Zgodnie z zasadą - wyrażoną w art. 28 ust. 1 Prawa budowlanego - roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątkiem od wskazanej powyżej zasady są - wskazane w art. 29 Prawa budowlanego - przypadki, gdy roboty budowlane można prowadzić bez pozwolenia na budowę.

Pozwolenie na budowę wydaje - na wniosek zainteresowanego - właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej. Organem tym jest, co do zasady, starosta, a w przypadkach określonych w art. 82 ust. 3 i 4 Prawa budowlanego - wojewoda. Podkreślić należy, iż niedopuszczalne jest wydanie przedmiotowej decyzji osobie, która nie złożyła wniosku o pozwolenie na budowę. Oznacza to, że organ administracji architektoniczno-budowlanej nie może wszcząć z urzędu postępowania w przedmiocie pozwolenia na budowę.


Elementy wniosku o pozwolenie na budowę

Urzędowy wzór wniosku o pozwolenie na budowę został określony w – wydanym na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 32 ust. 5 Prawa budowlanego – rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie określenia wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę. W rozporządzeniu tym wskazano, jakie – poza informacjami, które zgodnie z art. 63 § 2 k.p.a. powinny być zawarte w każdym podaniu – dane dotyczące planowanego przedsięwzięcia budowlanego obowiązany jest przedstawić inwestor, który ubiega się o pozwolenie na budowę.

Zgodnie z powołanym powyżej rozporządzeniem, we wniosku o pozwolenie na budowę należy scharakteryzować planowaną inwestycję poprzez podanie nazwy i rodzaju oraz adresu całego zamierzenia budowlanego, rodzaju obiektu lub zespołu obiektów bądź robót budowlanych oraz numeru ewidencyjnego działki lub działek budowlanych oraz obrębu ewidencyjnego. Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć również wymagane prawem załączniki, przy czym liczba załączników zależy od rodzaju planowanej inwestycji budowlanej.

Zgodnie z art. 33 ust. 2 Prawa budowlanego do każdego wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć 4 egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi, wymaganymi przez przepisy, dokumentami oraz aktualnym na dzień opracowania projektu zaświadczeniem właściwej izby samorządu zawodowego o wpisie na listę jej członków projektanta, który sporządził projekt (pkt 1) oraz oświadczenie inwestora o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane (pkt 2). @page_break@

Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć również – jeżeli wymagają tego przepisy – decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym pod pojęciem tym należy rozumieć również – o czym mowa w art. 40a Prawa budowlanego – decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (art. 33 ust. 2 pkt 3 Prawa budowlanego ) lub pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich (art. 33 ust. 2 pkt 3a Prawa budowlanego ).

Zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt 4 Prawa budowlanego , załącznikiem wniosku o pozwolenie na budowę – w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a także na terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego – jest także postanowienie o uzgodnieniu ze starostą projektowanych rozwiązań.

Natomiast do wniosku o pozwolenie na budowę obiektów, których wykonanie lub użytkowanie może stwarzać poważne zagrożenie dla użytkowników lub obiektów, których projekty budowlane zawierają nowe, niesprawdzone w krajowej praktyce, rozwiązania techniczne, nieznajdujące podstaw w przepisach i polskich normach należy załączyć – o czym mowa w art. 33 ust. 3 Prawa budowlanego – specjalistyczną opinię wydaną przez osobę fizyczną lub jednostkę organizacyjną wskazaną przez właściwego ministra.
Wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę należy przedstawić pełnomocnictwo, jeśli w imieniu inwestora działa upoważniona przez niego osoba.


Projekt budowlany wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami oraz zaświadczeniem właściwej izby samorządu zawodowego

Zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt 1 Prawa budowlanego , do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć 4 egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi wymaganymi przepisami dokumentami oraz aktualnym na dzień opracowania projektu zaświadczeniem właściwej izby samorządu zawodowego o wpisie na listę jej członków projektanta, który sporządził projekt.

Szczegółowy zakres i formę projektu budowlanego ustawodawca określił w przepisach rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Załączony przez inwestora projekt budowlany powinien spełniać wymagania wskazane zarówno w powołanym powyżej rozporządzeniu, jak również w art. 34 Prawa budowlanego . Zgodnie z art. 34 ust. 1 Prawa budowlanego , projekt budowlany powinien uwzględniać wymagania określone w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, jeżeli jest ona wymagana zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, lub w pozwoleniu na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń w polskich obszarach morskich, jeżeli jest ono wymagane. @page_break@

Przed złożeniem wniosku o pozwolenie na budowę, inwestor obowiązany jest uzyskać wymagane przepisami prawa opinie, uzgodnienia, pozwolenie i inne
dokumenty.

Uzgodnienie, wyrażenie zgody lub opinii powinno nastąpić – o czym mowa w art. 32 ust. 2 Prawa budowlanego – w terminie 14 dni od dnia przedstawienia właściwemu organowi proponowanych przez inwestora rozwiązań. Niezajęcie przez organ stanowiska we wskazanym terminie traktuje się jako brak zastrzeżeń do przedstawionych rozwiązań, co nie dotyczy – zgodnie z art. 32 ust. 3 Prawa budowlanego – przypadków, w których stanowisko powinno być wyrażone w formie decyzji. Należy zwrócić uwagę, że w sytuacji przedstawienia stanowiska w drodze decyzji, obowiązuje tryb wydawania decyzji administracyjnej określony przepisami k.p.a.

Obowiązek uzyskania opinii, uzgodnień oraz pozwoleń – przy czym obowiązek ten związany jest z rodzajem planowanego zamierzenia budowlanego – wynikać może z przepisów wielu ustaw, z czego przykładowo wskazać można: ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ustawę z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne, czy ustawę z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych.

I tak, wydanie pozwolenia na budowę dla przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko lub obszar Natura 2000 wymaga uprzedniego uzyskania – o czym mowa w art. 46 ust. 1 Prawa ochrony środowiska – decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, która wiąże organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę. Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia wymaga przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, które – co do zasady – wszczyna się na wniosek podmiotu podejmującego realizację przedsięwzięcia. Decyzję tę należy dołączyć do wniosku o pozwolenie na budowę, przy czym wniosek ten powinien być złożony – o czym mowa w art. 46 ust. 4b Prawa ochrony środowiska – nie później niż przed upływem czterech lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia stała się ostateczna. Wskazany powyżej czteroletni termin może – zgodnie z art. 46 ust. 4c Prawa ochrony środowiska – ulec wydłużeniu o dwa lata, jeżeli realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego znacząco oddziaływać na środowisko przebiega etapowo oraz nie zmieniły się warunki określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.

Pozwolenie na roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru wymaga – na mocy art. 36 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Pozwolenie to wydaje się na wniosek osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej posiadającej tytuł prawny do korzystania z zabytku wpisanego do rejestru, wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu albo ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego. Przedmiotowe pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków inwestor powinien dołączyć do wniosku o pozwolenie na budowę. @page_break@

Do wniosku o pozwolenie na budowę obejmującego inwestycje wskazane w art. 122 Prawa wodnego należy dołączyć również pozwolenie wodnoprawne. Organem właściwym w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego jest, co do zasady, starosta, a w odniesieniu do inwestycji wskazanych w art. 140 ust. 2 Prawa wodnego – wojewoda. Pozwolenie to wydaje się – w formie decyzji administracyjnej – na czas ograniczony.

Wraz z wnioskiem o pozwolenie na budowę lub przebudowę zjazdu z drogi, która nie jest objęta budową lub przebudową, należy przedstawić – zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o drogach publicznych – zezwolenie zarządcy drogi na lokalizację zjazdu lub przebudowę zjazdu. W decyzji tej określa się parametry techniczne zjazdu oraz – w przypadku zezwolenia na lokalizację zjazdu – miejsce lokalizacji zjazdu. Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć również uzgodnienie projektu budowlanego zjazdu z zarządcą drogi.

Decyzji właściwego zarządcy drogi – zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy o drogach publicznych –wymaga także lokalizowanie w pasie drogowym nowych obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego. W decyzji zezwalającej na lokalizowanie w pasie drogowym nowych obiektów budowlanych lub urządzeń niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego określa się w szczególności – o czym mowa w art. 39 ust. 3a ustawy o drogach publicznych – rodzaj inwestycji, sposób, miejsce i warunki jej umieszczenia w pasie drogowym. Zezwolenie właściwego zarządcy drogi wraz z uzgodnieniem projektu budowlanego inwestor winien dołączyć do wniosku o pozwolenie na budowę.

Natomiast do wniosku o pozwolenie na przebudowę lub remont istniejących w pasie drogowym obiektów budowlanych i urządzeń inwestor obowiązany jest dołączyć – o czym mowa w art. 38 ust. 2 ustawy o drogach publicznych – zgodę zarządcy drogi wraz z uzgodnieniem projektu budowlanego, przy czym niezajęcie stanowiska w terminie 14 dni od dnia wystąpienia w wnioskiem o taką zgodę uznaje się – o czym mowa w art. 38 ust. 3 ustawy o drogach publicznych – jako wyrażenie zgody.

W miejscu tym zaznaczyć należy, iż – zgodnie z art. 34 ust. 3 pkt 3 lit. b Prawa budowlanego – stosownie do potrzeb projekt budowlany powinien zawierać oświadczenie właściwego zarządcy drogi o możliwości połączenia działki z drogą publiczną zgodnie z przepisami o drogach publicznych.

Olbrzymie znaczenie, z punktu widzenia interesów społeczeństwa, ma obowiązek uzgodnienia projektu budowlanego z Inspekcją Sanitarną, Państwową Inspekcją Pracy oraz Państwową Strażą Pożarną. Wskazane służby specjalistyczne, w ramach sprawowania nad budownictwem nadzoru zapobiegawczego, kontrolują ustalenia projektu budowlanego.

Wraz z projektem budowlanym inwestor powinien przedstawić aktualne na dzień opracowania projektu zaświadczenie właściwej izby samorządu zawodowego potwierdzające, że autor projektu jest wpisany na listę członków danej izby. W miejscu tym należy zauważyć, że członkostwo w izbie samorządu zawodowego wraz z wpisem do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane, prowadzonego przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, stanowi – zgodnie z art. 12 ust. 7 Prawa budowlanego – podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, w tym także projektowania.


Oświadczenie inwestora o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane

Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć – zgodnie z art. 33 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego – oświadczenie inwestora o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Urzędowy wzór tego oświadczenia stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie wzorów: wniosku o pozwolenie na budowę, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane i decyzji o pozwoleniu na budowę.

Ustawodawca wskazał – w art. 3 pkt 11 Prawa budowlanego – co należy rozumieć pod pojęciem prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Zgodnie z urzędowym wzorem oświadczenia, prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane wynika z tytułu: własności, współwłasności łącznie ze zgodą wszystkich współwłaścicieli na wykonywanie robót budowlanych objętych wnioskiem o pozwolenie na budowę, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego lub stosunku zobowiązaniowego, przewidującego uprawnienie do wykonywania robót i obiektów budowlanych.

Należy podkreślić, że pozwolenie na budowę może uzyskać jedynie ten podmiot, który złożył – pod rygorem odpowiedzialności karnej – oświadczenie, że nabył prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
(...)

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.)