deklarowane przez producenta właściwości zarówno użytkowe, jak i te związane z bezpieczeństwem stosowania. Jeżeli jednak użytkownik uzyska pisemne zapewnienie producenta (ewentualnie dystrybutora), że konkretny produkt, którego data ważności już minęła, może być dalej stosowany (np. jeszcze przez 3 miesiące), to w takim przypadku będzie to dopuszczalne.
Uzasadnienie
Stosownie do art. 220 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych. Ponadto, zgodnie z art. 221 k.p., niedopuszczalnym jest stosowanie substancji niebezpiecznej, mieszaniny niebezpiecznej, substancji stwarzającej zagrożenie lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i mieszanin oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem.
Szczegółowe zasady wykonywania prac przy użyciu materiałów niebezpiecznych, a więc m.in. substancji i mieszanin chemicznych sklasyfikowanych jako niebezpieczne, zostały określone w przepisach rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 11, poz. 8 z późn. zm.).
Podstawowym obowiązkiem każdego pracodawcy stosującego dowolny czynnik chemiczny jest ustalenie, czy stwarza on zagrożenie dla korzystających z niego pracowników lub innych osób przebywających na terenie zakładu pracy, a także dokonanie i udokumentowanie oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny.
Natomiast z żadnego przepisu nie wynika wprost bezwzględny zakaz stosowania danej substancji chemicznej lub jej mieszaniny po upływie wskazanego przez producenta terminu ważności. Należy jednak wyjaśnić, że istotą podawania informacji o dacie ważności danego produktu jest zapewnienie użytkownika, że w tym konkretnym okresie dany produkt posiada deklarowane przez producenta właściwości zarówno użytkowe, jak i związane z bezpieczeństwem stosowania. Dlatego też po upływie tego terminu produkty powinny być niezwłocznie wycofywane ze stosowania i odpowiednio utylizowane.
Gdyby jednak użytkownik (w tym przypadku zapewne pracodawca) uzyskał pisemne zapewnienie producenta (ewentualnie dystrybutora), że konkretny produkt, którego data ważności już minęła może być dalej stosowany (np. dodatkowo przez 3 miesiące), to w takim przypadku będzie to dopuszczalne.
Należy jednak pamiętać, że niedopuszczalnym jest wprowadzanie do obrotu (sprzedawanie) przeterminowanych produktów.
Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.
Odpowiedzi udzielono: 25 sierpnia 2016 r.
