Usługa świadczona bezpłatnie może zostać opodatkowana VAT

Przedsiębiorca-podatnik VAT świadczy usługi na rzecz innych podmiotów, którzy są jej odbiorcami (konsumują ją). Niekiedy jednak dochodzi do sytuacji, w której przedsiębiorca wykorzystuje firmę do swoich potrzeb prywatnych (osobistych), a zatem pozostających poza działalnością gospodarczą.Działanie takie również należy opodatkować - wyjaśnia ekspert Kompasu Księgowo-Kadrowego.

W przypadku świadczenia przez podatnika nieodpłatnych usług na własne (prywatne) potrzeby - podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika

Przykład 1.

Weźmy pod uwagę przedsiębiorcę trudniącego się naprawą sprzętu RTV czy AGD. Jeżeli zepsuł mu się jego prywatny odkurzacz czy prywatny telewizor, następnie przedmiot ten zaniósł do swego warsztatu (czyli miejsca wykonywania działalności), a wykorzystując „infrastrukturę" tego warsztatu (narzędzia, ewentualnie nawet czas pracowników) – naprawia swój prywatny sprzęt, to mamy do czynienia ze specyficzną, na gruncie VAT, sytuacją. Otóż „Jan Kowalski Przedsiębiorstwo Naprawy Sprzętu RTV-AGD" wyświadcza usługę „Janowi Kowalskiemu – konsumentowi". Powinien więc tę czynność opodatkować.

Okoliczność, że podstawą opodatkowania będzie koszt usługi, oznacza konieczność wzięcia pod uwagę przykładowo:

– kosztu części do naprawy,

– kosztu czasu pracy pracownika,

– innych kosztów (proporcjonalnie do ogólnego kosztu funkcjonowania przedsiębiorstwa np. w skali miesiąca), np. zużyta energia, opłaty za najem punktu itp.

Przy czym trzeba pamiętać, że skoro nabyte towary i usługi służyły opisanemu (opodatkowanemu) nieodpłatnemu świadczeniu usługi, to przysługuje tu odliczenie VAT (np. przy zakupie części zamiennych do naprawianego sprzętu).

Ważne!

Za odpłatne świadczenie usług uznaje się:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Bywa i tak, że nie wiemy, czy w określonych sytuacjach podatnik ma opodatkować usługę „na potrzeby prywatne" czy też po prostu dokonać ograniczenia podatku naliczonego.

Przykład 2.

Podatnik zakupił nieruchomość na potrzeby działalności gospodarczej, a jednak część tej nieruchomości wykorzystuje na potrzeby osobiste (prywatne).

Powstaje pytanie, czy powinien opodatkować „bezpłatny najem"

Dodatkowo zaś – czy według poniesionych kosztów czy według cen rynkowych najmu?

Tu mamy do czynienia raczej z innym przypadkiem, niż świadczenie usług na cele osobiste.

Ustawodawca wskazał, że w przypadku nakładów ponoszonych na nabycie, w tym na nabycie praw wieczystego użytkowania gruntów, oraz wytworzenie nieruchomości, stanowiącej majątek przedsiębiorstwa danego podatnika, wykorzystywanej zarówno do celów prowadzonej przez tego podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, których nie da się w całości przypisać działalności gospodarczej, podatek naliczony oblicza się według udziału procentowego, w jakim dana nieruchomość wykorzystywana jest do celów działalności gospodarczej.

Czyli zachodzi tu ograniczenie prawa do odliczenia (związane z tym, że nieruchomość nie jest wykorzystywana w 100% na potrzeby opodatkowanej działalności gospodarczej), a nie sytuacja typu: „odliczenie 100% VAT + opodatkowanie nieodpłatnego najmu".

Jeżeli więc podatnik ponosi miesięczny koszt związany z nieruchomością w wysokości 2000 zł netto, a część nakładów, tj. 1000 zł, opodatkowana była stawką 8% (80 zł VAT), zaś druga - opodatkowana stawką 23% (230 zł VAT), z kolei 80% nieruchomości wykorzystywane jest do działalności gospodarczej, to podatnik odliczy 80% VAT naliczonego z 310 zł (jest to więc 248 zł).

(...)

Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy