Pytanie:
Czy w przypadku zmiany przeznaczenia gruntów wysokiej klasy (np. grunty rolne klasy III) na inne cele nierolnicze potrzebna jest zgoda ministra, niezależnie od powierzchni terenu, którego przeznaczenie ulega zmianie? Czy jeśli dla danego terenu nie było miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, gmina go sporządza i tereny rolne klasy III przeznacza na inne cele nierolnicze (np. pod odnawialne źródła energii), to miejscowy plan załatwia sprawę tych obszarów i ministerialna zgoda na zmianę przeznaczenia tych gruntów nie jest już potrzebna?
Wcześniej ich przeznaczenie na cele rolnicze wynikało tylko ze studium uwarunkowań, które nie jest aktem prawa miejscowego, nim jest dopiero miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który to przeznaczenie wprowadził jako inne.
Co w przypadku, gdy był wcześniej dla danego terenu już MPZP, w którym dany obszar był zaliczony do rolniczego i gleba jest III klasy, a uchwalono zmianę MPZP i to przeznaczenie zmieniono właśnie na odnawialne źródła energii? Czy tutaj też nie trzeba zgody ministra na zmianę przeznaczenia? Czy jednak zgoda jest potrzebna - już po uchwaleniu nowego planu, czy przed uchwaleniem?
Odpowiedź:
W przypadku zmiany przeznaczenia gruntów rolnych wysokiej klasy (I-III), bez względu na obszar przeznaczenia, potrzebna jest zgoda ministra. Przepis art. 7 ust. 2a ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 909) - dalej u.o.g.r.l. - zezwala na odstępstwo w przypadku zmiany przeznaczenia obszaru gruntu o powierzchni do 0,5 ha (bez względu na to, czy stanowi on jedną całość użytku rolnego klasy I-III, czy kilka odrębnych części), jeżeli spełnia pozostałe warunki określone w omawianym artykule.
Jeżeli gmina sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i zamierza przeznaczyć grunty rolne klas od I do III na cele inne niż rolne, a grunty te nie spełniają wymogów określonych w art. 7 ust. 2a u.o.g.r.l., musi swój zamiar skonsultować z ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi i uzyskać jego zgodę na takie przeznaczenie. W obecnym stanie prawnym zmiana MPZP odbywa się na tej samej zasadzie co jego uchwalenie.
Uzasadnienie:
W art. 7 ust. 1 u.o.g.r.l. potwierdzono, że przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych może być zmienione tylko przez opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmianę, i to po uzyskaniu zgody ministra do spraw rozwoju wsi (art. 7 ust. 2 pkt. 1 u.o.g.r.l.), jeśli chodzi o grunty stanowiące użytki rolne klasy I-III. Zastrzeżenie stanowi art. 7 ust. 2a u.o.g.r.l.
Akt u.o.g.r.l. dzieli grunty na trzy rodzaje:
1) grunty klas niskich (IV-VI), niewymagające specjalnej zgody na ich zmianę przeznaczenia w planie miejscowym;
2) grunty klas wysokich (I-III) - wymagające zgody ministra na zmianę przeznaczenia;
3) grunty klas wysokich spełniających warunki art. 7 ust. 2a u.o.g.r.l., które - tak jak grunty klas niskich - nie wymagają zgody na zmianę przeznaczenia.
Zapisy u.o.g.r.l. wytyczają konkretną ścieżkę dla zmiany przeznaczenia gruntów chronionych, tj. gruntów rolnych stanowiących użytki rolne o klasie bonitacyjnej od I do III. Dla takich gruntów ustawa wymaga uzyskania zgody ministra. Możliwość pominięcia tej zasady daje zapis art. 7 ust. 2a u.o.g.r.l. Jednak w takim przypadku muszą zostać spełnione cztery specyficzne warunki określone w tym przepisie.
W przypadku zmiany przeznaczenia gruntów rolnych wysokiej klasy, potrzebna jest zgoda ministra
Jeżeli gmina sporządza miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego i zamierza przeznaczyć grunty rolne klas od I do III na cele inne niż rolne, a grunty te nie spełniają wymogów określonych w ustawie, musi swój zamiar skonsultować z ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi i uzyskać jego zgodę na takie przeznaczenie.
