Przedsiębiorca nie odliczy VAT od usług noclegowych

Nawet jeśli nabywana usługa noclegowa czy gastronomiczna byłaby związana z opodatkowaną VAT działalnością gospodarczą (i wykorzystana na jej potrzeby), to zasadniczo nie można odliczyć podatku naliczonego z faktur dokumentujących te usługi - wyjaśnia ekspert Kompasu Księgowo-Kadrowego.

Usługa hotelowa a odliczenie VAT

Historia wyłączenia prawa do odliczenia VAT w przypadku nabycia usług noclegowych i gastronomicznych sięga okresu sprzed obowiązywania ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Przy czym państwa członkowskie Unii mogą utrzymać w mocy wszystkie wyjątki określone w przepisach krajowych obowiązujące w momencie wejścia w życie Dyrektywy.

Z prawa wspólnotowego wynika natomiast klauzula stałości („stand still"), oznaczająca zakaz wprowadzania przez kraje członkowskie – po przystąpieniu do UE - nowych ograniczeń prawa do odliczenia.

Tymczasem przed wejściem do Unii wprowadzenie tej regulacji do polskich przepisów tłumaczono m.in. dość częstym zjawiskiem nabywania tego typu usług na potrzeby prywatne czy ewentualnie tym, że miały one niewielki związek z działalnością gospodarczą, odnosiły się zaś do potrzeb osobistych itp.

Jaki więc może być skutek tej regulacji?

Przykład 1.

Przedsiębiorca (lub jego pracownik) podczas podróży służbowej skorzystał z noclegu w hotelu. Hotel wystawił fakturę. Przedsiębiorca nie odliczy jednak VAT.

Uwaga!

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Opisywane wyłączenie prawa do odliczenia VAT w odniesieniu do usług gastronomicznych i noclegowych zostało uznane za zgodne z prawem wspólnotowym.

 

Usługi noclegowe a hotelarskie

Zauważmy, że ustawodawca posłużył się określeniem: „usługi noclegowe", a nie „usługi hotelowe" czy „usługi hotelarskie". Nie każda zatem usługa świadczona przez hotel pozbawi prawa do odliczenia.

Przykład 2.

Usługa parkingowa i usługa wynajęcia sali konferencyjnej czy nawet wynajęcia sejfu (ale na cele „służbowe") powinny dać prawo do odliczenia.

Z kolei jeśli chodzi o usługę wstępu na siłownię czy basen – służy ona potrzebom osobistym, więc zasadniczo trudno o dostrzeżenie ich związku z czynnościami opodatkowanymi.

Jeżeli chodzi o usługi noclegowe, to zauważa się m.in., że nie są nimi m.in. usługi oferowania miejsc sypialnych w wagonach kolejowych i pozostałych środkach transportu (PKWiU 55.90.13.0), jak również usługi hoteli i podobnych obiektów świadczone w ciągu dnia „na godziny".

 

Usługi gastronomiczne a cateringowe

Usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie.

Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, z kolei usługi cateringowe to usługi poza lokalem usługodawcy. Catering oznacza więc dostarczenie przygotowanych posiłków w miejsce wskazane przez zamawiającego, np. na miejsce zorganizowanej imprezy plenerowej.

Również z punktu widzenia Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług - usługa cateringowa nie jest sklasyfikowana jako usługa gastronomiczna (a nawet w pewnym sensie są one są przeciwstawiane) – por.:

• PKWiU 56.2 - Usługi przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) i pozostałe usługi gastronomiczne,
• 56.21 - Usługi przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering),
• 56.29 - Pozostałe usługi gastronomiczne.

Dodatkowo - „usługi związane z podawaniem napojów" czy „usługi stołówkowe" często są odróżniane od usług gastronomicznych.

Przy czym – analizując możliwość odliczenia VAT z faktury dokumentującej usługę cateringową – trzeba zwrócić uwagę na zasadę ogólną, tj. kwestię związku nabytej usługi z z wykonywaną działalnością gospodarczą podlegającą opodatkowaniu.

Przykład 3.

Zakup usług cateringowych z przeznaczeniem na organizację imprezy plenerowej, skierowanej do pracowników, zaproszonych gości (w tym np. kontrahentów) ma pośredni związek czynnościami opodatkowanymi. Nawet jeśli zakupione towary i usługi nie służą odsprzedaży, ani nie byłyby wykorzystywane do wytworzenia wyrobów czy usług będących przedmiotem obrotu, ale pośrednio (tj. poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa) – można odliczyć VAT.

Związek pośredni z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa przejawia się m.in. w poprawieniu atmosfery pracy, motywacji pracowników czy budowaniu pozytywnego wizerunku w relacji z kontrahentami. To zaś przyczynia się do generowania przez podatnika obrotu, czyli występuje tu związek z wykonywaniem przez podatnika czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Często dotyczy to również nabywania usług cateringowych na potrzeby spotkań biznesowych z klientami i kontrahentami czy szkoleń wewnętrznych i spotkań roboczych.

Przykład 4.

Przedsiębiorca nabył usługę cateringową na „własne potrzeby konsumpcyjne". Nie można zatem mówić o związku zakupionej usługi z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ważne!

Czym innym są usługi gastronomiczne i noclegowe, a czym innym – usługi cateringowe oraz usługi świadczone przez hotele (poza gastronomicznymi i noclegowymi).