Podatek ten podlega odliczeniu przez nabywców na szczególnych zasadach. Wydatki dotyczące używania pojazdów samochodowych na podstawie umowy najmu, dzierżawy oraz leasingu należą bowiem do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi (zob. art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – dalej u.p.t.u., a więc wydatków, w których przypadku kwotę podatku naliczonego stanowi, co do zasady, 50% kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika (względnie 50% kwoty podatku należnego z tytułu świadczenia usług lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca, 50% kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo 50% kwoty podatku z tytułu importu towarów) (zob. art. 86a ust. 1 u.p.t.u.).
 
 
Ograniczenie to nie dotyczy jednak wszystkich pojazdów samochodowych. W całości kwotę podatku stanowią kwoty podatku dotyczące użytkowanych na podstawie umowy najmu, dzierżawy oraz leasingu:
1) pojazdów samochodowych, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony (takie pojazdy samochodowe nie są bowiem od 1 kwietnia 2014 r. pojazdami samochodowymi w rozumieniu u.p.t.u. – zob. art. 2 pkt 34 u.p.t.u.),
2) pojazdów samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika (zob. art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a u.p.t.u.),
3) pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą (czyli autobusów) (zob. art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. b. u.p.t.u.).
Odnośnie drugiej z wymienionych grup wskazać należy, że do grupy tej należą pojazdy samochodowe uważane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na konstrukcję (zob. art. 86a ust. 4 pkt 2 u.p.t.u.) oraz pojazdy samochodowe uważane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na sposób wykorzystywania (zob. art. 86a ust. 4 pkt 2 u.p.t.u.).
 
 
Jak wynika z art. 86a ust. 9 u.p.t.u. oraz rozporządzenia wydanego na podstawie art. 86a ust. 16 u.p.t.u., do pojazdów samochodowych uważanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na konstrukcję należą:
1) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,
2) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,
3) pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,
4) pojazdy specjalne o przeznaczeniach: agregat elektryczny/spawalniczy, do prac wiertniczych, koparka, koparko-spycharka, ładowarka, podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych oraz żuraw samochodowy,
5) pojazdy specjalne o przeznaczeniu pogrzebowy, jeżeli mają jeden rząd siedzeń albo ich dopuszczalna masa całkowita jest większa niż 3 tony,
6) pojazdy specjalne o przeznaczeniu bankowóz typu A lub B, jeżeli mają jeden rząd siedzeń albo ich dopuszczalna masa całkowita jest większa niż 3 tony.
Natomiast do pojazdów samochodowych uważanych za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika ze względu na sposób wykorzystywania należą pojazdy samochodowe (w tym samochody osobowe), których sposób wykorzystania przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą (zob. art. 86a ust. 4 pkt 1 u.p.t.u.). A zatem warunki uznania pojazdu samochodowego za należący do tej grupy to:
1) wykorzystywanie pojazdu w sposób wykluczający jego użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
2) prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdu (z zastrzeżeniem, że warunek ten nie dotyczy pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do odprzedaży, sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika oraz oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze – zob. art. 86a ust. 5 pkt 1 u.p.t.u.).
Zwrócić należy uwagę, że przepisy art. 86a u.p.t.u. graniczają kwotę podatku naliczonego, a nie prawo do odliczenia (zob. przykładowo wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 stycznia 2011 r., I FSK 148/10). Kwoty wynikające z tych przepisów stanowią kwoty podatku naliczonego, w stosunku do których prawo do odliczenia podatku naliczonego może zostać dodatkowo ograniczone ze względu na wykorzystywanie samochodu częściowo do wykonywania czynności niedających prawa do odliczenia (oraz oczywiście prawo do odliczenia podatku naliczonego może zostać wyłączone ze względu na wykorzystywanie samochodu wyłącznie do wykonywania czynności niedających prawa do odliczenia).
 
 
Mając na uwadze powyższe na gruncie powyższych przepisów odliczanie podatku naliczonego z faktur dotyczących umów leasingu, najmu czy dzierżawy odbywa się według dwóch schematów:
1) podatnicy odliczają 50% podatku naliczonego z poszczególnych faktur (zakładając, że leasingowany, wynajmowany, lub wydzierżawiany pojazd samochodowy wykorzystywany wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych; w przeciwnym razie zastosowanie dodatkowo znajdą przepisy o odliczeniach częściowych) – w przypadku użytkowania pojazdów samochodowych nieuprawniających do pełnych odliczeń (zwrócić należy uwagę, że od 1 kwietnia 2014 r. nie obowiązuje limit kwotowy, który do końca marca 2014 r. wynosił 6000 zł; a zatem kwota podatku odliczonego w ramach limitu 50% może być dowolnie wysoka),
2) podatnicy odliczają całość podatku naliczonego z poszczególnych faktur (zakładając, że leasingowany, wynajmowany, lub wydzierżawiany pojazd samochodowy wykorzystywany jest wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych; w przeciwnym razie zastosowanie dodatkowo znajdą przepisy o odliczeniach częściowych) – w przypadku użytkowania pojazdów samochodowych uprawniających do pełnych odliczeń.

(...)

Czytaj więcej: Kompas Księgowo-Kadrowy