Czy już na etapie planowania zmian organizacyjnych skutkujących likwidacją stanowiska pracy można wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Czy można wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę w związku z likwidacją stanowiska pracy, które zostanie dopiero zlikwidowane?W tym przypadku wymagane są zmiany w schemacie organizacyjnym.Czy należy zaczekać z wypowiedzeniem, aż zacznie obowiązywać nowy schemat organizacyjny?

Odpowiedź:
W przypadku planowanych zmian organizacyjnych skutkujących likwidacją stanowiska pracy pracodawca nie musi czekać do momentu wdrożenia tych zmian i może wypowiedzieć wiążącą go z pracownikiem umowę o pracę z pewnym wyprzedzeniem. Z punktu widzenia zasadności wskazanej pracownikowi przyczyny wypowiedzenia o pracę istotnym jest natomiast, aby w momencie składania wypowiedzenia przedmiotowe przekształcenia organizacyjne były w wystarczającym stopniu nieuchronne oraz aby faktycznie nastąpiły w nieodległym czasie.
Uzasadnienie:
Związek czasowo-przyczynowy pomiędzy przyczyną wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę polegającą na zmianach organizacyjnych powodujących w efekcie likwidację stanowiska pracy, a momentem faktycznego wdrożenia takich zmian w zakładzie pracy kilkukrotnie stanowił przedmiot analiz Sądu Najwyższego. Warto w szczególności powołać pogląd wyrażony w wyroku SN z dnia 13 października 1999 r., I PKN 290/99, OSNAPiUS 2001, nr 4, poz. 110, iż wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę spowodowane zmianami organizacyjnymi, ograniczeniem zatrudnienia, likwidacją stanowiska pracy, itp. nie musi zbiegać się w czasie z chwilą faktycznego ich przeprowadzenia lecz może zostać dokonane z pewnym wyprzedzeniem czasowym. Dlatego istnienie stanowiska pracy w dniu wypowiedzenia umowy o pracę nie jest równoznaczne z brakiem rzeczywistej przyczyny, o ile w okresie wypowiedzenia lub w późniejszym, nieodległym czasie stanowisko to zostaje faktycznie zlikwidowane w związku z tymi zmianami. Jak czytamy w uzasadnieniu powołanego orzeczenia, przyjęcie odmiennego poglądu prowadziłoby zdaniem SN do paradoksalnych sytuacji, polegających na utrzymywaniu zatrudnienia przez okres wypowiedzenia mimo faktycznego nieistnienia danych stanowisk pracy. W podobnym duchu wypowiedział się SN w późniejszym wyroku z dnia 29 marca 2001 r., I PKN 325/00, OSNP 2003, nr 1, poz. 8, w którym stwierdził, że rzeczywistą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę jest nie tylko przyczyna istniejąca w chwili złożenia pracownikowi oświadczenia woli, ale także przyczyna, która ma się spełnić w nieodległym terminie (np. po upływie okresu wypowiedzenia), a tym bardziej taka, która się w tym terminie spełnia.

Paulina Zawadzka-Filipczyk,
autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych 
Odpowiedzi udzielono 4.05.2015 r.