Własność złóż kopalin i użytkowanie górnicze

Zasadniczym zagadnieniem przedmiotowego komentarza jest wyjaśnienie pojęcia własności złż kopalin i zasad uzyskiwania prawa użytkowania grniczego. W komentarzu wyjaśnione są podstawowe definicje związane z własnością wraz z odwołaniem do Kodeksu cywilnego i powiązań tej ustawy z ustawą Prawo geologiczne i grnicze. W związku z przyjęciem przez Sejm projektu nowej ustawy Prawo geologiczne i grnicze autorka odnosi się do planowanych zmian, porwnując je z obecnie obowiązującymi. Komentarz przeznaczony jest dla przedsiębiorcw planujących prowadzenie działalności, jak i dla właścicieli nieruchomości, na ktrych zlokalizowane są złoża kopalin

1. Własność złóż kopalin
W świetle obowiązujących przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.)- dalej pr. geol. złoża kopalin niestanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością Skarbu Państwa. O tym zaś, co jest częścią składową nieruchomości gruntowej, rozstrzyga art. 47 § 2 k.c., przewidując, że „częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego˝. W praktyce oznacza to, że przedmiotem prawa własności związanej z nieruchomością są płytko występujące złoża kopalin skalnych, zwłaszcza: kruszywa naturalne, surowce ilaste, wapienie i inne surowce zwięzłe. Stanowią one część składową nieruchomości gruntowej i nie mogą być przedmiotem użytkowania górniczego. Ten, kto zamierza podjąć ich wydobycie, musi uzyskać prawo pozwalające mu na korzystanie z nieruchomości w opisanym celu (prawo własności lub prawo od niej pochodne, np. dzierżawę). Uzyskanie tego prawa następuje przede wszystkim w drodze mechanizmów prawa cywilnego bądź dotyczących gospodarki nieruchomościami. Dotyczy to również złóż znajdujących się w granicach nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa. A zatem: Złoża kopalin nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością Skarbu Państwa. Granicę przestrzenną dolną stanowi społeczno - gospodarcze znaczenie przeznaczane prawa własności. Kopaliny pospolite należą do granic przestrzennych nieruchomości. Prawo do tych złóż należy do każdorazowego właściciela nieruchomości. Złoże znajdujące się w granicach przestrzennych nieruchomości może być wydobywane przez właściciela nieruchomości.