Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany.

Zrównoważony rozwój i ochrona środowiska - wyjaśnienie pojęcia

Zrównoważony rozwój jest drugim z kluczowych czynników, zaraz po ładzie przestrzennym, jakie należy mieć na względzie przy kształtowaniu polityki przestrzennej. Pojęcia tego ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - dalej u.p.z.p. nie definiuje wprost, lecz odsyła do definicji zawartej w art. 3 pkt 50 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska – dalej p.o.ś. Zgodnie z tą definicją zrównoważonym rozwojem jest taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.

Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku

Kierowanie się zasadą zrównoważonego rozwoju oznacza więc także uwzględnianie potrzeby ochrony środowiska, na które dodatkowo wskazuje art. 1 ust. 2 pkt 3 u.p.z.p. Wymóg uwzględniania tych potrzeb przy kształtowaniu polityki przestrzennej wynika też wprost z przepisów p.o.ś. W świetle art. 113 p.o.ś. minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, określa, w drodze rozporządzenia, dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.


Czytaj też: Kształtowanie polityki przestrzennej, czyli sztuka godzenia sprzecznych interesów

W rozporządzeniu tym ustala się:

  • 1. zróżnicowane dopuszczalne poziomy hałasu (określone wskaźnikami hałasu LDWN, LN, LAeq D i LAeq N) dla następujących rodzajów terenów przeznaczonych:
    • a) pod zabudowę mieszkaniową,
    • b) pod szpitale i domy opieki społecznej,
    • c) pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,
    • d) na cele uzdrowiskowe,
    • e) na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,
    • f) na cele mieszkaniowo-usługowe;
  • 2. poziomy hałasu z uwzględnieniem rodzaju obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu.


Przy sporządzaniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, różnicując tereny o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania, wskazuje się, które z nich należą do poszczególnych rodzajów terenów, o których mowa powyżej (art. 114 ust. 1p.o.ś.). Jeżeli teren może być zaliczony do kilku rodzajów terenów, o których mowa powyżej, uznaje się, że dopuszczalne poziomy hałasu powinny być ustalone jak dla przeważającego rodzaju terenu. Jeżeli na terenach przeznaczonych do działalności produkcyjnej, składowania i magazynowania znajduje się zabudowa mieszkaniowa, szpitale, domy opieki społecznej lub budynki związane ze stałym albo czasowym pobytem dzieci i młodzieży, ochrona przed hałasem polega na stosowaniu rozwiązań technicznych zapewniających właściwe warunki akustyczne w budynkach. W razie braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oceny, czy teren należy do rodzajów terenów, na których obowiązują ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu hałasu, właściwe organy dokonują na podstawie faktycznego zagospodarowania i wykorzystywania tego i sąsiednich terenów (art. 115 p.o.ś.).

Zgodnie z zapatrywaniami judykatury (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2012 r., sygn. akt II OSK 1028/11), punktem wyjścia dla ustalenia, czy na danym obszarze obowiązują dopuszczalne poziomy hałasu, powinno być ustalenie źródła emitującego hałas i zasięgu jego oddziaływania. Jeżeli teren, na który oddziałuje hałas, jest faktycznie zagospodarowany i wykorzystywany w ten sposób, że można zaliczyć go do kategorii wymienionych w art. 113 ust. 2 pkt 1 p.o.ś., to należy ustalić obowiązujące na tym terenie dopuszczalne poziomy hałasu. Ten sam Sąd w wyroku z dnia 19 marca 2010 r. (sygn. akt II OSK 524/09) zwraca uwagę, że studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie stanowi podstawy kwalifikacji terenu do określonej kategorii wymienionej w art. 113 ust. 2 pkt 1 p.o.ś. Zgodnie z art. 9 ust. 1 i 5 u.p.z.p., studium nie jest aktem prawa miejscowego i określa politykę przestrzenną gminy (lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego). A zatem wskazane w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przeznaczenie terenów nie może być podstawą kwalifikacji terenu na potrzeby określone w art. 115 p.o.ś.

Przeznaczenie terenu w studium może być bowiem odmienne od faktycznego zagospodarowania i wykorzystania terenu. Ustalenia faktycznego zagospodarowania danego terenu należy dokonać na podstawie oględzin tych terenów, które umożliwią usunięcie wszelkich wątpliwości w sprawie i wydanie zgodnej z prawem decyzji. W przypadku natomiast stwierdzenia występowania na danym terenie zróżnicowanych funkcji zagospodarowania, organ powinien dodatkowo ustalić, w jakiej kolejności poszczególne sposoby zagospodarowania terenu zostały zrealizowane. Pozwoli to w konsekwencji na ustalenie, jaki jest przeważający rodzaj terenu na obszarze analizowanym i jakie powinny być na nim dopuszczalne normy natężenia hałasu.

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany.