Czy członek zespołu powypadkowego, który wniósł zdanie odrębne do protokołu powypadkowego, powinien go podpisać?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP Członek zespołu powypadkowego wniósł na piśmie zdanie odrębne do treści protokołu (nie zgadza się z nieuznaniem zdarzenia za wypadek przy pracy). Pracodawca podpisał oświadczenie, że pomimo zdania odrębnego treść protokołu pozostaje bez zmian. Czy w takim razie, członek zespołu, który wniósł uwagi podpisuje się w pkt 10 protokołu, czy też nie składa podpisu, a zdanie odrębne stanie się załącznikiem do protokołu?

Odpowiedź:

Przepisy dotyczące procedury powypadkowej nie rozstrzygają, czy członek zespołu powypadkowego, który ma inne zdanie niż wyrażone przez pracodawcę, ma obowiązek złożyć podpis na protokole powypadkowym. Niemniej, powinien to zrobić z adnotacją, że składa zdanie odrębne.

Uzasadnienie:

Zgodnie z art. 234 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) w razie wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek podjąć niezbędne działania eliminujące lub ograniczające zagrożenie, zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosować odpowiednie środki zapobiegające podobnym wypadkom.

Sposób i tryb postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposób ich dokumentowania określają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) – dalej r.u.o.w.p.

Przepisy r.u.o.w.p. zobowiązują pracodawcę pracownika, który uległ wypadkowi, aby po uzyskaniu zawiadomienia o zdarzeniu powołał zespół powypadkowy (co do zasady składający się z pracownika służby bhp oraz społecznego inspektora pracy), którego zadaniem jest ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku oraz sporządzenie – nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku – protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy według wzoru ustalonego w przepisach rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 16 września 2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz. U. Nr 227, poz. 2298).

Z uwagi na to, że zespół powypadkowy składa się z dwóch członków, w praktyce może się zdarzyć, że wystąpią pomiędzy nimi pewne rozbieżności (np. w ocenie ustalonych faktów, zebranych dowodów czy w zakresie kwalifikacji prawnej zdarzenia). W przypadku, gdy takich sprzecznych poglądów nie uda im się pogodzić, wówczas decydujący głos ma pracodawca, który rozstrzyga o treści protokołu powypadkowego. Trzeba zaznaczyć, że w takiej sytuacji – przedstawiając pracodawcy protokół powypadkowy – członek zespołu powypadkowego (przeważnie społeczny inspektor pracy lub odpowiednio – przedstawiciel pracowników), ma prawo wyrażenia swoich poglądów dotyczących okoliczności i przyczyn zdarzenia, poprzez złożenie zdania odrębnego wraz z uzasadnieniem. Samo złożenie zdania odrębnego nie ma wpływu na ocenę prawidłowości ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku i związanej z tym kwalifikacji prawnej zdarzenia. Może jednak – w przypadku nieuznania zdarzenia za wypadek przy pracy – stanowić podstawę do wystąpienia przez pracownika do sądu pracy z pozwem o jego uznanie.

Co prawda przepisy nie rozstrzygają, czy członek zespołu powypadkowego, który ma inne zdanie niż wyrażone przez pracodawcę, jest obowiązany złożyć podpis na protokole powypadkowym, jednakże w mojej ocenie powinien to zrobić. Wynika to z faktu, że brał udział w pracach zespołu powypadkowego, dokonując przy tym różnych czynności, które przyczyniały się do ustalenia okoliczności i przyczyn zdarzenia. W celu zaznaczenia, że zapisy wynikające z treści protokołu są niezgodne z ustaleniami, czy też oceną bądź poglądem członka zespołu powypadkowego na całość lub niektóre elementy albo konkluzje protokołu – może on przy podpisie umieścić adnotację, że złożył zdanie odrębne wraz z uzasadnieniem.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 20 czerwca 2015 r.