Odpowiedź:
Prawo budowlane nie przewiduje uruchomienia na wniosek strony postępowania w sprawie "wygaszenia zgłoszenia" w całości lub w części. W przypadku nierozpoczęcia wykonywania robót budowlanych przed upływem 3 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia, uprawnienie z niego wynikające wygasa z mocy prawa (art. 30 ust. 5b pr. bud.).
Uzasadnienie:
Z zasady wolności budowlanej określonej w art. 4 ustawy z 7.07.1994 r. – Prawo budowlane - dalej pr. bud. wynika, że każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nią na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami. Osoba korzystająca z przysługującego jej prawa zabudowy występuje w roli inwestora i może w niezakłócony sposób korzystać z przedmiotu własności nieruchomości tj. żądać podjęcia od organu administracji publicznej czynności (np. przyjęcia zgłoszenia), a z drugiej zaś strony może odstąpić od realizacji przyznanych w ten sposób uprawnień. Należy bowiem zauważyć, że zgłoszenie budowy jest oświadczeniem woli składanym przez inwestora (deklaracją zamiaru budowy). Tym samym od woli inwestora zależy czy zrealizuje zgłoszenie czy też nie.
Skutkiem złożonego przez inwestora oświadczenia jest milcząca akceptacja organu, która polega na tym, że w ustawowym terminie nie wydaje on decyzji o sprzeciwie. Zgoda organu to czynność materialno-techniczna, a nie decyzja administracyjna. Z tego też względu zgłaszający nie może skorzystać z instytucji stwierdzenia wygaśnięcia takiego "rozstrzygnięcia" w trybie art. 162 ustawy z 14.06.1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, czy też wnioskowania o jego zmianę w trybie art. 36a pr. bud.
W przedmiotowym przypadku inwestor uzyskał milczącą zgodę organu na deklarowaną budowę: 1) sieci wodociągowej 2) przyłącza wodociągowego do celów ogrodniczych. Następnie inwestor zmienił swój zamiar, co jak wyżej wskazano, dopuszcza prawo budowlane. Winien on o tym poinformować organ, który przyjął zgłoszenie. Niemniej prawo budowlane nie przewiduje uruchomienia na skutek wniosku inwestora formalnego trybu "wygaszenia zgłoszenia" w całości lub w części. Uprawnienie do wykonania robót wygasa z mocy samego prawa z upływem 3 lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia (art. 30 ust. 5b pr. bud.). Powyższe nie uchroni od ewentualnych roszczeń odszkodowawczych wynikających np. z tytułu umowy o przyłączenie do sieci wodociągowej zawartej z podmiotem Y, którego zgłoszenie przyłącza do projektowanej sieci zostało bez sprzeciwu przyjęte przez organ administracji publicznej. Do rozstrzygania tych sporów właściwe będą sądy powszechne.
Nie ma natomiast przeszkód aby inwestor na podstawie opisanego wyżej zgłoszenia wybudował jedynie przyłącze wodociągowe. Optymalizując swoje zamierzenie może on również złożyć organowi nowe zgłoszenie budowy (wniosek o udzielenie pozwolenie na budowę) przyłącza jej dotychczasowym śladem z użyciem przewodów o innych parametrach np. o mniejszej średnicy. Możliwość dokonania takiego zgłoszenia (pozwolenia na budowę) wynika z orzecznictwa sądowoadministracyjnego. Przyjmuje się, że inwestor posiada prawo "rezygnacji" z realizacji obiektu objętego zgłoszeniem i budowy w danym miejscu obiektu o innych parametrach (por. wyrok WSA w Rzeszowie z 23.04.2015 r. II SA/Rz 1191/14). Koncepcja ta znajduje swoje oparcie we wzmiankowanej na wstępie zasadzie wolności budowlanej rozumianej jako obszar nieskrępowanych działań związanych z korzystaniem z prawa własności nieruchomości powiązanych z budową. Jej granicę wyznaczają obowiązujące przepisy w tym występujące w obszarze oddziaływania obiektu, uzasadnione interesy osób trzecich.
Autor: Radosław Chojnicki
W jakiej formie możliwa jest rezygnacja z uprawnienia, które inwestor otrzymał w wyniku przyjęcia zgłoszenia?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Budowlany: Inwestor X zgłosił (zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 19a pr. bud.) budowę sieci wodociągowej z przyłączem do celów ogrodniczych. Zgłoszenie zostało przyjęte. Do przyjętej ww. zgłoszeniem projektowanej sieci kolejny inwestor Y dokonał zgłoszenia przyłącza wodociągowego. Po upływie dwóch miesięcy inwestor X zmienił zamiar inwestycyjny i chciałby zrezygnować z budowy sieci wodociągowej, na rzecz zgłoszenia przyłącza wodociągowego. W jakiej formie możliwa jest rezygnacja z uprawnienia (wygaszenie zgłoszenia), które inwestor X otrzymał w wyniku przyjęcia zgłoszenia? Czy jest to możliwe wobec przyjęcia przez organ zgłoszenia przyłącza inwestora Y?
