Czy każda praca szczególnie niebezpieczna wymaga pisemnego zezwolenia przed jej rozpoczęciem?

Czy każda praca szczególnie niebezpieczna (według wykazu sporządzonego przez pracodawcę) wymaga pisemnego zezwolenia przed jej rozpoczęciem? Czy można określić prace, które są niebezpieczne, ale nie wymagają polecenia pisemnego, bo są wykonywane na podstawie instrukcji stanowiskowych i instrukcji prac niebezpiecznych?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHP.

Nie każda praca zakwalifikowana jako praca szczególnie niebezpieczna wymaga pisemnego pozwolenia na jej rozpoczęcie. Pisemnego pozwolenia wymagają jedynie prace, dla których przepisy szczególne określają takie wymagania (np. prace spawalnicze wykonywane w ramach robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych, prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych, prace wykonywane w zbiornikach itp.), a także inne prace szczególnie niebezpieczne, dla których pracodawca określi taką procedurę.
Zgodnie z definicją zawartą w § 80 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p. przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się:
1) roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,
2) prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
3) prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych,
4) prace na wysokości,
5) oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę za szczególnie niebezpieczne.
W myśl § 80 ust. 2 r.b.h.p. na pracodawcy ciąży obowiązek ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych, występujących w jego zakładzie pracy.
Stosownie do postanowień § 81 ust. 1 r.b.h.p. pracodawca powinien określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu tych prac, a przede wszystkim powinien zapewnić:
1) bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
2) odpowiednie środki zabezpieczające;
3) instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
a) imienny podział pracy,
b) kolejność wykonywania zadań,
c) wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.
Ponadto w przypadku niektórych z prac szczególnie niebezpiecznych pracodawca powinien wydawać każdorazowo pisemne pozwolenie na ich rozpoczęcie. Do takich prac należeć będą m.in. spawalnicze wykonywane w ramach robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych, prace prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych (§ 84 ust. 1 r.b.h.p.) oraz prace wykonywane w zbiornikach (§ 86 ust. 1 r.b.h.p.).
Jeżeli jednak wykaz prac szczególnie niebezpiecznych obowiązujących u danego pracodawcy nie obejmuje wymienionych prac ani innych, dla których przepisy szczególne przewidują wydawanie pisemnych poleceń przed ich rozpoczęciem, wystarczy, by pracodawca zapewnił przestrzeganie wymagań, o jakich mowa w § 81 ust. 1 r.b.h.p.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.