Pozwolenie zintegrowane to decyzja administracyjna regulująca zasady wprowadzania substancji lub energii powodujących zanieczyszczenie do środowiska z niektórych rodzajów instalacji wskazanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. Nr 122 poz. 1055).
Prowadzący instalacje wymienione w tym rozporządzeniu muszą posiadać pozwolenie zintegrowane, które obejmuje wszystkie przewidziane przez prawo znaczące aspekty wpływu na środowisko m.in.: pobór wody, odprowadzanie ścieków, emisję hałasu, emisje do powietrza, powstawanie odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych. Instalacje te muszą spełniać wymagania BAT- najlepszej dostępnej techniki (ang. best available technique).
Ich eksploatacja nie może wpływać na pogorszenie jakości środowiska oraz przekraczanie tzw. granicznych wielkości emisyjnych, jeżeli zostały one określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska.
Z uwagi na konieczność prawidłowej implementacji dyrektywy IED (dyrektywy 2010/75/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz. Urz. UE L 334 z 17.12.2010, str 17) przede wszystkim zmieniono art. 204 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 1232 z późn.zm.) - dalej p.o.ś., ustalając nadrzędną rolę granicznych wielkości emisyjnych przy określaniu dopuszczalnych wielkości emisji w pozwoleniach zintegrowanych. W artykule tym przewidziano również możliwość odstępstw od granicznych wielkości emisyjnych. Ocena możliwości zastosowania tych odstępstw będzie należała do organu.
Poprzez zmianę art. 208 p.o.ś. doprecyzowano zawartość wniosku o pozwolenie zintegrowane. W przypadku ubiegania się przez prowadzącego instalację o udzielenie odstępstwa od granicznych wielkości emisyjnych wprowadzono wymóg uzasadnienia. Zapewni to organowi udzielającemu takiego odstępstwa większą ilość informacji, na których postawie będzie mógł decydować czy takie odstępstwo jest słuszne.
Istotną zmianą jest konieczność dołączenia do wniosku o pozwolenie zintegrowane raportu początkowego, którego obowiązek sporządzania wystąpi w przypadku, gdy eksploatacja instalacji wymagającej pozwolenia zintegrowanego jest związana z wykorzystywaniem, produkcją lub uwalnianiem substancji powodującej ryzyko oraz występuje ryzyko zanieczyszczenia terenu zakładu.
Wnioskodawca winien zatem na etapie poprzedzającym złożenie wniosku szczegółowo przeanalizować ryzyko wystąpienia zanieczyszczeń terenu.@page_break@
Raport początkowy na dotyczyć stanu zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych substancjami powodującymi ryzyko i powinien zawierać:
1) informacje na temat działalności prowadzonej na terenie zakładu;
2) informacje na temat działalności prowadzonych na terenie zakładu w przeszłości, o ile takie informacje są dostępne;
3) nazwy substancji powodujących ryzyko, wykorzystywanych, produkowanych lub uwalnianych przez wymagające pozwolenia zintegrowanego instalacje, położone na terenie zakładu;
4) informacje na temat stanu zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych na terenie zakładu substancjami powodującymi ryzyko stosowanymi, produkowanymi lub uwalnianymi przez wymagające pozwolenia zintegrowanego instalacje, położone na terenie zakładu, w tym wyniki badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek, wykonanych przez akredytowane laboratorium lub przez prowadzącego instalację oraz użytkownika urządzenia, posiadającego certyfikat systemu zarządzania jakością.
W zmienionym art. 211 ust. 2 p.o.ś. nałożono na prowadzącego instalację obowiązek niezwłocznego informowania organu właściwego do wydania pozwolenia zintegrowanego i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska o naruszeniu warunków tego pozwolenia.
Z kolei w nowym art. 211a p.o.ś. wprowadzono możliwość wnioskowania przez prowadzącego instalacje o czasową (nie przekraczającą 9 miesięcy) możliwość przekraczania wielkości emisji powyżej granicznych wielkości emisyjnych oraz o odstąpienie od wymagań ochrony środowiska wynikających z najlepszych dostępnych technik w celu prowadzenia badań nad nową techniką.
Zmieniając art. 217 p.o.ś. wprowadzono możliwość wydania nowego ujednoliconego pozwolenia zintegrowanego. Pozwoli to na lepsze zastosowanie postanowień takiego pozwolenia. Do tej pory rozbudowane pozwolenia zintegrowane, zawierające często decyzje zmieniające, utrudniały prawidłowe korzystanie ze środowiska i prowadziły do wielu błędów. W związku z tym, że pozwolenia zintegrowane są wydawane na czas nieokreślony, niezbędne było wprowadzenie mechanizmu, który zapewni ich czytelność i jasność.
Wprowadzono również wymóg indywidualnego określania w pozwoleniu zintegrowanym częstotliwości dokonywania badań zanieczyszczenia gleby i ziemi oraz pomiarów zawartości substancji powodujących ryzyko w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek, o ile takie monitorowanie nie opiera się na systematycznej ocenie ryzyka zanieczyszczenia. Wprowadzenie art. 217a p.o.ś. ma zapewnić, aby badania takie nie były wykonywane rzadziej niż raz na pięć lat w przypadku wód gruntowych oraz nie rzadziej niż raz na dziesięć lat w przypadku gleby lub ziemi. Ponadto badania zanieczyszczenia gleby i ziemi oraz pomiary zawartości substancji powodujących ryzyko w wodach gruntowych, w tym pobieranie próbek, powinny być wykonywane przez akredytowane laboratorium lub przez własne laboratorium podmiotu korzystającego ze środowiska, jeżeli jest ono objęte systemem zarządzania jakością.@page_break@
Do ustawy prawo ochrony środowiska wprowadzono również obowiązek przeprowadzenia oceny stanu zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód podziemnych po ostatecznym zakończeniu działalności. Ocenę tę nazwano „raportem końcowym”. Zakres tego raportu ukształtowano w taki sposób, iż jest on zgodny z raportem początkowy, co zdecydowanie ułatwia porównanie sytuacji z początku i końca działania instalacji.
W przypadku utraty tytułu prawnego do instalacji przez prowadzącego tą instalację, innej sytuacji, gdy pozwolenie staje się bezprzedmiotowe, a także okoliczności wskazujących na zaprzestanie eksploatacji instalacji, nieprowadzenia działalności objętej pozwoleniem przez 2 lata, wstrzymania użytkowania składowiska lub termicznego przekształcania odpadów na czas dłuższy niż rok – które to przesłanki skutkują wygaśnięciem pozwolenia – obowiązek sporządzenia raportu końcowego spoczywać będzie na dotychczasowym prowadzącym instalację.
Raport końcowy zawiera:
1) informacje na temat planowanego sposobu użytkowania terenu, o ile takie informacje są dostępne;
2) nazwy substancji powodujących ryzyko, które były wykorzystywane, produkowane lub uwalniane przez wymagające pozwolenia zintegrowanego instalacje, położone na terenie zakładu;
3) informacje na temat zanieczyszczenia gleby, ziemi i wód gruntowych na terenie zakładu substancjami powodującymi ryzyko stosowanymi, produkowanymi lub uwalnianymi przez wymagające pozwolenia zintegrowanego instalacje, położone na terenie zakładu, w tym wyniki badań zanieczyszczenia gleby i ziemi tymi substancjami, oraz pomiarów zawartości tych substancji w wodach gruntowych, w tym pobierania próbek, wykonanych przez takie same podmioty jak w przypadku raportu początkowego.