Spółka jest właścicielem sześciu zakładów - instalacji spalania paliw uczestniczących w europejskim systemie handlu uprawnieniami do emisji CO2. Spółka planuje w 2012 r. sprzedać jeden zakład innemu podmiotowi.

Czy spółka sprzedająca musi informować KOBiZE o transakcji, jeśli tak to jakie dokumenty musi dostarczyć?

Czy spółka przed sprzedażą instalacji może przenieść na inne swoje instalacje lub sprzedać wszystkie uprawnienia będące obecnie na rachunku sprzedawanego zakładu?

Czy jest obowiązek pozostawienia uprawnień z przydziału na 2012 r. przyszłemu prowadzącemu instalację czy po prostu ten temat powinna regulować umowa sprzedaży?

Odpowiedź:

Informację o nabyciu tytułu prawnego do instalacji przekazuje KOBiZE nabywca tego tytułu prawnego (art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2011 r. Nr 122, poz. 695) - dalej u.s.h.u.e.g.). Uprawnienia do emisji są przyznawane instalacji a nie prowadzącemu instalację, z dniem zbycia tytułu prawnego do instalacji objętej systemem zbywca traci prawo do rozporządzania uprawnieniami do emisji przyznanymi tej instalacji (art. 47 ust. 1 u.s.h.u.e.g.), w mojej opinii w świetle ustawy niedopuszczalne jest rozporządzenie przed sprzedażą instalacji uprawnieniami do emisji w taki sposób, aby nabywca obejmował samą instalację bez uprawnień do emisji, które zostały wydane na rachunek instalacji. W konsekwencji przydział uprawnień do emisji wydanych na rachunek instalacji powinien pozostać do dyspozycji nabywcy tytułu prawnego do instalacji. Strony umowy mogą uwzględnić kwestię przekazania nabywcy wydanych instalacji uprawnień do emisji w treści umowy przenoszącej tytuł prawny do instalacji.

Uzasadnienie:

Z treści pytania wynika, że w wskutek planowanego przez spółkę przedsięwzięcia nastąpi przeniesienie tytułu prawnego do instalacji uczestniczącej w europejskim systemie handlu na inny podmiot. Podmiot planujący transakcję zastanawia się natomiast czy może rozporządzić uprawnieniami przyznanymi instalacji w ten sposób, że przenosząc tytuł prawny do instalacji może nie przekazać nabywcy uprawnień do emisji przyznanych tej instalacji, czy też jest prawnie zobowiązany do przekazania przyznanych instalacji uprawnień czy też przekazanie uprawnień do emisji jest pozostawione uzgodnieniu pomiędzy stronami (zbywca i nabywca tytułu prawnego do instalacji).

Konsekwencje przeniesienia tytułu prawnego do instalacji reguluje art. 47 ust. 1-4 u.s.h.u.e.g. Konsekwencje te to po stronie zbywcy utrata na rzecz nabywcy prawa rozporządzania uprawnieniami do emisji przyznanymi instalacji, a także obowiązek przekazania nabywcy informacji i dokumentów niezbędnych do sporządzenia raportu o wielkości emisji dotyczących roku, w którym nastąpiło przeniesienie tytułu prawnego. Na nabywcy ciąży z kolei obowiązek zgłoszenia Krajowemu ośrodkowi faktu nabycia tytułu prawnego do instalacji, a także przejęcie obowiązku rozliczenia wielkości emisji z tej instalacji.@page_break@

Przepis art. 47 ust. 1 u.s.h.u.e.g. wskazuje, że z dniem zbycia tytułu prawnego do instalacji objętej systemem zbywca traci prawo do rozporządzania uprawnieniami do emisji przyznanymi tej instalacji. Prawo do rozporządzania uprawnieniami obejmuje nabywca. Warto zauważyć, że utrata prawa rozporządzania uprawnieniami przez zbywcę tytułu prawnego do instalacji jest konsekwencją przyjętego w ustawie założenia, że uprawnienia do emisji przyznawane są instalacji a nie prowadzącemu instalację. Przydział następuje ze względu na specyfikę działalności prowadzonej w instalacji i w dużej mierze w oparciu o jej parametry techniczne (zdolność produkcyjna, zainstalowane moc itp.). W świetle tego trudno zakładać, że prawo do uprawnień do emisji jest powiązane z osobą prowadzącego instalację, bo podmiot ten wskutek różnych przekształceń się zmienia. Zatem uprawnienia do emisji mają zasadniczo "podążać" za instalacją, a nie za prowadzącym instalację. Warto także zwrócić uwagę, że zgodnie z ustawą nabywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem przejmuje obowiązek rozliczenia wielkości emisji z tej instalacji w roku, w którym nabył tytuł prawny do instalacji. Rozliczenie wielkości emisji, które ma zrealizować nowy prowadzący instalację będzie obejmowało również tę część roku kalendarzowego, w której prowadzącym instalację był zbywca. Aby nowy prowadzący instalacje mógł zrealizować obowiązek rozliczenia emisji zbywca tytułu prawnego do instalacji objętej systemem jest obowiązany do przekazania nabywcy wszelkich informacji i dokumentów niezbędnych do sporządzenia raportu o wielkości emisji dotyczących roku, w którym nastąpiło przeniesienie tytułu prawnego (art. 47 ust. 4 u.s.h.u.e.g.).

To wszystko w mojej opinii dowodzi tego, że celem, jaki ma zrealizować u.s.h.u.e.g. jest zagwarantowanie nabywcy tytułu prawnego do instalacji prawa do uzyskania pełnego przydziału uprawnień do emisji, jaki został wydany na rachunek instalacji w roku, w którym nastąpiło przeniesienie tytułu prawnego. Przenosząc tytuł prawny do instalacji zbywca nie jest już bowiem odpowiedzialny ani za sporządzenie rocznego raportu, ani za rozliczeniem emisji, a obowiązek ten przejmuje nabywca.

Poza wyłączeniem po stronie zbywcy prawa rozporządzania uprawnieniami do emisji ustawodawca nie przewidział jakichś sankcji na wypadek zbycia instalacji bez przekazania nabywcy przyznanych tej instalacji uprawnień do emisji. Wydaje się jednak, że nabywca tytułu prawnego do instalacji miałby w tej sytuacji podstawy do wystąpienia przeciwko zbywcy z roszczeniem odszkodowawczym. Niezależnie od tego w celu uniknięcia możliwych nieporozumień należy rekomendować stronom umowy uwzględnienie kwestii przekazania nabywcy wydanych instalacji uprawnień do emisji w treści umowy przenoszącej tytuł prawny do instalacji. Oczywiście nie można wykluczyć, że strony w drodze umowy zgodzą się na inne rozwiązania dotyczące przekazania uprawnień do emisji (np. podzielą się wydanym na rachunek instalacji przydziałem). Należy jednak podkreślić, że jeśli takiego uzgodnienia strony w umowie nie zawrą, nabywca tytułu prawnego do instalacji ma prawo oczekiwać, że zbywca przekaże mu cały przydział uprawnień do emisji, jaki został wydany na rachunek instalacji w roku, w którym nastąpiło przeniesienie tytułu prawnego.

Aby prawo rozporządzania uprawnieniami do emisji przyznanymi instalacji przez nabywcę mogło być urzeczywistnione powinien on uzyskać dostęp do rachunku instalacji prowadzonego w Krajowym rejestrze jednostek Kioto i uprawnień do emisji. Na rachunku tym zdeponowane są przedmiotowe uprawnienia do emisji. Dostęp do rachunku instalacji uzyskuje się w drodze aktualizacji danych prowadzącego instalację przez Administratora Rejestru. Szczegółowe wymagania w tej kwestii określa Regulamin Rejestru.

Nabywca jest obowiązany zgłosić Krajowemu ośrodkowi nabycie tytułu prawnego do instalacji objętej systemem w terminie 14 dni od dnia nabycia tego tytułu prawnego (art. 47 ust. 2). Ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób ma zostać zrealizowany obowiązek zgłoszenia. Wydaje się jednak, że nabywca tytułu prawnego do instalacji powinien przynajmniej złożyć na piśmie stosowne oświadczenie określające, która instalację i od kogo nabył, a także kiedy zawarto umowę.