Wydawanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach z udziałem społeczeństwa

Postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, jak również postępowania w sprawie pozwoleń na realizację inwestycji, w ramach których przeprowadzana jest ocena oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, są postępowaniami toczącymi się z udziałem społecznym.

Komentarz dostępny w  programie Serwis Budowlany .


Oznacza to, iż nie tylko strony tych postępowań mają wgląd w ich dokumentację i wpływ na ich przebieg, ale każda osoba zainteresowana okolicznościami realizacji planowanej inwestycji. Społeczeństwo na określonych etapach postępowania ma prawo brania w nim czynnego udziału i w ramach przyznanych uprawnień może zgłaszać swoje uwagi i wnioski, do których inwestor będzie musiał się odnieść, a organ uwzględnić w wydanej decyzji.

Poniżej przedstawione zostały procedury służące zapewnieniu zainteresowanym podmiotom czynnego, rzeczywistego udziału postępowaniach toczących się z udziałem społecznym.

Ogólne zasady udziału społecznego w postępowaniu

Zasady udziału społecznego w postępowaniu, w stosunku do którego ustawa nakłada obowiązek zapewnienia takiego udziału uregulowane zostały wDziale III u.o.i.ś. Na organy administracji właściwe do wydania decyzji lub opracowania projektów dokumentów nałożony został obowiązek zapewnienia możliwości udziału społeczeństwa jeszcze na etapie przed wydaniem tych decyzji lub ich zmianą oraz przed przyjęciem danych dokumentów lub ich zmianą. Udział społeczny zapewniony w ramach postępowania sprowadza się przy tym w głównej mierze do możliwości składania przez społeczeństwo uwag i wniosków do toczącego się postępowania.


Przyjmuje się, że "uwagi" oznaczają krytyczne wypowiedzi na temat planowanego przedsięwzięcia lub planu czy program, a także postępowania, natomiast "wnioski" oznaczają projekty przedstawione do rozważenia i decyzji (Bartosz Draniewicz, Glosa do wyroku WSA z dnia 24 lutego 2009 r., II SA/Gd 906/08 Teza nr 2, Prawo i Środowisko 2009.2.135).Do uwag i wniosków zgłaszanych w ramach postępowania wymagającego udziału społeczeństwa nie stosuje się przy tym przepisów działu VIII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267) – dalej k.p.a.

Zakres podmiotów, którym przysługuje prawo udziału w postępowaniach toczących się z udziałem społecznym

Art. 5 u.o.i.ś. formułujący prawo uczestnictwa w postępowaniach toczących się przy udziale społecznym, określając krąg podmiotów, którym to uprawnienie przysługuje posługuje się ogólnym sformułowaniem „każdemu". Chcąc doprecyzować to nieostre pojęcie, należałoby się odnieść do przepisów Konstytucji RP i na podstawie jej art. 37 ust. 1 dojść do wniosku, że uprawnienie do będzie przysługiwało każdemu, kto znajduje się pod władzą Rzeczypospolitej Polskiej i korzysta z wolności i praw zapewnionych w Konstytucji, a zatem wszystkie osoby przebywające na terenie Polski, bez względu na to, czy są jej obywatelami, czy nie.


Co więcej, w świetle tak brzmiącej regulacji, aby czynnie brać udział w toczącym się postępowaniu nie trzeba posiadać pełnej zdolności do czynności prawnych, czyli przykładowo informację taką może uzyskać osoba niepełnoletnia, jak również podmioty nie posiadająca osobowości prawnej, czy tzw. ułomnej osobowości prawnej. Należy zaznaczyć, że prawa udziału społecznego w postępowaniu nie należy łączyć z istnieniem interesu prawnego po stronie osób chcących taki udział wziąć.

Pojęcie interesu prawnego jest bowiem kategorią warunkującą przyznanie danej osobie statusu strony w toczącym się postępowaniu. Wynika to z art. 28 k.p.a., zgodnie z którym za stronę postępowania administracyjnego uznano każdego, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo każdego żądającego czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Pojęcie interesu prawnego musi być rozumiane jako obiektywna, czyli rzeczywiście istniejąca potrzeba ochrony prawnej. Interes ten musi być osobisty, własny, indywidualny i konkretny, dający się obiektywnie stwierdzić oraz aktualny a nie ewentualny (tak: wyrok NSA z dnia 20 kwietnia 1998 r., IV SA 1106/97, LEX nr 43360).


Mając powyższe na uwadze należy dojść do wniosku, że przepisy o udziale społecznym będą się odnosić do osób, którym na gruncie k.p.a. nie przysługuje status strony. Z drugiej zaś strony należy wyraźnie podkreślić, iż mówiąc o udziale społeczeństwa w postępowaniu z zakresu ochrony środowiska należy pamiętać o tym, że zagwarantowanie udziału społeczeństwu nie jest jednoznaczne z tym, iż każdy obywatel czy też inny podmiot działający w społeczeństwie, ma z mocy ustawy przymiot strony (wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 czerwca 2006 r., IV SA 2586/03, LEX nr 179130).

Komentarz dostępny w programie Serwis Budowlany .