Pytanie pochodzi z Kompasu Księgowo-Kadrowego

 
Podatnik VAT prowadzi działalność gospodarczą.
Podatnik zamówił towar handlowy w grudniu 2016 r., kontrahent wystawił fakturę z datą 31 grudnia 2016 r.
Towar i faktura dotarły 10 stycznia 2017 r. do podatnika wraz z dokumentami transportu w styczniu.
Z jaką datą należy wykazać w PKPiR zakup towarów handlowych?
Czy jest jednolite wyjaśnienie Ministerstwa Finansów w tej kwestii?
 
Odpowiedź
Wprowadzenie do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnego wskazania, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu w odniesieniu do podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów przyjmuje się dzień wystawienia dowodu stanowiącego podstawę do ujęcia kosztu w księgach spowodowało, że podatnicy są zmuszeni ujmować w kosztach zakup towarów w dacie wystawienia faktury – nawet jeśli towar faktycznie jeszcze do nich nie trafił. Taką interpretację znaleźć można w wielu pismach organów skarbowych.
 
Jeśli zatem podatnik otrzymał w styczniu towar zafakturowany w listopadzie, w KPiR powinien wykazać koszt zakupu towarów w dacie wystawienia faktury, czyli w listopadzie 2016 r. Cło, mimo że wlicza się do wartości towarów, ujmuje się w księdze w dacie wystawienia dokumentu celnego.
 
Uzasadnienie
Zgodnie z § 16 rozporządzenia z 26.08.2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.) - dalej r.p.k.p.r. - jeżeli materiał lub towar handlowy, którego zakup dokumentowany jest fakturami dostawców, został dostarczony do zakładu lub dokonano nim obrotu przed otrzymaniem faktury, należy sporządzić szczegółowy opis otrzymanego materiału (lub towaru handlowego), podając imię, nazwisko (firmę) i adres dostawcy, ilość i rodzaj oraz cenę jednostkową i wartość materiału (lub towaru handlowego) i dokonać zapisu w księdze na podstawie opisu. Opis musi być potwierdzony w sposób określony w ust. 1 oraz przechowywany jako dowód zakupu i połączony z nadesłaną następnie fakturą. Ewentualna różnica w stosunku do wartości podanej w fakturze musi być wpisana do księgi (ewidencji) w dniu otrzymania faktury.
Co jednak w przypadku, gdy podatnik wcześniej niż towar otrzymał fakturę? Logika nakazywałaby wpisanie towaru do księgi dopiero po jego faktycznym otrzymaniu, jednak zamiast logiki należy zastosować przepisy podatkowe...
Zgodnie z art. 22 ust. 6b ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f. - za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów przez podatnika prowadzącego podatkową księgę przychodów i rozchodów uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. Na podstawie tego przepisu organy skarbowe stoją na stanowisku, że zakup towaru zafakturowanego przed dostawą należy ująć w księdze w dacie wystawienia faktury.
Na przykład Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w piśmie z 16.09.2011 r., IPTPB1/415-105/11-2/ASZ, wyjaśnił:
"W sytuacji kiedy faktura dokumentująca nabycie towaru handlowego została wystawiona przed dostawą towaru (np. w miesiącu poprzedzającym dostawę), to w kolumnie 2 podatkowej księgi przychodów i rozchodów "Data zdarzenia gospodarczego" należy wpisać datę wystawienia faktury. Data wystawienia faktury jest datą poniesienia kosztu uzyskania przychodu." Natomiast w piśmie z 4.06.2012 r., IPTPB1/415-185/12-2/KSU, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uzupełnił swoje stanowisko:
"Należy jednocześnie zauważyć, że stosownie do § 28 ust. 3 rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, spis z natury powinien obejmować również towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika, a także towary obce znajdujące się w zakładzie podatnika."
Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 15.05.2012 r., IBPBI/1/415-190/12/BK, uszczegółowił:
"Odnosząc powyższe do sytuacji wynikających z zadanych we wniosku pytań, zauważyć należy, iż w przypadku, gdy faktura dokumentująca dokonanie zakupu, dostarczona wraz z towarem została wystawiona w poprzednim okresie rozliczeniowym i nie jest możliwe zachowanie chronologii zdarzeń (...), wówczas zapisu dotyczącego poniesienia wydatków związanych z nabyciem towaru, należy dokonać w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów w oparciu o otrzymaną fakturę - w dniu jej otrzymania. Przy czym w kolumnie 2 księgi, wpisać należy datę zdarzenia gospodarczego, tj. data wystawienia faktury, gdyż to ona, co do zasady, dokumentuje zdarzenia gospodarcze, których dotyczy. Natomiast w kolumnie 16 podatkowej księgi przychodów i rozchodów "Uwagi" należy umieścić informację zawierającą wyjaśnienie dokonania zapisów z opóźnieniem. W takiej sytuacji zachodzi konieczność dokonania stosownej korekty kosztów uzyskania przychodów za okres, którego ww. faktura dotyczy."
Zasada ujmowania kosztów w dacie wystawienia dokumentu dotyczy także cła - wlicza się je do kosztów w dacie wystawienia dokumentu celnego.