W piątek 22 kwietnia odbyło się nie tylko posiedzenie rządu, na którym przyjęto trzy rozporządzenia w sprawie pomocy dla rolników, ale również spotkali się przedstawiciele izb rolniczych. Samorządowcy przekazali premierowi swoje postulaty dotyczące rozwiązania kryzysu na rynku rolnym.
Czytaj też: Prof. Kustra-Rogatka: Mogą być konsekwencje zakazu importu z Ukrainy
Wprowadzić cła
Zdaniem przedstawicieli samorządu rolniczego należy wprowadzić cła, przy czym 20 proc. dochodów z tego tytułu powinno zasilić budżet państwa, a 80 proc. wesprzeć pomoc dla Ukrainy. Żądają również zaprzestania procedowania projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie tymczasowej liberalizacji handlu będącej uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi. Projekt przewiduje na kolejny rok do 5 czerwca 2024 r. zawieszenie stosowanie cła oraz zniesienie ograniczeń ilościowych dwóch kategorii produktów:
- owoców i warzyw objętych systemem cen wejścia,
- produktów rolnych i przetworzonych produktów rolnych objętych kontyngentami taryfowymi.
KAS powinna monitorować ukraińskie produkty
Przedstawiciele izb proponują objąć ukraińskie produkty rolno-spożywcze jako produkty wrażliwe, które przekraczają granicę i wjeżdżają na teren Polski systemem SENT przez Krajową Administrację Skarbową, czyli pełnym monitoringiem. Chcą ujawnienia również wszystkich firmy zajmujących się skupem zbóż i rzepaku z Ukrainy, a tzw. zboże techniczne wykorzystać zgodnie z przeznaczeniem; jeśli sprzedane zostało na cele konsumpcyjne zastosować surowe kary w stosunku do podmiotów sprzedających i kupujących.
Wysokie kary dla spekulantów i kontrola jakości zboża
Wśród postulatów pojawiła się również propozycja wprowadzenia wysokich kar dla nieuczciwych krajowych podmiotów skupujących ukraińskie zboże oraz monitoringu umów z dostawcami z Ukrainy na sprzedaż produktów rolno-spożywczych.
W opinii rolniczych samorządowców trzeba też wprowadzić ciągłe i pełne badania fitosanitarne, pozostałości pestycydów, mykotoksyn i badania weterynaryjne produktów rolno-spożywczych oraz zabezpieczyć porty w Polsce dla eksportu nadwyżki polskiego zboża z magazynów – tranzyt ukraińskich produktów rolno-spożywczych powinien odbywać się drogą lądową. Prowadzenie tranzytu winno się odbywać w sposób nie blokujący możliwości zbytu polskiego ziarna.
Rekompensaty dla rolników
Ponadto zażądano zabezpieczenia środków finansowych z budżetu UE i budżetu krajowego w kwocie minimum 10 mld zł na rekompensaty dla gospodarstw rolnych produkujących zboża (również na cele paszowe), rzepak, owoce miękkie, produkcję sadowniczą i warzywniczą.
Zdaniem samorządowców należy szybko i jednoznacznie określić i podać do publicznej wiadomości rolników rozwiązania prawne umożliwiające wypłatę rekompensat za poniesione straty w przeliczeniu na 1 ha na podstawie wniosków o dopłaty bezpośrednie złożone do ARiMR w 2022 r. a także wprowadzić w trybie pilnym skup zboża od polskich rolników przez Holding Polska Grupa Spożywcza. Holding powinien postawić nowe elewatory pozwalające na przyjęcie ziarna od producentów nie posiadających magazynów.
Budowa portu zbożowego
Samorządowcy uważają, że należy również wdrożyć program dopłat dla podmiotów gotowych odpłatnie przechować ziarno. Aby natomiast zabezpieczyć rolników przed kryzysem w dłuższej perspektywie, pilnie trzeba rozpocząć budowę portu zbożowego, np. na terenie Euro portu w Gdańsk, o dużej przepustowości, z infrastrukturą kolejową – zamiast inwestować w budowę Centralnego Portu Lotniczego, który z pewnością pochłonie znaczne środki finansowe. W tym celu należy przekierować środków budżetowe z CPK na budowę portu zbożowego. Taka inwestycja da polskim rolnikom szansę na sprzedaż swojego zboża po konkurencyjnej cenie, co z kolei przyczyni się do rozwoju i przetrwania polskiego rolnictwa oraz poprawy sytuacji gospodarczej kraju. Potrzeba budowy portu wynika z faktu, że do czasu wojny Rosji na terytorium Ukrainy, transport zboża z zachodu Ukrainy odbywał się przez port morski w Kłajpedzie przez Białoruś. Budując port w Polsce można osiągnąć powstanie nowego szlaku eksportu ukraińskiego zboża do Afryki, co będzie szansą rozwoju dla Polski.
Dofinansowanie z KPO
Jednym z postulatów jest dofinansowanie np. z KPO budowę biogazowni na kiszonkę z kukurydzy.
Tranzyt pod nadzorem i rządowe wsparcie
Część postulatów rząd już zdążył zrealizować. Od piątku obowiązuje rozporządzenie 21 kwietnia 2023 r. w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów zbożowych. Zastąpiło ono rozporządzenie z 15 kwietnia 2023 r. całkowicie zakazującego wwozu produktów na teren Polski.
Czytaj: Rozporządzenie w sprawie dopłat do transportu zboża opublikowane. Nie tylko onoRząd wprowadził zakaz importu żywności z Ukrainy - krytyczna reakcja KE
- Uruchomimy przejazd przez Polskę tych towarów, które są w załączniku do rozporządzenia, od północy od piątku. Ten czas, do tego momentu, jest potrzebny na wydanie dwóch rozporządzeń ministra finansów i aktualizację mojego rozporządzenia. Wprowadzimy plomby elektroniczne i system SENT dla tych towarów. To będzie podstawą do zmiany mojego rozporządzenia - tak mówił o nowych przepisach Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii.
Nowe przepisy poza wyjątkiem związanym z tranzytem zakazują wwozu do Polski z Ukrainy zbóż, cukru, suszu paszowego, nasion, chmielu, lnu i konopii, owoców i warzyw oraz produktów z przetworzonych owoców i warzyw. Nie można będzie wwozić także wina, wołowiny i cielęciny, mleka i przetworów mlecznych, wieprzowiny, baraniny i koziny, jaj, mięsa drobiowego, alkoholu etylowego, produktów pszczelich oraz „pozostałych produktów”.
W piątek rząd przyjął pakiet rozporządzeń wprowadzający rozwiązania pozwalające na przyznanie wsparcia finansowego rolnikom, którzy ucierpieli na skutek masowego importu m. in. zbóż oraz nasion oleistych z terenu Ukrainy.
Czytaj też: Będzie wsparcie finansowe dla rolników poszkodowanych przez masowy import zboża z Ukrainy
Cena promocyjna: 63.2 zł
|Cena regularna: 79 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 59.25 zł