Czy poprawne są następujące zapisy dotyczące ochrony środowiska i przyrody w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu:
1. w zakresie ochrony środowiska nie mają zastosowania przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska
2. w zakresie ochrony przyrody nie mają zastosowania przepisy ustawy o ochronie przyrody?

W decyzjach o warunkach zabudowy standardowo umieszcza się zapisy j.w. Naszym zdaniem nie są one jednak prawidłowe, nawet jeżeli inwestycja nie należy do wymagających uzyskania decyzji środowiskowej i nie jest położona na obszarach chronionych. Przede wszystkim procedurę ocen reguluje nowa ustawa o informacjach i ocenach, a przede wszystkich w ustawach powyższych są zapisy uniwersalne, które powinny być stosowane do każdego przedsięwzięcia budowlanego, np. dział VII p.o.ś. czy niektóre przepisy rozdz. 1 i 9 u.o.p. Taki zapis interpretowany dosłownie wskazywałby np. że inwestor chcąc przy realizacji inwestycji usunąć drzewo nie jest obowiązanych do uzyskania zezwolenia, a także nie dotyczy go obowiązek oszczędnego korzystania z terenu czy ochrona stosunków wodnych. Projektant sporządzający projekt (uprawniony architekt) twierdzi, że p.o.ś. stosuje się tylko do inwestycji wymagających raportu, a u.o.p. ma zastosowanie jedynie do przedsięwzięć zlokalizowanych na obszarze chronionego krajobrazu.
Czy ma on rację? Czy zapisy dotyczące środowiska w tym kształcie są dopuszczalne?
Wskazane w przedmiotowym pytaniu zapisy decyzji o warunkach zabudowy w niektórych przypadkach mogą być prawidłowe - jeżeli rzeczywiście żaden z przepisów ochrony środowiska nie będzie miał zastosowania do danej inwestycji i planowanego miejsca jej realizacji.
Natomiast zawężenie stosowania przepisów o ochronie środowiska i o ochronie przyrody, wskazane przez projektanta, jest nieuprawnione w świetle obowiązujących przepisów.

Zgodnie z art. 54 pkt 2 lit. b w zw. z art. 64 ust. 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.), decyzja WZIZT w powinna m.in. określać warunki i szczegółowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikające z przepisów odrębnych, a w szczególności w zakresie ochrony środowiska i zdrowia ludzi.
Takim przepisem jest w szczególności art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.)- dalej p.o.ś., zgodnie z którym w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu uwzględnia się w szczególności ograniczenia wynikające z:
1) ustanowienia w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220) parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego, stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin;
2) utworzenia obszarów ograniczonego użytkowania lub stref przemysłowych;
3) wyznaczenia obszarów cichych w aglomeracji oraz obszarów cichych poza aglomeracją;
4) ustalenia w trybie przepisów ustawy - Prawo wodne warunków korzystania z wód regionu wodnego i zlewni oraz ustanowienia stref ochronnych ujęć wód, a także obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych.

Ponadto, zgodnie z art. 74 p.o.ś., w trakcie przygotowywania i realizacji inwestycji należy zapewnić oszczędne korzystanie z terenu - co powinno zostać uwzględnione w szczególności przez projektantów oraz organy administracji ustalające warunki zabudowy i zagospodarowania terenu.
W zależności od rodzaju przedsięwzięcia i miejsca jego realizacji wymagania dotyczące ochrony środowiska będą oczywiście różne i nie zawsze będą miały zastosowanie. Może się zdarzyć, iż w określonym przypadku rzeczywiście żadne z nich nie będzie musiało znaleźć odzwierciedlenia w decyzji o warunkach zabudowy. Jednak wskazane w pytaniu zawężenie tych wymagań tylko do oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko oraz warunków zabudowy na obszarze chronionego krajobrazu jest bezpodstawne.

Oczywiście p.o.ś. czy u.o.p. nie wyczerpują katalogu przepisów określających wymagania ochrony środowiska, które należy, w miarę potrzeby, uwzględnić w decyzji o warunkach zabudowy. Będą to również - w zależności od okoliczności np. przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.).

Przy określaniu wymagań ochrony środowiska należy dodatkowo rozróżnić etap warunków zabudowy od etapu realizacji inwestycji (na podstawie pozwolenia na budowę). Niektóre przepisy, jak np. art. 75 p.o.ś., czy też przepisy u.o.p. dotyczące wycinania drzew, będą miały zastosowanie dopiero na tym drugim etapie.

Ewa Florkiewicz