Na mocy art. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw – dalej u.z.u.o.r. – z dniem 23 września 2015 r. do polskiego prawa bilansowego wprowadzona została nowa kategoria jednostek – jednostki małe. Pojęcie to, uwzględniając formę prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje następujące grupy jednostek:
• osoby fizyczne i spółki osób fizycznych (cywilne, jawne i partnerskie);
• spółki handlowe osobowe (jawne, komandytowe i komandytowo-akcyjne), w których przynajmniej jeden ze wspólników nie jest osobą fizyczną;
• spółki kapitałowe (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne), w tym również w organizacji;
• inne osoby prawne oraz
• oddziały przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
z tym że do jednostek małych nie mogą być zaliczone podmioty rynku finansowego, o których mowa w art. 3 ust. 1e ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości – dalej u.o.r. – w tym m.in.: jednostki działające na podstawie Prawa bankowego lub przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w alternatywnym systemie obrotu.
Wymienione wyżej jednostki są – w rozumieniu art. 3 ust. 1c u.o.r. – jednostkami małymi, jeżeli spełniają jednocześnie dwa warunki. Po pierwsze, jeżeli jednostki te w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony u.o.r. – w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony u.o.r., nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
a) 17.000.000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
b) 34.000.000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
c) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty,
z tym że warunek ten nie dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych i spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, które stosują zasady rachunkowości na podstawie art. 2 ust. 2 u.o.r. (tj. dobrowolnie).

Drugi warunek, od którego zależy uznanie danej jednostki za małą, to podjęcie przez organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe decyzji w sprawie sporządzania tego sprawozdania w sposób uproszczony, ewentualnie decyzji o odstąpieniu od sporządzania sprawozdania z działalności – w przypadku jednostek objętych art. 49 ust. 1 u.o.r. Osoba fizyczna, spółka cywilna lub handlowa, inna osoba prawna lub oddział przedsiębiorcy zagranicznego są bowiem – w myśl art. 3 ust. 1c u.o.r. – jednostkami małymi, jeżeli uprawniony do zatwierdzenia sprawozdania finansowego organ podejmie decyzję o sporządzaniu sprawozdania finansowego.

(...)