Odpowiedzią na potrzeby starszych roczników pracowników jest profesjonalne doradztwo kariery oraz wsparcie służb kadrowych w procesie dostosowywania kapitału ludzkiego do zmian technologicznych oraz adaptacji do zmiennego funkcjonowania rynkowego firm. Proces ten wymaga także podejmowania działań informacyjnych nt. ciągłej potrzeby podnoszenia i doskonalenia wiedzy zawodowej oraz pozyskiwania nowych kompetencji przez pracowników. Oznacza to dla specjalistów HR poszukiwanie nowych rozwiązań optymalnego wykorzystania olbrzymiego potencjału i doświadczenia zawodowego pracowników, także tych posiadających kilkudziesięcioletni staż pracy.

PBS sp. z o.o. - sopocka firma badawcza realizuje od 2010 projekt, którego głównym celem jest zwiększenie aktywności i atrakcyjności zawodowej pracowników 50+ na rynku pracy poprzez wypracowanie innowacyjnego modelu świadczenia usług doradczych. Projekt pt. ”Pracuję-rozwijam kompetencje. Innowacyjny model wsparcia dla pracowników 50+” zakłada m.in. wypracowanie oraz przetestowanie innowacji (Modelu) w praktyce na grupie przedstawicieli przyszłych użytkowników (doradców zawodowych, coachów) i odbiorców (pracowników 50+).

Innowacyjność Modelu na rynku pracy:
Centrum Kariery 50+
Wypracowany przez PBS Model wsparcia dla pracowników 50+ koncentruje się na zwiększeniu dostępności osób pracujących do specjalistycznych usług doradztwa kariery i usług profilaktyki zdrowotnej (konsultacje fizjoterapeuty, gerontologa-geriatry, dietetyka, psychologa), konsultacji prawnych z zakresu prawa pracy, a także poradnictwa zawodowego w ramach nowej w Polsce instytucji CENTRUM KARIERY 50+. Zadaniem CK50+ jest organizacja i realizacja kompleksowych usług wspierających zatrudnienie, przeciwdziałających przedwczesnemu „wypadaniu z rynku pracy” osób w grupie wiekowej 50+.

Metodologia tworzenia Bilansu Kompetencji oraz Test Kompetencji Ogólnych.
Kluczowym elementem Modelu jest nowatorska Metodologia tworzenia Bilansu Kompetencji dla pracowników w grupie wiekowej 50 lat i więcej. Poradnictwo karierowe oferowane w Centrum obejmuje zarówno indywidualne sesje związane z Bilansem Kompetencji, doradztwo dotyczące funkcjonowania rynku pracy, a także grupowe formy aktywizacji w postaci warsztatów rozwoju osobistego (asertywności, radzenia sobie ze stresem, komunikacji, autoprezentacji, twórczego myślenia).
Na potrzeby działalności Centrum w ramach projektu opracowano nowe narzędzie diagnostyczne (Test Kompetencji Ogólnych) służące do określania poziomu wiedzy praktycznej z zakresu kompetencji ogólnych. W wyniku badania testem otrzymane wyniki TKO prezentowane są w formie profilu kompetencji na tle oczekiwanego profilu stanowiska pracy/zawodu, do którego aspiruje pracownik.
W ramach Bilansu Kompetencji konsultacje doradcy zawodowego poświęcone są:
• zdefiniowaniu potencjału kompetencji zawodowych, mogących stanowić o przewadze konkurencyjnej osoby na rynku pracy,
• określeniu obszarów rozwoju zawodowego (wynikających z luk kompetencyjnych w odniesieniu do aktualnych potrzeb rynku),
• opracowaniu szczegółowych działań rozwojowych, ukierunkowanych na doskonalenie umiejętności,
• zdefiniowaniu/zredefiniowaniu celów zawodowych, uwzględniających zarówno posiadane zasoby jak i wymogi rynku.
Metodologia Bilansu (w tym Test) opiera się na wyodrębnionych w toku badań i analizy czynnikowej 5 następujących kompetencji:
1. Praca z innymi
2. Zarządzanie
3. Nastawienie biznesowe
4. Organizowanie działań
5. Optymalizacja działań
Rezultatem 6 godz. procesu doradztwa jest opracowanie dla uczestnika dokumentu Bilansu Kompetencji zawierającego rekomendacje i wskazówki do dalszego postępowania w ramach usług oferowanych w Centrum Kariery 50+.

Talon Kariery
Jest instrumentem finansowym umożliwiającym realizację usług aktywizacyjnych w ramach CK50+. Testowana wartość Talonu w wysokości 2500 PLN pozwala na sfinansowanie rekomendowanych przez doradcę w Bilansie form wsparcia (obligatoryjnie sporządzenie Bilansu Kompetencji oraz szkolenia podnoszącego lub uzupełniającego kwalifikacje zawodowe oraz według potrzeb pozostałe konsultacje specjalistyczne i działania doradcze, m. in. treningi rozwoju osobistego).

Czy innowacja sprawdza się w praktyce?
Doświadczenia z 9 miesięcznej działalności Centrum Kariery50+ oraz wyniki ewaluacji potwierdzają, iż Model, a zwłaszcza produkt pośredni, jakim jest Metodologia Bilansu Kompetencji i Test Kompetencji Ogólnych cechuje się wysokim wymiarem innowacyjności. Wyniki ewaluacji zewnętrznej wskazują, iż jest to w wysokim stopniu nowe, unikalne i kreatywne rozwiązanie, na które jest zapotrzebowanie na rynku pracy. Test Kompetencji Ogólnych to nowatorskie (do tej pory w Polsce niedostępne) wystandaryzowane i znormalizowane narzędzie psychometryczne.

Z raportu ewaluacyjnego
Dane z ewaluacji wskazują, iż korzystanie z usług CK50+ przyczyniło się do zwiększenia atrakcyjności zawodowej 50 uczestników a także pozwoliło na podniesienie ich kompetencji zawodowych. Model cechuje wysoki potencjał do replikowania i adaptowania w praktyce. Ponadto charakteryzuje się on niskim poziomem skomplikowania i łatwością zastosowania w praktyce wypracowanych produktów. Jego konstrukcja jest przejrzysta i czytelna dla użytkowników. Poszczególne produkty są ze sobą logicznie powiązane i proponują kompleksowe i zindywidualizowane podejście do klienta. Zaproponowane w Modelu warunki uczestnictwa, procedury i standardy funkcjonowania nie budzą zastrzeżeń i były respektowane przez uczestników testowania.

Zdaniem uczestników projektu i ekspertów zewnętrznych
W opinii uczestników Centrum Kariery 50+ „bardzo fajną sprawą jest to, że projekt jest elastyczny – nie każdy musi przejść to samo, ale każdy może wybierać z wielu możliwości, propozycji”. „Kluczową sprawą jest to, że dostajemy Bilans Kompetencji i wtedy, jeśli mamy ochotę, to możemy gdzie indziej szukać szkoleń, które by nam pasowały w rozwijaniu się, czy w tym, żeby się lepiej znaleźć na rynku pracy”. „Bilans bardzo podniósł samoocenę, był potwierdzeniem przypuszczalnych kompetencji, pozwolił na poznanie mocnych i słabych stron”.
Specjaliści HR uczestniczący w konsultowaniu Modelu podkreślają, iż temat zarządzania wiekiem w firmach wymaga nowego podejścia. Do tej pory działy HR skupiały się na wypracowaniu strategii motywacyjnych dla młodszych pracowników. Oferta instrumentów i rozwiązań służących zatrzymaniu w zatrudnieniu starszych pracowników jest niewielka i rzadko stosowana w praktyce. Ich zdaniem oferta Centrum wypełnia tą lukę a dokument Bilansu Kompetencji może być cenną informacją na temat pracownika, która w istotny sposób ułatwia (zarówno pod względem finansowym jak i czasowym) zarządzanie personelem. Uniwersalizm Modelu i jego produktów pozwala na wdrożenie do praktyki części Modelu np. produktu pośredniego w postaci Metodologii Bilansu Kompetencji i TKO. Zastosowanie Modelu jest także możliwe przez publiczne służby zatrudnienia wobec osób bezrobotnych w starszych grupach wiekowych.
Produkt finalny Projektu (Model) został także pozytywnie zwalidowany i otrzymał wysoka ocenę uczestników zrzeszonych w Regionalnej Sieci Tematycznej dla Województwa Pomorskiego. Zdaniem przedstawicieli ważnych instytucji regionalnych oraz innych projektodawców zaproponowane w Modelu rozwiązania są niezwykle na czasie a produkt finalny jest wysoce skuteczny zarówno dla pracowników 50+ oraz dla użytkowników (doradców zawodowych, specjalistów polityki personalnej, pracodawców).

Postawy uczestników (mity i stereotypy na temat osób 50+)
Doświadczenia PBS w pracy z osobami 50+ wskazują, iż jest to niejednorodna pod kątem potrzeb i postaw populacja. Przecząca stereotypom związanym z małą mobilnością zawodową oraz niską aktywnością zawodową i życiową. Bilanse Kompetencji potwierdziły potrzeby os. 50+ związane z trybem nabywania wiedzy i umiejętności. Zgodnie z wcześniej przeprowadzoną diagnozą sytuacji psychospołecznej w tej grupie, osoby 50+ posiadają duże zapotrzebowanie na działania w zakresie nabywania/podnoszenia wiedzy i umiejętności związanych z obsługą komputera oraz wykorzystywaniem specjalistycznych programów IT. Dużym zainteresowaniem cieszyły się także treningi rozwoju osobistego (asertywności i radzenia sobie ze stresem, komunikacji i autoprezentacji, twórczego myślenia) podnoszące kompetencje społeczne i wpływające na podniesienie samooceny.
Istnieją specyficzne dla tej grupy uwarunkowania związane z realizacją usług aktywizacyjnych. Główny akcent należy postawić na dużą indywidualizację w podejściu do procesu uczenia. Trenerzy, konsultanci i personel winni poświęcać więcej czasu i uwagi uczestnikom 50+ niż ma to miejsce w pracy z młodszymi osobami. Skuteczne doradzanie i szkolenie dla tej grupy odbiorców wymaga nie tylko dużej cierpliwości i empatii, ale także takiego zaprojektowania treści szkoleniowych, które zapewnią zwiększoną liczbę zajęć praktycznych, możliwość dyskusji i dokonywania powtórzeń nabytej wiedzy i umiejętności.

Schemat świadczenia usług w ramach działalności Centrum Kariery 50+

Więcej informacji nt. projektu i produktu finalnego na stronie www.50pluspomorze.pl

Biuro projektu:
PBS sp. z o.o.
81-812 Sopot, ul. Junaków 2,
tel. (58) 555 60 70, (58) 555 45 54.
e-mail: 50pluspomorze@pbs.pl
www.50pluspomorze.pl www.pbs.pl

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.