Zmiany w VAT od 1 lipca - poradnik przedsiębiorcy (cz. I)

Od 1 lipca 2015 r. po raz kolejny zmieniły się przepisy w zakresie VAT. Nowe przepisy mają ograniczyć nadużycia związane z odliczaniem VAT, w szczególności wyłudzenia i przypadki unikania opodatkowania.Konsekwencją wprowadzanych zmian jest między innymi objęcie nowych towarów, takich jak niektóre postaci złota, telefony komórkowe, laptopy, tablety i konsole do gier, procedurą odwrotnego obciążenia.

1. Zmiany w zakresie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT w zakresie dostaw towarów z załącznika nr 11 do u.p.t.u.

Modyfikacja art. 17 ust. 1 pkt 7 u.p.t.u. objęła swoim zakresem mechanizm odwrotnego obciążenia dostaw:

• realizowanych na rzecz podatników VAT czynnych, oraz

• telefonów komórkowych, (w tym smartfonów), komputerów przenośnych takich jak: tablety, notebooki, laptopy, etc. oraz konsol do gier wideo dokonanych na rzecz jednego nabywcy przez jednego dostawcę w ramach jednolitej gospodarczo transakcji o wartości netto nieprzekraczającej kwoty 20.000 zł.

Zmiana powoduje, że podatnicy wykonujących czynności zwolnione od VAT (na bazie art. 113 lub 43 ust. 1 u.p.t.u.) nie są już zmuszeni do zapłaty VAT do urzędu skarbowego (ciężar VAT poniosą pod postacią naliczonego ale niepodlegającego odliczeniu VAT wynikającego z faktury zakupowej), jak i składania specjalnie dla potrzeb takich transakcji deklaracji VAT-9M (tacy podatnicy, co do zasady, nie składają bowiem deklaracji dla potrzeb VAT).

Ograniczenie obowiązku rozliczania transakcji na zasadzie odwrotnego obciążenia do niektórych towarów powyżej kwoty 20.000 zł netto, spowoduje, że tym mechanizmem zostaną objęte wyłącznie większe wartościowo transakcje. Ponadto, dla potrzeb określenia transakcji, które przekraczają limit wprowadzono definicję jednolitej gospodarczo transakcji.

 

2. Wprowadzenie informacji podsumowujących dla transakcji objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia

Poprzez dodanie art. 101a u.p.t.u., nałożono na podatników dokonujących dostaw towarów oraz świadczenia usług, dla których podatnikiem jest nabywca, obowiązek składania zbiorczych informacji podsumowujących o dokonanych dostawach lub wykonanych usługach. Informacje są składane za okresy rozliczeniowe, w których powstaje obowiązek podatkowy w odniesieniu do tych czynności.

Zmiana ma na celu uszczelnienie systemu odwróconego obciążenia, ponieważ informacje pozyskiwane w ten sposób od sprzedawców (ich dotyczy obowiązek składania informacji) umożliwią łatwiejsze sprawdzenie nabywców w kontekście wywiązania się z obowiązku rozliczenie transakcji na gruncie VAT.

 

3. Rozszerzenie zakresu przedmiotowego stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia (lista towarów z załącznika nr 11 do u.p.t.u.)

W celu zapobiegania oszustwom w zakresie wyłudzania VAT, poszerzono listę towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia o:

• towary z kategorii stali, zaklasyfikowane do PKWiU 24.33.20.0 „Arkusze żeberkowane ze stali niestopowej",

• złoto w postaci surowca lub półproduktu (o próbie 325 tysięcznych lub większej) oraz złoto inwestycyjne w sytuacji gdy podatnik skorzystał z opcji opodatkowania (tj. dostawa nie została objęta zwolnieniem),

• nieobrobione plastycznie aluminium, ołów, cynk, cynę i nikiel, oraz

• telefony komórkowe, w tym smartfony, komputery przenośne takie jak: tablety, notebooki, laptopy, etc. oraz konsole do gier wideo.

 

4. Wyłączenie obowiązku korekty VAT naliczonego w przypadku dłużników w trakcie postępowania upadłościowego

Nowelizacja wprowadziła art. 89b ust. 1b u.p.t.u., zgodnie z którym przepisów nakładających obowiązek korekty przez dłużnika uprzednio odliczonego VAT naliczonego nie stosuje się, gdy dłużnik jest w trakcie upadłościowego lub w trakcie likwidacji na ostatni dzień okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności należności wynikającej z faktury.

Powyższa zmiana spowoduje obniżenie kosztów postępowania upadłościowego (poprzez zgłoszenie niezapłaconego VAT do masy upadłościowej) oraz przyczyni się do zmniejszenia asymetrii w stosowaniu ulgi na złe długi. Zasadność zmiany znajduje potwierdzenie w wyrokach NSA z 1 lipca 2014 r., I FSK 609/14 i I FSK 641/14, w których jednoznacznie stwierdzono, że syndyk masy upadłości, działający w imieniu własnym, lecz na rzecz upadłego, nie ma obowiązku korygowania podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 1 u.p.t.u.

Omawiana zmiana – jako korzystna dla podatników – ma również zastosowanie wstecznie, tj. do wierzytelności powstałych przed 1 lipca 2015 r., których nieściągalność została uprawdopodobniona po 31 grudnia 2012 r.

(...)

Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy