1. Wstęp
Zasada jawności (nazywana w przypadku prawa europejskiego również zasadą jawności i przejrzystości) jest podstawowym wyznacznikiem sposobu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jej działanie w praktyce przetargu nieograniczonego rozpoczyna się na etapie ogłoszenia o zamówieniu, następnie dotyczy konieczności zamieszczenia treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (i jej modyfikacji) a następnie dotyczy również procesu badania i oceny ofert (wykonawcy mają możliwość weryfikacji prawidłowości oceny ofert dokonanej przez zamawiającego). W celu dokonania takiej weryfikacji wykonawcy mają możliwość dokonania analizy treści ofert złożonych w postępowaniu. Składając ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przedsiębiorcy muszą jednak liczyć się z tym, że ich oferty będą jawne dla konkurencji. Z uwagi na to, że treść ofert może zawierać informacje wartościowe dla przedsiębiorcy (np. jego know how w określonej dziedzinie, albo bazę klientów) ustawodawca ograniczył zasadę jawności instytucją tajemnicy przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca, który składa ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego może utajnić część jej treści, jeśli uzna, że stanowi ona jego tajemnicę przedsiębiorstwa. W tym celu powinien dokonać analizy przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) – dalej u.z.n.k., pod kątem możliwości uznania konkretnej części oferty za tajemnicę przedsiębiorstwa. Następnie powinien utajnić część oferty w taki sposób, aby osoba nieuprawniona nie mogła tych informacji uzyskać – takim sposobem może być np. umieszczenie części oferty w kopercie zatytułowanej „Tajemnica przedsiębiorstwa – dostępna tylko dla zamawiającego”. Po złożeniu oferty Zamawiający powinien zadecydować, czy wskazana informacja jest tajemnicą przedsiębiorstwa i odtajniać ją (w przypadku stwierdzenia nieuzasadnionej tajemnicy przedsiębiorstwa) lub odmawiać jej odtajnienia (w przypadku stwierdzenia, że informacje zostały zasadnie utajnione). Wykonawcy, którzy nie mogą uzyskać dostępu do utajnionej części oferty – mogą skorzystać ze środków ochrony prawnej w celu weryfikacji, czy informacje utajnione stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Należy jednak wskazać, że pojęcie tajemnicy przedsiębiorstwa nie zostało przez ustawodawcę określone w sposób jednoznaczny. Definicja wynikająca z art. 11 ust. 4 u.z.n.k. - „Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.” zawiera wiele zwrotów ogólnych, które określane są dopiero na etapie praktycznym – najczęściej poprzez orzecznictwo sądowe, arbitrażowe i administracyjne.
Grzegorz Mazurek
Zasada jawności (nazywana w przypadku prawa europejskiego również zasadą jawności i przejrzystości) jest podstawowym wyznacznikiem sposobu prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Jej działanie w praktyce przetargu nieograniczonego rozpoczyna się na etapie ogłoszenia o zamówieniu, następnie dotyczy konieczności zamieszczenia treści Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (i jej modyfikacji) a następnie dotyczy również procesu badania i oceny ofert (wykonawcy mają możliwość weryfikacji prawidłowości oceny ofert dokonanej przez zamawiającego). W celu dokonania takiej weryfikacji wykonawcy mają możliwość dokonania analizy treści ofert złożonych w postępowaniu. Składając ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przedsiębiorcy muszą jednak liczyć się z tym, że ich oferty będą jawne dla konkurencji. Z uwagi na to, że treść ofert może zawierać informacje wartościowe dla przedsiębiorcy (np. jego know how w określonej dziedzinie, albo bazę klientów) ustawodawca ograniczył zasadę jawności instytucją tajemnicy przedsiębiorstwa. Przedsiębiorca, który składa ofertę w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego może utajnić część jej treści, jeśli uzna, że stanowi ona jego tajemnicę przedsiębiorstwa. W tym celu powinien dokonać analizy przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.) – dalej u.z.n.k., pod kątem możliwości uznania konkretnej części oferty za tajemnicę przedsiębiorstwa. Następnie powinien utajnić część oferty w taki sposób, aby osoba nieuprawniona nie mogła tych informacji uzyskać – takim sposobem może być np. umieszczenie części oferty w kopercie zatytułowanej „Tajemnica przedsiębiorstwa – dostępna tylko dla zamawiającego”. Po złożeniu oferty Zamawiający powinien zadecydować, czy wskazana informacja jest tajemnicą przedsiębiorstwa i odtajniać ją (w przypadku stwierdzenia nieuzasadnionej tajemnicy przedsiębiorstwa) lub odmawiać jej odtajnienia (w przypadku stwierdzenia, że informacje zostały zasadnie utajnione). Wykonawcy, którzy nie mogą uzyskać dostępu do utajnionej części oferty – mogą skorzystać ze środków ochrony prawnej w celu weryfikacji, czy informacje utajnione stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Należy jednak wskazać, że pojęcie tajemnicy przedsiębiorstwa nie zostało przez ustawodawcę określone w sposób jednoznaczny. Definicja wynikająca z art. 11 ust. 4 u.z.n.k. - „Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.” zawiera wiele zwrotów ogólnych, które określane są dopiero na etapie praktycznym – najczęściej poprzez orzecznictwo sądowe, arbitrażowe i administracyjne.
Grzegorz Mazurek