Czy cała kwota wynagrodzenia podlega składkom na ubezpieczenie społeczne?

Obliczając wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca, jeśli wynagrodzenie pracownika zostało ustalone w stałej miesięcznej stawce, stosuje się zasady wynikające z przepisów rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29.05.1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy - dalej r.s.u.w - wyjaśnia Barbara Tomaszewska, ekspertka Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Zatrudniono pracownicę na 3/4 etatu. W kwietniu 1 i 2 dzień miesiąca były dla niej wolne od pracy. Od 3 dnia miesiąca do ostatniego dnia miesiąca przebywała na zwolnieniu chorobowym. W kwietniu ani przez jeden dzień nie świadczyła więc pracy. Było to pierwsze jej zwolnienie w tym roku. Przysługuje jej stałe miesięczne wynagrodzenie 1900 zł.

Czy za 2 dni, których nie obejmowało zwolnienie należy jej się wynagrodzenie?

Czy jakaś kwota wynagrodzenia podlega składkom ubezpieczenia społecznego?

Jak obliczyć wynagrodzenie pomniejszone?

Jeśli jednak zaświadczenie lekarskie zostało wystawione na okres od pierwszego dnia roboczego miesiąca, który nie jest pierwszym dniem miesiąca, do ostatniego dnia miesiąca to zastosowanie zasad wynikających z przepisów § 11 r.s.u.w., spowoduje ze pracownik otrzyma wynagrodzenie za dni, których faktycznie nie przepracował.

Jeśli wynagrodzenie pracownika zostało ustalone w stałej miesięcznej stawce to obliczając wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca w przypadku gdy w miesiącu wystąpiły dni nieobecności w pracy należy stosować zasady wynikające z przepisów r.s.u.w., zwanego dalej rozporządzeniem. W rozporządzeniu wskazano dwa sposoby obliczania wynagrodzenia za przepracowaną część miesiąca uzależnione od przyczyny nieobecności w pracy.

 [-DOKUMENT_HTML-]

Jeden ze sposobów określony w przepisach § 11 r.s.u.w. dotyczy nieobecności z tytułu której pracownik otrzymał wynagrodzenie określone w art. 92 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p. oraz nieobecności z tytułu, których przysługuje pracownikowi zasiłek przewidziany w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego. W tym przypadku w celu obliczenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca należy:

- miesięczną stawkę wynagrodzenia podzielić przez 30, a następnie

- tak otrzymaną kwotę pomnożyć przez liczbę dni wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby,

- tak obliczoną kwotę wynagrodzenia odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc.

W sytuacji opisanej w pytaniu wątpliwości budzi przypadek, w którym zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA zostało wystawione na okres od pierwszego dnia roboczego miesiąca, który nie jest pierwszym dniem miesiąca, do ostatniego dnia miesiąca. Zastosowanie zasad wynikających z przepisów § 11 r.s.u.w., spowoduje ze pracownik otrzyma wynagrodzenie za dni, których faktycznie nie przepracował.

Z przepisów art. 80 k.p. wynika jednak, ze wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią.

W przypadku gdy pracownik faktycznie nie przepracował w miesiącu ani jednego dnia to stosując zasadę określoną w przepisach art. 80 k.p. pracownik, powinien otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy za dni w których chorował, natomiast za czas nieprzepracowany pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia.

Takie stanowisko zaprezentowało Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, w odpowiedzi nadesłanej do Wydawnictwa Gofin w 12.08.2015 r. (Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 17 (395) z 1.09.2015). Zdaniem Ministerstwa "(...) zwrot "przepracowana część miesiąca" należy utożsamiać z sytuacją, w której pracownik przepracował część obowiązującego go wymiaru czasu pracy w danym miesiącu z powodu korzystania ze zwolnienia lekarskiego. Zdaniem Departamentu powołany wyżej przepis § 11 ust. 1 r.s.u.w. (oraz stosowany odpowiednio przepis § 11 ust. 2 r.s.u.w.) nie dotyczy zatem sytuacji, gdy pracownik był nieobecny w pracy z powodu choroby, która objęła jego rozkładowe dni pracy i nie pracował w danym miesiącu.

Należy zaznaczyć, iż na podstawie art. 80 k.p. wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a za czas jej niewykonywania pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Zasadą jest zatem, że pracownik który nie świadczy pracy nie nabywa prawa do wynagrodzenia.

Nie ma jednak przeszkód, aby zakładowe źródła prawa pracy przewidywały prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy. Postanowienia te, jako korzystniejsze dla pracowników od regulacji zawartej w treści art. 80 k.p., będą zgodne z prawem (art. 9 § 2 k.p.). (...)" - (Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 17 (395) z 1.09.2015).

Stanowisko przedstawione przez Ministerstwo może budzić wątpliwości ponieważ prowadzi do powstania dysproporcji wysokości świadczeń jakie uzyskał pracownik, który pracował przynajmniej jeden dzień w miesiącu a w pozostałe dni chorował, a pracownikiem, który dostarczył zwolnienie lekarskie tylko na robocze dni miesiąca. Wybór rozwiązania należy do pracodawcy, nie można jednak zapominać, ze stosowanie zasad określonych w przepisach § 11 r.s.u.w., nawet jeśli pracownik faktycznie nie przepracował ani jednego dnia w miesiącu ponieważ dni choroby przypadały w dni robocze, jest rozwiązaniem bardziej korzystnym dla pracownika.

Przykład

Wynagrodzenie pracownika zostało ustalone w stałej stawce miesięcznej w wysokości 1.900 zł. Pracownik cały kwiecień był nieobecny w pracy ale dostarczył zwolnienie lekarskie na okres od 3 do 30 kwietnia (28 dni).

Dzień 1 i 2 kwietnia były dniami wolnymi od pracy.

Pracodawca w przepisach wewnątrzzakładowych ustalił, ze w przypadku nieobecności w pracy z powodu choroby należy stosować zasady określone w przepisach § 11 r.s.u.w., nawet jeśli pracownik nie przepracował ani jednego dnia w miesiącu.

Pracownik otrzyma za kwiecień:

- wynagrodzenie chorobowe

- wynagrodzenie za dni, które nie zostały objęte zwolnieniem lekarskim w wysokości 126,76 zł zgodnie z wyliczeniem:

1.900 zł (wynagrodzenie brutto wynikające z umowy o pracę) : 30 = 63,33 zł

63,33 zł x 28 dni choroby = 1.773,24 zł – wynagrodzenie za czas nieprzepracowany z powodu choroby

1.900 zł (wynagrodzenie brutto) – 1.773,24 zł (wynagrodzenie za czas nieprzepracowany z powodu choroby) = 126,76 zł wynagrodzenie brutto za dni, które nie zostały objęte zwolnieniem lekarskim

Wynagrodzenie za dni, które nie zostały objęte zwolnieniem lekarskim stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, składki na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek.