Aby osiągać pełnię możliwości i potencjału człowieka konieczna jest równowaga na każdym poziomie życia – fizycznym, umysłowym, emocjonalnym oraz duchowym. To główne założenie wellnessu organizacyjnego (ang. corporate wellness).
Dla każdego pracodawcy największą wartość stanowią pracownicy spełniający swoje obowiązki efektywnie i z dużym zaangażowaniem. Z kolei dla osób pracujących istotne jest, aby osiągać wysokie wyniki, utrzymywać stały poziom energii zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym, oraz odczuwać satysfakcję z wykonywanej pracy.
Zobacz także: W zdrowym ciele dobry pracownik
Pracodawcy nieustannie borykają się z problemem zbyt niskiej efektywności oraz brakiem zaangażowania swoich pracowników. Z kolei osoby pracujące mają kłopoty z automotywacją czy utrzymaniem stałego poziomu energii podczas wykonywania swoich obowiązków.
Największe światowe korporacje takie jak Dell, Motorola czy HP znalazły rozwiązanie tego problemu. Jest nim właśnie ideologia corporate wellness. Zakłada ona, że aby osiągnąć pełnię możliwości i uzyskać większe zaangażowanie, niezbędne jest holistyczne myślenie o pracowniku. Takie systemowe ujęcie przyjmuje, że całościowa jakość wynika z funkcjonowania poszczególnych części. Człowiek powinien uzyskać równowagę na każdym poziomie swojego życia – fizycznym, umysłowym, emocjonalnym oraz duchowym.
Jak dowiodły badania J. Lehr'a oraz T. Schwarz'a, pełne zaangażowanie oraz osiągnięcie największej wydajności w pracy wymaga czerpania energii z 4 osobnych, lecz powiązanych ze sobą źródeł. W praktyce oznacza to wykształcenie zdrowego stylu życia, czyli dbania o codzienne nawyki dotyczące aktywności fizycznej, sposobu i jakości jedzenia, reakcji emocjonalnych oraz sposobów regeneracji sił. Poprawa stanu zdrowia, a tym samym dobrego samopoczucia pracownika przekłada się bezpośrednio na podniesienie jego siły i energii w pracy oraz, co najważniejsze, utrzymanie jej przez dłuższy okres czasu.
Często zdarza się, że w odniesieniu do pracy umysłowej bagatelizujemy rolę, jaką odgrywa sprawność fizyczna. W pogoni za większą wydajnością zapomina się całkowicie o ciele, a przecież to ono stanowi fundamentalne źródło paliwa i energii, nawet jeśli prowadzimy siedzący tryb życia. Rzecz ma się podobnie ze sposobem odżywiania. Pomijamy istotę właściwego jedzenia, a rodzaj pokarmu i regularność jego spożywania w znacznym stopniu wpływa na nasz nastrój, koncentrację oraz zdolność utrzymania energii do pracy.
Oczywiście pracownik, który źle się odżywia, pali papierosy oraz żyje pod ciągłą presją czasu może skutecznie i wydajnie funkcjonować. Jednak nie będzie on w stanie w pełni wykorzystywać swojego potencjału ani uniknąć poniesienia kosztów takiego trybu życia. Koszty te ponosi nie tylko on sam, ale również jego rodzina oraz firma, tracąc w dalszej perspektywie dobrego pracownika.
Zobacz także: Nie chcą się przyznać do choroby, żeby nie stracić pracy
Pracodawca ma obecnie możliwość wpłynięcia na poprawę funkcjonowania osób zatrudnionych poprzez rozwijanie nawyków pro-zdrowotnych oraz tworząc kulturę wspierającą zdrowy styl życia. Ideologia corporate wellness zakłada edukację opartą głównie na 3 płaszczyznach: odżywianiu, aktywności fizycznej oraz umiejętnościach pomagających zwalczać stres.
Dlaczego odpowiedni sposób żywienia wpływa na jakość i wydajność pracy? Właściwe jedzenie oddziałuje nie tylko na ogólny stan organizmu, ale przede wszystkim na codzienne funkcjonowanie pracownika – jego nastrój, energię do działania, umiejętność koncentracji, sen czy regenerację sił. Przykładowo, dieta bogata w tłuszcze, cukier i sól może powodować stany przewlekłego zmęczenia, niskiego poczucia własnej wartości oraz słabej wydolności fizycznej i umysłowej. W pokarmach bogatych w cukier rafinowany (biały) jest zbyt niska zawartość chromu, który jest niezbędny do kontrolowania poziomu glukozy we krwi, a przy jego niedoborze pojawiają się problemy z koncentracją, nadpobudliwość czy agresja. Dieta ma również wpływ na układ odpornościowy – jeśli jest niewłaściwa to jesteśmy bardziej podatni na przeziębienia, grypę i inne choroby. Odpowiednia żywność wpływa na podniesienie sprawności umysłowej, poprawę nastroju, wzrost witalności oraz pomaga zwalczać choroby.
Zmiana sposobu odżywiania się pracowników może opierać się m.in. na edukacji dotyczącej zdrowego żywienia. Programy Wellness Organizacyjny oferują firmom zindywidualizowane konsultacje z dietetykiem umożliwiające określenie optymalnego sposobu żywienia dla danego pracownika, plan wdrożenia zmian żywieniowych oraz kształtowanie zdrowych przekonań. Pracownicy otrzymują również gotowe „przepisy" na zdrowe żywienie w biurze. Dodatkowo, pracodawca może wprowadzić odpowiednie menu do stołówki biurowej czy zorganizować „zdrowy" catering.
Kolejnym aspektem wpływającym na jakość pracy jest płaszczyzna związana z aktywnością ruchową pracowników. Regularne ćwiczenia wpływają na wydajność, energię, wzrost koncentracji oraz lepszy nastrój poprzez obniżenie poziomu napięcia w ciele oraz uwalnianiu hormonów, m.in. endorfin, do krwi. Różne formy ekspresji ruchowej sprzyjają również kształtowaniu się bardziej pozytywnego nastawienia oraz wzmacnianiu siły wewnętrznej. Jim McKenna z Uniwersytetu w Bristolu dowiódł, że pracownicy, którzy w trakcie pracy mieli możliwość ćwiczenia, wracali do obowiązków z bardziej entuzjastycznym nastawieniem, zwiększało się ich poczucie własnej wartości oraz wyrozumiałość dla współpracowników. Ich wyniki w pracy stale się podnosiły poprzez lepsze zarządzanie czasem oraz poprawę bystrości umysłu. Nawet krótkie ćwiczenia podczas pracy powodują widoczne zmiany – pracownicy mają więcej siły i energii do działania, są bardziej skoncentrowani na działaniu, przez co osiągają lepsze wyniki. Wprowadzenie regularnej aktywności ruchowej dla osób zatrudnionych powoduje również obniżenie kosztów związanych z opieką medyczną poprzez zmniejszenie absencji w pracy spowodowanej chorobami.
Pracodawca może zaoferować osobom zatrudnionym różne formy aktywności ruchowej: pakiety socjalne (siłownia, basen, fitness itd.), stworzyć salę do ćwiczeń na terenie firmy (siłownia, zajęcia z jogi) czy wprowadzić inicjatywę wspólnego relaksu po pracy podczas gier zespołowych lub aktywnego pobytu w klubach fitness. Warto tu zaznaczyć, że często pojawia się problem, iż pracownicy nie wykorzystują karnetów wykupionych przez firmę. Powodem tego może być brak wiedzy dotyczącej, jakie formy ekspresji ruchowej są dla nich optymalne. Warto wprowadzić w ramach oferowanych pracownikom programów wellness możliwość konsultacji z trenerem fitness, rehabilitantem czy fizjoterapeutą. Poprzez wywiad, obserwację oraz zbadanie możliwości fizycznych każdy może wówczas uzyskać „mapę własnej aktywności ruchowej". Dodatkowo może być opracowywany plan wdrożenia zmiany oraz pomoc w postaci coachingu (mailowego, telefonicznego). Służy to utrzymaniu zmian, które zostały wprowadzone w dotychczasowy tryb życia oraz udzielaniu wsparcia w razie wątpliwości czy pytań.
Kłopoty z bezsennością, nadmierna irytacja, spadek siły i zaangażowania do pracy, a nawet stany depresyjne to najczęstsze rezultaty przewlekłego stresu oraz nieumiejętności regeneracji energii życiowej. Odpowiednie radzenie sobie ze stresefm powoduje, że pomimo napiętych terminów, dużej liczby obowiązków czy konieczności szybkiej adaptacji do zmian, skutecznie pokonujemy trudności wykorzystując pełnię naszych możliwości. Poprzez odpowiednie zmiany w trybie życia możemy skutecznie zapobiegać przeciążeniu stresem oraz usuwać jego skutki. Tym, co pracodawca może zrobić, aby obniżyć koszty związane z występowaniem skutków stresu u swych pracowników to głównie wprowadzenie programów pomagających pracownikowi skuteczniej się regenerować i radzić sobie ze stresem. Podczas takich zajęć osoby zatrudnione zyskują wiedzę i narzędzia, jak zarządzać energią życiową, zyskiwać siłę i odporność, opanowywać stres oraz jak utrzymywać równowagę między pracą a życiem osobistym. Pracownicy nabywają umiejętności odreagowywania napięcia, szybkiej regeneracji sił, zarządzania bilansem energetycznym, likwidowania objawów przeciążenia oraz budowania dobrych relacji interpersonalnych.
Korzyści z dbania o zdrowy styl życia osób pracujących są obopólne – pracownik zyskuje siłę i energię do pracy, dobre samopoczucie oraz poczucie spełnienia zawodowego, pracodawca natomiast efektywny i zaangażowany zespół. Dbanie o zdrowie i samopoczucie pracowników przekłada się również na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Poprzez wykształcenie nawyków prozdrowotnych, firma zmniejsza koszty związane z absencją chorobową, nieefektywną obecnością w pracy czy procesem rekrutacyjnym. Miejsce pracy, w którym pracodawca inwestuje w rozwój kompetencji we wszystkich aspektach funkcjonowania pracownika, staje się atrakcyjne i pożądane. Osoba zatrudniona czuje się doceniona, zwiększa się jej lojalność i zaangażowanie w pracę.
Stare przysłowie „w zdrowym ciele zdrowy duch" jest jak najbardziej aktualne. Do ciągłego zdobywania szczytów naszych możliwości poza bystrym umysłem potrzeba siły fizycznej i emocjonalnej. W tym celu pracodawca powinien zacząć postrzegać pracownika holistycznie i dbać o wszystkie sfery jego funkcjonowania.