Przedsiębiorcy, którzy chorują muszą ograniczyć czynności związane z biznesem do niezbędnego minimum. Bowiem jeśli ZUS ustali, że przedsiębiorca na zwolnieniu lekarskim faktycznie pracował (np. wystawiał rachunki, faktury czy nadzorował pracowników), to może zażądać zwrotu wypłaconego zasiłku chorobowego.
Tylko odpowiednie dochody z pracy zapewniają przedsiębiorcy dobrowolne składki ZUS
Zatrudnienie na etacie i równoczesne prowadzenie własnej firmy rodzi obowiązek zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, jeśli dochód ze stosunku pracy jest niższy niż minimalne wynagrodzenie.
Kwestie tzw. zbiegów tytułu do ubezpieczeń reguluje art. art. 9 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Stanowi on, że osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, takich jak m.in. prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej czy praca na umowę zlecenia, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy.
Mogą one jednak, dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte też ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 1a ustawy. I ten przepis jest kluczowy dla osób, które pracują na etacie i jednocześnie prowadzą firmę, bo decyduje o tym czy danina na rzecz ZUS będzie obowiązkowa czy dobrowolna. Stanowi on bowiem, że jeśli podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe ze stosunku pracy w przeliczeniu na miesiąc jest niższa od wskazanej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, czyli od minimalnego wynagrodzenia za pracę, które w 2016 r. wynosi 1850 zł, wówczas takie osoby muszą obowiązkowo płacić składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe (chorobowa składka nadal jest dobrowolna) z innych tytułów, czyli np. z prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
A zatem, jeśli jest zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych z umowy o pracę i prowadzenia działalności gospodarczej, to o obowiązku opłacania składek ZUS z firmy decyduje wysokość podstawy wymiaru składek ze stosunku pracy, w przeliczeniu na miesiąc. Jeśli z umowy o pracę wynika wprost wysokość osiąganego przez pracownika wynagrodzenia i wynosi ono co najmniej tyle ile wynosi minimalna pensja, to wszystkie pozostałe tytuły do ubezpieczeń społecznych stają się dobrowolnymi.
Taka zasada obowiązuje również wtedy, gdy przedsiębiorczy pracownik jest chory i przebywa na zwolnieniu lekarskim ze stosunku pracy oraz pobiera zasiłek choroby na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Wówczas ciągle obowiązkowym tytułem ubezpieczenia jest umowa o pracę.
Powyższe zasady nie dotyczą składki na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z ustawą z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, składka na NFZ jest obowiązkowa z każdego tytułu do ubezpieczeń społecznych, niezależnie od tego czy jest on obowiązkowy czy dobrowolny. Wynosi ona w 2016 r. 288,95 zł miesięcznie. Tylko w jednym wypadku nie trzeba jej opłacać: gdy przedsiębiorca zawiesi wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej.