Czy emeryta można wskazać celem dokonania stosownego odpisu na ZFŚS?

Pracodawca ma podać do działu księgowości informację ze stanem na dzień 1 stycznia 2011 r. o ilości emerytów/rencistów celem dokonania odpisu na ZFŚS. W firmie zatrudniony jest emeryt, z którym zostanie rozwiązana umowa o pracę z dniem 15 czerwca 2011 r. Czy taką osobę można wskazać celem dokonania stosownego odpisu? Czy jeśli takiej osobie nie zostanie dokonany odpis, a zwróci się o pomoc socjalną, będzie można przyznać świadczenie pieniężne?

Pracodawca korzystający z dobrowolnego zwiększenia ZFŚS na emerytów, dokonuje tego zwiększenia na każdego emeryta – byłego pracownika. Okres pobierania świadczenia emerytalnego nie ma tu znaczenia. Emeryt jest uprawniony do świadczeń z funduszu, niezależnie od tego, czy pracodawca dokonuje zwiększenia funduszu z tytułu opieki nad emerytami.

Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) - dalej u.z.f.ś.s., nie rozstrzyga jak traktować osobę, która w roku kalendarzowym jest zarówno pracownikiem jak i emerytem. Zachodzi wątpliwość czy w takim przypadku należy niejako podwójnie naliczyć odpis na fundusz. Z całą pewnością przyszły emeryt będący jeszcze pracownikiem jest uwzględniany w corocznym odpisie podstawowym ustalanym według przeciętnej liczby zatrudnionych, ale tutaj problemu nie ma, ponieważ osobę tę uwzględnia się jedynie do momentu świadczenia przez nią pracy. A więc nie zwiększa ona średniorocznego zatrudnienia od miesiąca, w którym przechodzi na emeryturę. Tak więc założenie o podwójnym odpisie nie jest do końca prawidłowe. Zasadnicza różnica (oprócz wysokości) w odpisie na pracownika i emeryta polega na tym, że w pierwszym przypadku odpisu dokonuje się na etat (przeliczeniowy), a w drugim na osobę. A zatem dla zwiększenia funduszu na emeryta nie ma znaczenia jak długo i przez jaką część roku pobiera on emeryturę. Jest natomiast faktem, że ma status emeryta w roku, w którym naliczane jest zwiększenie funduszu. Jeżeli pracodawca decyduje się na przekazanie środków na fundusz również na emerytów nie może działać wybiórczo, zwiększenie funduszu, zgodnie z art. 5 ust. 5 u.z.f.ś.s. następuje bowiem na każdego emeryta i rencistę uprawnionego do opieki socjalnej, a więc na emeryta (rencistę) będącego byłym pracownikiem danego pracodawcy, z czym mamy do czynienia w danym przypadku.

Warto dodać, że dobrowolne zwiększenia na fundusz, w tym dotyczące emerytów, mogą być dokonane dopiero na koniec roku. Wówczas jest jasne, czy dana osoba w rzeczywistości odeszła na emeryturę w planowanym terminie, czy zrezygnowała z tego świadczenia i nadal pozostaje w stosunku pracy.

Dla przyznania świadczeń z ZFŚS posiadanie statusu emeryta, bądź pracownika nie ma większego znaczenia. Do korzystania z funduszu uprawnieni są zarówno pracownicy, jak i emeryci. Nawet pracodawcy, którzy nie zwiększają odpisu na emerytów zobowiązani są do przyznawania im świadczeń socjalnych. Zarówno emeryci, jak i pracownicy należą do obligatoryjnych grup świadczeniobiorców (art. 2 pkt 5. u.z.f.ś.s.) i żadna z nich nie może być uprzywilejowana, ani pomijana.