Kultura bhp to obszar, w którym podstawową kwestią jest szanowanie i przestrzeganie prawa dotyczącego bezpiecznego środowiska pracy. Jak szacuje MOP, wskutek nieprzestrzegania praw, zadań i obowiązków w zakresie bhp każdego roku ponad 2,3 miliona kobiet i mężczyzn ponosi śmierć w miejscu pracy w wyniku odniesienia urazu lub choroby zawodowej, z czego ponad 350.000 zgonów spowodowanych jest śmiertelnymi wypadkami, a niemal 2 miliony – śmiertelnymi chorobami związanymi z wykonywaną pracą. Ponadto ponad 313 milionów pracowników ulega wypadkom przy pracy, czego rezultatem są ciężkie obrażenia i absencja chorobowa. MOP szacuje, że co roku 160 milionów pracowników zapada na choroby związane z wykonywaną pracą (niepowodujące skutków śmiertelnych).
Z powyższych danych wynika, że każdego dnia wskutek wypadków przy pracy lub chorób zawodowych umiera ok. 6.400 osób, a kolejne 860.000 ulega wypadkom w pracy. Choroby związane z wykonywaną pracą są główną przyczyną zgonów w pracy –w ich wyniku śmierć ponosi niemal sześć razy więcej pracowników niż wskutek wypadków przy pracy. Dane te jednoznacznie wskazują, że prewencja powinna bardziej niż dotychczas koncentrować się na chorobach związanych z wykonywaną pracą, a nie tylko na wypadkach przy pracy i obrażeniach doznawanych podczas jej wykonywania.
W większości krajów jedynie niewielki ułamek takich przypadków jest diagnozowany i zgłaszany odpowiednim służbom, w tym lekarzom medycyny pracy. Diagnozowanie chorób zawodowych wymaga specjalistycznej wiedzy i doświadczenia, które w wielu rozwijających się krajach nie są dostępne w wystarczającym stopniu. Ponadto wiele chorób zawodowych, m.in. zawodowe choroby nowotworowe, charakteryzuje się długimi okresami utajenia i dlatego trudno jest je rozpoznać przed wystąpieniem objawów klinicznych. Zwiększona migracja pracowników do różnych miejsc pracy, narażenie na działanie różnych czynników w okresie pracy zawodowej w połączeniu z niezwiązanymi z miejscem pracy bodźcami kojarzonymi z wystąpieniem choroby mogą utrudnić ustalenie pochodzenia zawodowego konkretnych przypadków tych chorób. Ponadto u części pracowników mogą rozwinąć się choroby wynikające z pracy wiążącej się z narażeniem na działanie substancji, które jeszcze nie zostały zidentyfikowane jako niebezpieczne.
Rozwój technologiczny i społeczny wraz z globalnymi warunkami ekonomicznymi, pogłębiają istniejące już zagrożenia dla zdrowia i tworzą nowe. W rezultacie znane choroby zawodowe, jak np. pylice płuc, nadal powszechnie występują. Badania epidemiologiczne w krajach rozwijających się pokazują, że od 30 do 50 procent zatrudnionych w różnych działach przemysłu surowcowego i sektorach wysokiego ryzyka, może cierpieć na krzemicę i inne rodzaje pylicy płuc.
Jednocześnie coraz częściej występują względnie nowe choroby zawodowe, jak np. zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego. Zwiększenie intensywności pracy w pozycji siedzącej, rosnące wykorzystanie komputerów i systemów zautomatyzowanych oraz długotrwała praca w pozycji stojącej, a także złe warunki ergonomiczne stanowisk pracy, doprowadziły do globalnego wzrostu przypadków tych dolegliwości. Z dolegliwościami układu mięśniowo-szkieletowego związane jest 40 procent globalnych kosztów odszkodowań z tytułu urazów i chorób zawodowych oraz tych związanych z wykonywaną pracą. Według europejskich statystyk chorób zawodowych, dolegliwości te stanowiły 59 proc. wszystkich rozpoznanych chorób w 27 państwach członkowskich Unii Europejskiej.
W związku ze zmianami w organizacji pracy i stosunków pracy, elastycznych i niepewnych form zatrudnienia, a także zwiększonej presji na spełnianie wymogów nowoczesnego życia zawodowego, zwiększyła się liczba przypadków zaburzeń psychicznych towarzyszących stresowi związanemu z wykonywaną pracą i wypaleniem zawodowym w miejscu pracy. Stres związany z pracą to drugi po dolegliwościach układu mięśniowo‐szkieletowego problem zdrowotny związany z pracą, który najczęściej zgłaszany jest w Europie – stanowi on przyczynę 50–60 proc. wszystkich traconych dni pracy.
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.