Czy istnieje wymóg bądź wytyczna dotycząca przyznawania pracownikom środków ochrony indywidualnej do indywidualnego wykorzystania, czy też można przydzielić pewne elementy np. do określonej maszyny okulary ochronne przy szlifierce, na której pracują różne osoby?
Na podstawie art. 2376 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm) – dalej k.p. pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające pracownika przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca zobowiązany jest ustalić, zgodnie z art. 2378 k.p. rodzaje środków ochrony indywidualnej, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne. Pracodawca nie może, o czym mówi art. 2379 k.p., dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej podane zostały w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm) – dalej r.b.h.p. Zgodnie z tymi zasadami środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny: być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia; uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy; uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika; być odpowiednio dopasowane do użytkownika, wg rozmiarów lub po wykonaniu niezbędnych regulacji. Zgodnie z § 5 załącznika nr 2 do r.b.h.p. środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku. W wyjątkowych przypadkach środek ochrony indywidualnej może być używany przez więcej niż jedną osobę, o ile zastosowane będą działania wykluczające niepożądany wpływ takiego użytkowania na zdrowie lub higienę użytkowników, a to: czyszczenie, dezynfekcja, odpowiednie przechowywanie. Tak, więc okulary podane w pytaniu jako przykład, mogły by być używane przez więcej niż jednego pracownika w wyjątkowych przypadkach, po oczyszczeniu, odpyleniu i dezynfekcji, każdorazowo po każdej dniówce roboczej a w niektórych sytuacjach, po każdym użyciu przez kolejnego użytkownika. Okulary wydane pracownikowi zazwyczaj przechowywane są w szafce, wydane do maszyny (np. szlifierki), zazwyczaj przez cały czas użytkowania znajdują się na stanowisku pracy (np. na warsztacie), nawet nieużywane ulegają zakurzeniu i zabrudzeniu. Poza tym r.m.p.i.p.s. mówi o wyjątkowych przypadkach, kiedy środek ochrony indywidualnej może być stosowany przez więcej niż jedną osobę. W tym konkretnym przykładzie, gdy szlifierka używana jest sporadycznie przez wielu zatrudnionych na warsztacie pracowników, trudno jest wymagać od pracodawcy, aby każdemu przydzielił okulary indywidualnie. Ze względu jednak na możliwy niepożądany wpływ na zdrowie i higienę pracowników takie rozwiązanie było by lepsze. Ze względów higienicznych i bezpieczeństwa pracy, nie mogą być stosowane przez więcej niż jedną osobę środki ochrony indywidualnej, takie jak: ubrania, kombinezony, bluzy, spodnie, czapki, rękawice ochronne, buty, sandały, nauszniki przeciwhałasowe, a więc środki, które bezpośrednio stykają się z ciałem pracownika, albo przy ich wydawaniu i stosowaniu wymagane jest dostosowanie rozmiaru środka ochrony indywidualnej do rozmiarów pracownika, co będzie gwarantowało, że środek ochrony indywidualnej spełni swoją funkcję ochronną.
Kazimierz Kościukiewicz
Na podstawie art. 2376 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm) – dalej k.p. pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające pracownika przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami. Pracodawca zobowiązany jest ustalić, zgodnie z art. 2378 k.p. rodzaje środków ochrony indywidualnej, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne. Pracodawca nie może, o czym mówi art. 2379 k.p., dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony indywidualnej przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy. Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę, odpylanie i odkażanie. Zasady stosowania środków ochrony indywidualnej podane zostały w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm) – dalej r.b.h.p. Zgodnie z tymi zasadami środki ochrony indywidualnej powinny być stosowane w sytuacjach, kiedy nie można uniknąć zagrożeń lub nie można ich wystarczająco ograniczyć za pomocą środków ochrony zbiorowej lub odpowiedniej organizacji pracy. Dostarczane pracownikom do stosowania środki ochrony indywidualnej powinny: być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować same z siebie zwiększonego zagrożenia; uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy; uwzględniać wymagania ergonomii oraz stan zdrowia pracownika; być odpowiednio dopasowane do użytkownika, wg rozmiarów lub po wykonaniu niezbędnych regulacji. Zgodnie z § 5 załącznika nr 2 do r.b.h.p. środki ochrony indywidualnej powinny być przeznaczone do osobistego użytku. W wyjątkowych przypadkach środek ochrony indywidualnej może być używany przez więcej niż jedną osobę, o ile zastosowane będą działania wykluczające niepożądany wpływ takiego użytkowania na zdrowie lub higienę użytkowników, a to: czyszczenie, dezynfekcja, odpowiednie przechowywanie. Tak, więc okulary podane w pytaniu jako przykład, mogły by być używane przez więcej niż jednego pracownika w wyjątkowych przypadkach, po oczyszczeniu, odpyleniu i dezynfekcji, każdorazowo po każdej dniówce roboczej a w niektórych sytuacjach, po każdym użyciu przez kolejnego użytkownika. Okulary wydane pracownikowi zazwyczaj przechowywane są w szafce, wydane do maszyny (np. szlifierki), zazwyczaj przez cały czas użytkowania znajdują się na stanowisku pracy (np. na warsztacie), nawet nieużywane ulegają zakurzeniu i zabrudzeniu. Poza tym r.m.p.i.p.s. mówi o wyjątkowych przypadkach, kiedy środek ochrony indywidualnej może być stosowany przez więcej niż jedną osobę. W tym konkretnym przykładzie, gdy szlifierka używana jest sporadycznie przez wielu zatrudnionych na warsztacie pracowników, trudno jest wymagać od pracodawcy, aby każdemu przydzielił okulary indywidualnie. Ze względu jednak na możliwy niepożądany wpływ na zdrowie i higienę pracowników takie rozwiązanie było by lepsze. Ze względów higienicznych i bezpieczeństwa pracy, nie mogą być stosowane przez więcej niż jedną osobę środki ochrony indywidualnej, takie jak: ubrania, kombinezony, bluzy, spodnie, czapki, rękawice ochronne, buty, sandały, nauszniki przeciwhałasowe, a więc środki, które bezpośrednio stykają się z ciałem pracownika, albo przy ich wydawaniu i stosowaniu wymagane jest dostosowanie rozmiaru środka ochrony indywidualnej do rozmiarów pracownika, co będzie gwarantowało, że środek ochrony indywidualnej spełni swoją funkcję ochronną.
Kazimierz Kościukiewicz