Bezpieczny i higieniczny proces pracy przy obsłudze spalinowej pilarki łańcuchowej do drewna

Komentarz Serwisu BHP charakteryzuje bezpieczny i higieniczny proces pracy przy obsłudze spalinowej pilarki łańcuchowej do drewna. Ze względu na występujące przy obsłudze pilarek zagrożenia oraz wykonywanie pracy w różnych warunkach terenowych i pogodowych, prace pilarką zaliczane są do szczególnie niebezpiecznych.

1. Zagrożenie zawodowe przy obsłudze spalinowych pilarek łańcuchowych
Przy pracy łańcuchowymi pilarkami spalinowymi występują zarówno zagrożenia wypadkowe dla życia, jak i dla zdrowia zatrudnionych pracowników. Wypadki najczęściej związane są z urazami powodowanymi przez ruchomy łańcuch pilarki. Urazowi ulegają kończyny dolne szczególnie podczas procesu okrzesywania i przecinania drzew. Ponadto może nastąpić gwałtowne wsteczne (w kierunku operatora) odbicie pilarki powodowane najczęściej cięciem końcówką piły łańcuchowej, jak również nie właściwym stanem technicznym pilarki (np. tępy łańcuch). Odbicie może wystąpić przy ścinaniu, przecinaniu i okrzesywaniu drzew powodując nieoczekiwany kontakt piły łańcuchowej z ciałem operatora. Kontakt piły łańcuchowej z ciałem operatora może także mieć miejsce wskutek jej pęknięcia.
Zagrożenia wynikające z kontaktu operatora z wysokim napięciem występującym przy zapłonie iskrowym silnika spalinowego mogą wystąpić np. w skutek przypadkowego dotknięcia do zacisku świecy zapłonowej, a zagrożenia termiczne powodujące oparzenia przy przypadkowym dotknięciu do rozgrzanych części silnika. Ponadto zagrożenia wypadkowe zarówno dla operatora pilarki jak i osób postronnych znajdujących się w strefie niebezpiecznej stwarzają ścinane i obalane drzewa oraz spadające lub sprężynujące gałęzie.

Zagrożenia dla zdrowia pracowników obsługujących pilarki spalinowe stwarzają: drgania (wibracja) pracującej pilarki, hałas, a także wydzielane podczas pracy silnika gazy spalinowe.
Ze względu na występujące przy obsłudze pilarek zagrożenia oraz wykonywanie pracy w różnych warunkach terenowych i pogodowych, prace pilarką zaliczane są do szczególnie niebezpiecznych.

2. Wymagania w zakresie bezpieczeństwa pracy pilarkami łańcuchowymi
Wymagania w zakresie bezpieczeństwa pracy pilarkami łańcuchowymi do prac leśnych określone zostały w normie: PN-EN ISO 11681-1 część 1: „Maszyny dla leśnictwa, wymagania bezpieczeństwa i badania pilarek łańcuchowych przenośnych” oraz część 2: „Pilarki łańcuchowe do pielęgnacji drzew”.
Zgodnie z tymi wymaganiami uchwyty pilarki dla obu rąk operatora powinny umożliwić pełne – bezpieczne ich pochwycenie w rękawicach ochronnych, a operator powinien mieć możliwość w każdej chwili prawą ręka (w rękawicy) wyłączyć pracujący silnik.
Pilarka powinna być wyposażona w osłony przy przednim i tylnym uchwycie chroniące operatora przed urazem wynikającym z kontaktu z piłą łańcuchową, przy czym osłona przy przednim uchwycie powinna jednocześnie przy nacisku uruchamiać hamulec powodujący natychmiastowe zatrzymanie pilarki np.: przy wstecznym odbiciu pilarki.

Pilarka powinna być także wyposażona w tzw. wychwytnik piły łańcuchowej w przypadku jej pęknięcia oraz w zderzak oporowy pozwalający na bezpieczne oparcie pilarki w początkowej fazie procesu cięcia. Pilarka powinna być wyposażona w osłonę prowadnicy, która pozostaje na prowadnicy w czasie transportu i składowania.
Wszystkie elementy będące pod wysokim napięciem, w tym zacisk świecy zapłonowej powinny być zabezpieczone przed przypadkowym dotknięciem. Również zabezpieczone powinny być przed przypadkowym dotknięciem elementy pilarki o wysokiej temperaturze (np. cylinder). Otwór wylotowy gazów spalinowych powinien być tak umiejscowiony aby w normalnych pozycjach roboczych kierował ich emisję z dala od twarzy operatora.
Pilarka powinna być tak skonstruowana aby podczas pracy wytwarzała najniższy poziom drgań i hałasu. Instrukcja obsługi pilarki powinna zawierać dane dotyczące wielkości emisji ciśnienia akustycznego i mocy akustycznej na stanowisku operatora, emisji drgań, a także ostrzeżenia o zagrożeniach i środkach zaradczych podejmowanych w celu ich zmniejszenia. Powinna ponadto zawierać informacje dotyczące ekspozycji na działanie hałasu i drgań, wyboru i użytkowania ochronników słuchu oraz rękawic, a także zalecenia dotyczące ograniczenia czasu pracy (ekspozycji zawodowej).
Wszystkie pilarki powinny mieć czytelne i trwałe znakowanie zawierające: nazwę i adres producenta, oznakowania serii lub typu, ewentualnie numer seryjny. Ponadto wszystkie pilarki powinny być oznakowane symbolem zalecającym konieczność stosowania podczas pracy ochrony głowy, oczu i słuchu.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.