Odpowiedź: każdy ze wspólników spółki cywilnej samodzielnie wybiera formę opodatkowania, nie można jednak łączyć w spółce opodatkowania ryczałtem i podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Uzasadnienie: zasadą jest opodatkowanie dochodów z działalności gospodarczej na zasadach ogólnych, a więc według skali podatkowej. Ryczałtowa bądź liniowa forma opodatkowania może być stosowana jedynie po uprzednim, formalnym wyborze tej metody opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej (art. 9a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f.
Przepisy nie przewidują przy tym, by wspólnicy spółki cywilnej opodatkowani być musieli w takiej samej formie. W skrajnym przypadku, w mojej ocenie, niektórzy mogą być opodatkowani podatkiem liniowym (art. 30c u.p.d.o.f.), niektórzy na zasadach ogólnych (art. 27 u.p.d.o.f.) a niektórzy podatkiem zryczałtowanym (art. 6 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.) - dalej u.z.p.d.
Niezależnie więc od formy opodatkowania wybranej przez pozostałych wspólników podatnik, który nie wybrał innej formy opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, w mojej ocenie powinien rozliczać podatek na zasadach ogólnych (PIT-36).
Niemniej jednak należy zauważyć, że Minister Finansów w wydawanych interpretacjach wskazuje, że jeśli choć jeden ze wspólników nie złożył oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu to wspólnicy spółki cywilnej zobowiązani są do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych (zob. np. pogląd wyrażony m.in. w interpretacji Ministra Finansów z 19 listopada 2008 r., IPPB1/415-1066/08-2/EC).
W efekcie wszyscy wspólnicy spółki cywilnej, w której choć jeden ze wspólników nie złożył skutecznego oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu lub utracił prawo do opodatkowania ryczałtem muszą być opodatkowani na zasadach ogólnych, jako że podstawową formą opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej są zasady ogólne, a przy tym nie ma możliwości by wspólnicy spółki cywilnej opodatkowywali dochody z udziału w tej spółce według różnych form opodatkowania. Zarówno podatnik, jak i jego wspólnik zobowiązani są do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki cywilnej podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych, zaś spółka może prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, bądź też księgi rachunkowe (tak Minister Finansów w interpretacji z dnia 23 sierpnia 2010 r., ITPB1/415-518/10/WM). MF wskazuje przy tym wprost, że złożone przez innych wspólników spółki oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie wywołuje żadnych skutków prawnych, bowiem, podstawową formą opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej są zasady ogólne, a przy tym nie ma możliwości by wspólnicy spółki cywilnej opodatkowywali dochody z udziału w tej spółce według różnych form opodatkowania.
Wydaje się zatem, że możliwe jest jedynie opodatkowanie wspólników spółki cywilnej jednocześnie na zasadzie podatku liniowego i zasadach ogólnych, nie może być natomiast tak, by część wspólników opodatkowana była podatkiem dochodowym od osób fizycznych a część ryczałtem. Oczywiście interpretacja taka jest skrajnie niekorzystna, szczególnie dla pozostałych wspólników. Niemniej jednak, z uwagi na ryzyko podatkowe i stanowisko organów podatkowych trudno byłoby sugerować praktyczne zastosowanie przedstawionej na wstępie językowej i korzystnej interpretacji przepisów. W tej sytuacji jedynym bezpiecznym rozwiązaniem jest uzyskanie przez poszczególnych wspólników (a nie przez spółkę) indywidualnych urzędowych interpretacji przepisów, by w razie sporu skorzystać z zapewnianej przez nią ochrony. W przeciwnym przypadku można jedynie liczyć na uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia przed sądem administracyjnym.
Wspólnicy spółki cywilnej samodzielnie wybiorą formę opodatkowania
Czy jeden ze wspólników spółki cywilnej może się rozliczać inaczej niż pozostali wspólnicy?