Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany.
 

 

W dniu 27 marca 2015 r. została ogłoszona ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw - dalej nowelizacja. Wprowadzi ona w obecnie obowiązującej ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - dalej pr. bud. szereg istotnych zmian dotyczących prowadzenia procesu inwestycyjnego oraz procedur obowiązujących w tym zakresie, a także zmodyfikuje odpowiednio inne ustawy powiązane zakresem regulacji z pr. bud. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie zamierzeń, które zgodnie z intencją ustawodawcy ma realizować nowelizacja oraz omówienie najistotniejszych, wprowadzanych do systemu polskiego prawa, zmian wynikających z uchwalonej nowelizacji w zakresie ustawy - Prawo Budowlane, a także wskazanie na najbardziej doniosłe z punktu widzenia praktycznego konsekwencje uchwalonych zmian.

1. Główne założenia nowelizacji
Pierwszoplanowym argumentem wyeksponowanym w projekcie uchwalonej nowelizacji było stwierdzenie, iż pod rządzami obecnie obowiązującej ustawy pr. bud. proces inwestycyjny charakteryzuje się nadmiernym rozbudowaniem procedur, a co za tym idzie znaczną czasochłonnością. W konsekwencji głównym celem, który leżał u podstaw uchwalenia Nowelizacji było skrócenie i uproszczenie procedury przewidzianej w ustawie pr. bud. Znajduje to odzwierciedlenie między innymi w wyeliminowaniu w przepisach nowelizacji obowiązku uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę w odniesieniu do niektórych przypadków budowy i przebudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych oraz ograniczenie grupy obiektów budowlanych, w odniesieniu do których wymagane będzie wydanie stosownego pozwolenia na użytkowanie. Ponadto nowelizacja wprowadza szereg zmian, których celem jest ujednolicenie rozstrzygnięć sądowych i interpretacji urzędowych dokonywanych w oparciu o obowiązujące przepisy w związku z licznymi rozbieżnościami, które mają miejsce w związku ze stosowanie ustawy pr. bud. w praktyce.


2. Najistotniejsze zmiany wprowadzane nowelizacją
2.1. Rozszerzenie katalogu obiektów budowanych "na zgłoszenie" - zgłoszenie z projektem budowlanym

Najistotniejszą jak się wydaje zmianą wprowadzoną przepisami nowelizacji jest oczekiwane przez inwestorów indywidualnych na przepisy znoszące obowiązek uzyskiwania pozwolenia na budowę lub przebudowę wolnostojącego domu jednorodzinnego, o ile te inwestycje nie oddziałują na sąsiednią nieruchomość. Nowelizacja wprowadza w treści art. 29 ust. 1 pr. bud. nowy punkt 1a, zgodnie z którym pozwolenia na budowę nie będzie wymagać budowa wolno stojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane. Na marginesie można dodać, że analogiczne zwolnienie wprowadzono w odniesieniu do wolno stojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m2 (pkt 2c) oraz sieci elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych (pkt 19a).

Jednocześnie – zgodnie z nowym przepisem art. 30 ust. 4b pr. bud. po nowelizacji – do zgłoszenia budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2c i19a należy dołączyć dokumenty, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1–4 pr. bud., przy czym art. 35 ust. 1 pr. bud. stosować należy odpowiednio. Oznacza to, że dla wyżej wymienionych obiektów budowlanych wystarczające będzie zgłoszenie budowy, uzupełnione m.in. o projekt budowlany. Organ administracji architektoniczno – budowlanej będzie miał 30 dni na ewentualne wniesienie sprzeciwu do zgłoszenia. Zwrócić należy również uwagę, że w przypadku jeśli inwestor stwierdzi, że uzyskanie pozwolenia na budowę (przebudowę) domu jednorodzinnego jest dla niego właściwą formą, ustawa taką możliwość wciąż dopuszcza – przewiduje to wprowadzony nowelizacją ustęp 1a w art. 30 pr. bud. W takim przypadku inwestor będzie jedyną stroną postępowania, zaś roboty budowlane będzie można rozpocząć bez konieczności upływu terminu, w którym pozwolenia na budowę stanie się ostateczne.

W związku z wprowadzeniem w nowelizacji uprzywilejowanych ze względu na dopuszczalną formę zgłoszenia obiektów budowlanych, ustawodawca wprowadził też niejako w uzupełnieniu nowy art. 30a pr. bud., który przewiduje, iż organ administracji architektoniczno - budowlanej zamieszcza w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującego go urzędu w terminie 3 dni od dnia:
1) doręczenia zgłoszenia - informację o dokonaniu zgłoszenia, zawierającą imię i nazwisko albo nazwę inwestora oraz adres i opis projektowanego obiektu;
2) wniesienia sprzeciwu - informację o dacie jego wniesienia;
3) upływu terminu, o którym mowa w art. 30 ust. 5 - informację o braku wniesienia sprzeciwu.

Jest to kolejny wyraz usprawnienia procedury zgłoszeniowej w powyższym zakresie, a także dbałości o zabezpieczenie interesów osób trzecich poprzez realizację wytycznych Trybunału Konstytucyjnego z 20 kwietnia 2011 r. (sygn. akt Kp 7/09).

W związku z koniecznością spełnienia przez projekt budynku jednorodzinnego przesłanki braku oddziaływania na sąsiednie nieruchomości, nowelizacja przewiduje również drobne ujednolicenie definicji obszaru oddziaływania obiektu (art. 3 pkt 20 pr. bud. po nowelizacji) oraz konieczność załączenia informacji o obszarze oddziaływania obiektu (art. 34 ust. 3 pkt 5 pr. bud. po nowelizacji).

2.2. Zmiany będące konsekwencją wprowadzenia nowej procedury zgłoszeniowej - zgłoszenia z projektem

W celu uniknięcia wewnętrznych sprzeczności i wątpliwości interpretacyjnych w związku z wprowadzoną nową procedurą „zgłoszenia z projektem" ustawodawca wprowadza również m.in. następujące istotniejsze zmiany:
a) nowy ust. 4 w art. 29 pr. bud., zgodnie z którym pozwolenia na budowę wymagają roboty budowlane wykonane przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków na obszarze wpisanym do rejestru zabytków;
b) nowe ust. 5 i 6 w art. 32 pr. bud., poprzez uzupełnienie upoważnienia ustawowego dla odpowiedniego ministra o wprowadzenie rozporządzeniem wzorów m.in. zgłoszeń budowy i przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego;
c) nowy ust. 1a w art. 36a pr. bud. – na okoliczność istotnego odstępstwa od projektu realizowanego na podstawie zgłoszenia;
d) nowelizacja przewiduje, iż w przypadku gdy organ nie wniósł sprzeciwu, projekt budowlany dotyczący budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1a, 2c i 19a, oraz przebudowy, o której mowa w art. 29 ust. 2 pkt 1b, podlega ostemplowaniu. Organ dokonuje ostemplowania niezwłocznie po upływie terminu na wniesienie sprzeciwu;
e) zmieniona treść art. 38 ust. 1 i 2 pr. bud. – w konsekwencji wprowadzenia zmian dotyczących zgłoszenia projektem, informacje w tym zakresie będą również przekazywane przez właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej do wójta, burmistrza, prezydenta miasta albo organu, który wydał decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach lub pozwolenie o obszarach morskich;
f) nowy art. 40 ust. 4 pr. bud. po nowelizacji, zgodnie z którym prawa i obowiązki wynikające ze zgłoszenia, wobec którego organ nie wniósł sprzeciwu, mogą być przeniesione na rzecz innej osoby w drodze decyzji (przy czym przepisy o przeniesieniu decyzji o pozwoleniu na budowę należy stosować odpowiednio);
g) zmiana w art. 43 ust. 1 pr. bud. i dodatkowy ustęp 1b wprowadzony nowelizacją – objęcie obowiązkiem geodezyjnego wyznaczenia oraz geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej obiektów, które mogą być realizowane na zgłoszenie z projektem, ze wskazaniem na realizację tego obowiązku przez kierownika budowy albo inwestora (w przypadku braku kierownika budowy);
h) nowy ust. 4a w art. 34 pr. bud., z którego wynika obowiązek przedłożenia przez inwestora czterech egzemplarzy projektu budowlanego, z których dwa egzemplarze przeznaczone są dla inwestora, jeden egzemplarz dla organu zatwierdzającego projekt oraz jeden egzemplarz dla właściwego organu nadzoru budowlanego;
i) projektowana zmiana w art. 49b ust. 5 pkt 2 pr. bud., której celem jest jednoznaczne stwierdzenie, że legalizacja budynków, które mogłyby być wykonane na podstawie zgłoszenia z projektem podlega legalizacji w trybie art. 48 pr. bud. Jednocześnie przyłącza – jako wyłączone z grupy obiektów budowlanych (a włączone zgodnie z nowelizacją do grupy urządzeń budowlanych) wyłączone zostały z dyspozycji art. 49b pr. bud.;
j) zmieniony art. 82b pr. bud. – dotyczący prowadzenia rejestrów pozwoleń na budowę, rozszerzony został o zgłoszenia z projektami dokonane na podstawie przepisów wprowadzanych nowelizacją do art. 29, co do których nie wniesiono sprzeciwu;
k) zmieniony art. 83 ust. 1 pr. bud. w związku z dostosowaniem właściwości inspektorów nadzoru budowlanego.

2.3. Sposób obliczania terminu obowiązującego przy wniesieniu sprzeciwu w formie decyzji administracyjnej

Zgodnie z treścią wprowadzanego nowelizacją przepisu art. 30 ust. 6a pr. bud. za dzień wniesienia przez organ administracji architektoniczno-budowlanej sprzeciwu od dokonanego zgłoszenia uznaje się dzień nadania decyzji w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe albo w przypadku, o którym mowa w art. 391 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a., dzień wprowadzenia do systemu teleinformatycznego. W kontekście dość poważnych rozbieżności w praktyce urzędowej i orzeczeniach sądów administracyjnych w zakresie sposobu obliczania terminu do wniesienia sprzeciwu, zmianę tę uznać należy za bardzo przydatną. Dotychczas bowiem rozstrzygnięciem w zakresie sprzeciwu towarzyszyły wielokrotnie kontrowersje, przy czym wykształciła się linia zgodnie z którą, dniem wniesienia sprzeciwu jest dzień wydania decyzji administracyjnej, drugi pogląd za decydujący uznaje dzień nadania decyzji, zaś trzeci - dzień jej doręczenia. Jest to zatem istotna zmiana porządkująca, chociaż niekoniecznie wprowadzona z myślą o adresatach decyzji administracyjnych.

Pełna treść komentarza dostępna jest w programie Serwis Budowlany.