Co to znaczy w pobliżu miejsca pracy?

W § 49 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p. zawarto określenie “w pobliżu miejsca pracy”, dotyczące obowiązku zapewnienia pracownikowi możliwości odpoczynku w pozycji siedzącej. Czy może to być miejsce np. w pobliskim pomieszczeniu albo na ławce ustawionej w odpowiednio szerokim przejściu?

Faktycznie, § 49 r.b.h.p. nakazuje zapewnienie pracownikowi miejsca do odpoczynku. Zgodnie z tym przepisem przy wykonywaniu pracy niewymagającej stale pozycji stojącej należy zapewnić pracownikom możliwość siedzenia, natomiast przy wykonywaniu pracy wymagającej stale pozycji stojącej lub chodzenia należy zapewnić pracownikom możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej. W ust. 3 § 49 r.b.h.p. zastrzeżono przy tym, iż siedziska powinny spełniać wymagania Polskich Norm.

W pierwszym przypadku chodzi o zapewnienie pracownikowi siedziska umożliwiającego mu wykonywanie pracy, np. przy wiertarce w wygodniejszej, mniej męczącej pozycji niż na stojąco. Natomiast drugi przypadek odnosi się do zapewnienia możliwości odpoczynku w pracy wymagającej stania lub chodzenia, jak np. przy obsłudze tokarki. W tym przypadku chodzi o możliwość okresowego odpoczynku w pozycji siedzącej, ale pod warunkiem, że będzie to możliwość odpoczynku w pobliżu miejsca pracy w pozycji siedzącej. Pracownik mógłby przysiąść na krześle wówczas, gdy np. włączy mechaniczny posuw narzędzia (noża tokarskiego, freza), ale jednocześnie powinien mieć możliwość obserwacji przebiegu skrawania obrabianego przedmiotu.

Siedzisko należy więc usytuować tak blisko stanowiska pracy, jak jest to technicznie możliwe. Nie może to z pewnością być inne, choćby położone tuż obok, pomieszczenie. Za taką interpretacją przemawia również literalne brzmienie przepisu, który wyraźnie stanowi „w pobliżu miejsca pracy”. Zgodnie z § 2 pkt.7b r.b.h.p. przez miejsce pracy należy rozumieć miejsce wyznaczone przez pracodawcę, do którego pracownik ma dostęp w związku z wykonywaniem pracy. Należy również uwzględnić przepis ust. 3 § 49 r.b.h.p. stanowiący, że siedzisko powinno spełniać wymagania Polskich Norm.