WSA: nie można zbyt pochopnie podejmować decyzji o nakazie rozbiórki

Nakaz rozbiórki, podjęty w trybie art. 48 Prawa budowlanego, jest sankcją prawną powodującą nieodwracalne lub trudne do odwrócenia skutki. Dlatego nie można nadużywać tego przepisu, czy stosować go w sytuacjach, kiedy stan faktyczny danej sprawy jest nie do końca jasny i jednoznaczny.

Tak orzekł WSA w wyroku z dnia 17 lutego 2016 r., sygn. akt II SA/Gd 553/15.

PINB nakazał rozbiórkę samowolnie odbudowanej części budynku gospodarczego. Organ ustalił, że drewniana część budynku powstała w 1953 r., a w 2011 r. w miejscu rozebranej części budynku stodoły została odbudowana część murowana. Uznał, że prace te wymagały uzyskania pozwolenia na budowę i nałożył na inwestorów obowiązek uiszczenia opłaty legalizacyjnej. Jako że inwestorzy nie uiścili opłaty, PINB nakazał rozbiórkę dobudowanej części. Inwestorzy złożyli odwołanie. Wyjaśnili, że budynek składa się z dwóch części: drewnianej i murowanej, które się uzupełniają. Dodatkowo istnienie części drewnianej jest uzależnione od murowanej, którą decyzją organu powinni rozebrać. Rozbiórka spowoduje, że budynek zostanie bez ściany zachodniej i bez podpory wewnętrznego stropu drewnianego. WINB utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Inwestorzy skierowali skargę do WSA w Gdańsku.

Po rozpatrzeniu sprawy Sąd stwierdził, że decyzja podjęta została z naruszeniem przepisów procesowych, co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Stwierdził również uchybienia w dokładnym ustaleniu stanu faktycznego.

Organy uznały za zasadne zastosowanie w sprawie art. 48 pr. bud. Sąd wyjaśnił, ze przepis ten mówi zarówno o samodzielnym obiekcie budowlanym będącym jeszcze w budowie, a więc wybudowanym tylko częściowo, jak i o części większego obiektu budowlanego (np. dobudowie, nadbudowie), która jest jednak wystarczająco samodzielna i od niego niezależna. Samodzielność i niezależność części obiektu budowlanego przejawiają się w tym, że właśnie taka część obiektu może być rozebrana bez istotnej ingerencji w pozostałą jego część. Nakaz rozbiórki części obiektu budowlanego można wydać tylko wówczas, gdy część ta da się wydzielić bez uszczerbku dla reszty określonej całości. W rozpatrywanej sprawie kwestia samodzielności części obiektu budowlanego stanowiącej jej przedmiot ma istotne znaczenie dla oceny prawidłowości podjętych przez organy nadzoru budowlanego czynności. Prawidłowa ocena w tym zakresie ma bowiem znaczenie z punktu widzenia zastosowania do wykonanych robót budowlanych odpowiedniego trybu postępowania na podstawie przepisów ustawy - Prawo budowlane, tj. bądź trybu legalizacji (art. 48 pr. bud.), bądź też trybu naprawczego (art. 50 i art. 51 pr. bud.).

Nakaz rozbiórki, podjęty w trybie art. 48 pr. bud., jest sankcją prawną najdalej idącą w ramach przepisów tej ustawy, rodzącą nieodwracalne lub trudne do odwrócenia skutki. Dlatego nie można nadużywać tego przepisu, czy stosować go w sytuacjach, kiedy nie do końca jest jasny i jednoznaczny stan faktyczny danej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uchylił zaskarżoną decyzję.

Sygnatura akt: II SA/Gd 553/15

Źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl, stan z dnia 4 marca 2016 r.