Pytanie:
Czy zamawiający ma prawo żądać od wykonawcy umów zawartych z podwykonawcami?
Odpowiedź:
Stosownie do postanowień art. 6471 § 2 Kodeksu cywilnego zamawiający ma prawo żądać od wykonawcy robót budowlanych umów zawartych z podwykonawcami.
Uzasadnienie:
Zgodnie z treścią art. 14 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych - dalej p.z.p. do czynności podejmowanych przez zamawiającego i wykonawców w postępowaniu o udzielenie zamówienia stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k.c., jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. W świetle powyższego, do analizowanego przypadku należy zastosować przepisy k.c. regulujące kwestię umowy o roboty budowlane.
Art. 6471 § 1 k.c. stanowi, że w umowie o roboty budowlane zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą) strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub przy pomocy podwykonawców. Aby wykonawca mógł jednak zawrzeć umowę z podwykonawcą musi uzyskać zgodę inwestora.
Zgoda obejmuje przy tym tak osobę podwykonawcy, jak i zakres robót, które mają być mu powierzone. W celu uzyskania zgody inwestora wykonawca przedstawia mu umowę z podwykonawcą lub projekt tej umowy, wraz z częścią dokumentacji dotyczącej wykonania robót określonych w tej umowie lub projekcie (zob.: Z. Gawlik, A. Janiak, A. Kidyba, K. Kopaczyńska-Pieczniak, G. Kozieł, E. Niezbecka, T. Sokołowski, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część szczególna, LEX, 2010). Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, wówczas uznaje się, iż wyraził on zgodę na zawarcie przedmiotowej umowy (art. 6471 § 2 k.c.).
Warto w tym miejscu przytoczyć fragment sentencji uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r., sygn. akt III CZP 36/06, który wskazał, iż "Skuteczność zgody inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o wykonanie zadań wchodzących w zakres umowy o roboty budowlane wymaga przedstawienia mu umowy z podwykonawcą lub jej projektu oraz odpowiedniej dokumentacji.". Zasadność uzyskiwania zgody inwestora na podwykonawstwo wynika z faktu, iż w myśl art. 6471 § 5 k.c. inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.
Istotne pozostaje również to, że wymóg uzyskania zgody jest dla stron jest obligatoryjny. Obowiązek powyższy nie może zostać zmieniony poprzez inne postanowienia umowne. Konsekwencją uchybienia powyższemu obowiązkowi jest nieważność zawartej umowy w części dotyczącej powierzenia jej wykonywania podwykonawcy, nieobjętej zgodą podmiotów wskazanych w art. 6471 § 2 k.c. (zob.: Z. Gawlik, A. Janiak, A. Kidyba, K. Kopaczyńska-Pieczniak, G. Kozieł, E. Niezbecka, T. Sokołowski, Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część szczególna, LEX, 2010).
Zamawiający przygotowując zatem specyfikację istotnych warunków zamówienia w zamówieniu na roboty budowlane powinien przede wszystkim zażądać wskazania przez wykonawców zakresu prac, które wykonawcy ci planują powierzyć podwykonawcom. Zapisanie zaś w projekcie umowy żądania przedłożenia umów zawartych przez wykonawcę z podwykonawcami stanowi natomiast przeniesienie normy wynikającej z art. 6471 § 2 k.c.
Wykonawca potrzebuje zgody inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą
W umowie o roboty budowlane zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą) strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub przy pomocy podwykonawców. Aby wykonawca mógł jednak zawrzeć umowę z podwykonawcą musi uzyskać zgodę inwestora.
