Odpowiedź:
Wyłącznik awaryjny (bezpieczeństwa) powinien być zainstalowany jak najbliżej maszyny lub na niej, aby obsługa w sytuacji awaryjnej lub nieszczęśliwego wypadku mogła jak najszybciej zareagować (wcisnąć czerwony grzybek i zatrzymać maszynę). Skrzynka z automatyką może być w innym miejscu, np. może być to szafa sterownicza/elektryczna.
Ze względu na stwarzane zagrożenia oraz normalny czas zatrzymania, maszyna powinna posiadać wyłącznik awaryjny do odłączania od wszystkich źródeł energii (wyłącznik "stop"). Wyłącznik powinien mieć odpowiedni kształt i kolor, a przerwanie jego działania nie powinno spowodować ponownego uruchomienia maszyny, tylko możliwość jej uruchomienia.
Uzasadnienie:
Obowiązek stosowania zatrzymania awaryjnego przy maszynach i urządzeniach technicznych wynika z:
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), gdzie w § 52 ust. 2 wskazano, że jeżeli jest to konieczne w związku z zagrożeniami, jakie stwarza maszyna, i jej nominalnym czasem zatrzymania się, maszyna powinna być wyposażona w urządzenie do zatrzymywania awaryjnego;
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.), gdzie w § 14 ust. 1 wskazano, że ze względu na zagrożenia, jakie stwarzają maszyny, w zależności od czasu ich zatrzymywania, wyposaża się je w urządzenie zatrzymania awaryjnego;
rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228 z późn. zm.), gdzie w § 24 wskazano, że maszyna powinna być wyposażona w co najmniej jedno urządzenie do zatrzymywania awaryjnego, umożliwiające wyeliminowanie zaistniałego niebezpieczeństwa lub zapobieżenie jego wystąpieniu. Przepisu tego nie stosuje się do: maszyn, w których urządzenie do zatrzymywania awaryjnego nie obniżyłoby ryzyka ze względu na brak możliwości skrócenia czasu zatrzymania lub brak możliwości podjęcia szczególnych środków niezbędnych do przeciwdziałania ryzyku i maszyn przenośnych, trzymanych w ręku i prowadzonych ręcznie. Urządzenie to powinno: mieć wyraźnie rozpoznawalne i widoczne oraz szybko dostępne urządzenia sterujące; możliwie jak najszybciej zatrzymać niebezpieczny proces, bez stwarzania dodatkowego ryzyka.

Krzysztof Zamajtys, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP
Odpowiedzi udzielono 12 marca 2015 r.