Czy unieszkodliwianie za pomocą maceratora kartonowych basenów i pieluchomajtek przez szpital wymaga uzyskania zezwolenia na unieszkodliwianie odpadów?


Czy zainstalowanie w szpitalu maceratora, w którym planuje się unieszkodliwiać odpady inne niż niebezpieczne (nie zakaźne) głównie w postaci kartonowych basenów i pieluchomajtek, wymaga uzyskania przez zarządcę szpitala zezwolenia na unieszkodliwianie odpadów?


Do jakiego procesu, zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21) – dalej u.o., należy zakwalifikować takie unieszkodliwianie?


Odpady w maceratorze będą rozdrabniane i rozwadniane, a powstały ściek (pulpa) zostanie odprowadzony do miejskiej kanalizacji sanitarnej.


Jak należy klasyfikować odpady pampersów (pieluchomajtek) w przypadku, kiedy nie pochodzą z oddziałów zakaźnych: jako 180104 czy jako odpad komunalny np. 200199?


Odpowiedź:
Nie można żądać wydania zezwolenia na przetwarzanie (unieszkodliwianie) odpadów innych niż niebezpieczne, jeśli w wyniku działań maja być one zostać uznane za ściek i odprowadzane do miejskiej kanalizacji sanitarnej.


Do kanalizacji nie mogą być wprowadzane odpady, gdyż ta nie jest instalacją przeznaczoną do unieszkodliwiania odpadów. Rozdrobnienie odpadów i ich nawodnienie nie czyni z nich automatycznie ścieku. Jednakże to szpital musi podjąć decyzję, czy powstała w ten sposób "pulpa" będzie ściekiem czy odpadem. Gdyby miała być odpadem, to należałoby ją gromadzić w zbiornikach, nadając jej odpowiedni kod odpadu i przekazywać przedsiębiorcy posiadającemu decyzję na gospodarowanie odpadami.

Gdyby szpital zdecydował, że w wyniku zastosowanego procesu powstaje odpad, a nie ściek, to na podstawie danych zamieszczonych w pytaniu, można uznać, że proces można zaklasyfikować jako D13 - Sporządzanie mieszanki lub mieszanie przed poddaniem odpadów któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycjach D1–D12. Z wyjaśnienia zamieszczonego w 2 załączniku do u.o. wynika, że jeżeli nie istnieje inny właściwy kod D, mogą tu być uwzględnione procesy wstępne poprzedzające unieszkodliwienie, w tym wstępna obróbka, jak np. sortowanie, kruszenie, zagęszczanie, granulacja, suszenie, rozdrabnianie, kondycjonowanie lub separacja przed poddaniem któremukolwiek spośród procesów wymienionych w pozycjach D1–D12.

Pieluchomajtki pochodzące z innych oddziałów niż zakaźne można traktować jak odpad komunalny.

W mojej ocenie pieluchomajtki wytworzone na oddziałach szpitalnych innych niż zakaźne należy zaliczyć do odpadów medycznych ze względu na źródło wytworzenia, nadając im kod 180104, chociaż muszę przyznać, że część specjalistów uznaje, że jeśli nie są one zainfekowane, to kwalifikuje się jako odpady komunalne i obejmuje procedurą związana z odbiorem odpadów komunalnych. Oznacza się je wtedy kodem 200199. Taki kod byłby właściwy, gdyby np. pampersy były wytworzone w zakładzie opiekuńczym czy żłobku ale nie w szpitalu. Jako kontrargument można postawić tezę, że pampersy wytworzone na oddziale neonatologicznym (jeśli nie są zainfekowane) mają ten sam charakter, co pampersy używane w gospodarstwach domowych.


Uzasadnienie:
Przedstawiony problem jest skomplikowany i budzi kontrowersje od dawna. Nowa u.o. problemu tego nie rozwiązuje, podobnie jak nie czyniła tego poprzednia ustawa oraz ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod., czy ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858, z późn. zm.) – dalej u.z.w.o.ś. Nie ma regulacji prawnej, która pozwoliłaby na jednoznaczne stwierdzenie, że odpady płynne mogą lub nie mogą być unieszkodliwiane w oczyszczalni ścieków, w szczególności z uwagi na treść art. 9 ust. 1 u.z.w.o.ś., który zabrania wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych odpadów stałych i odpadów płynnych niemieszających się z wodą oraz substancji o właściwościach żrących. Trudno w stwierdzić więc, czy "pulpa" jest odpadem płynnym, mieszającym się z wodą (nie ma również właściwości żrących). Jeśli tak jest, to w świetle tego przepisu można byłoby przyjąć, że odpad ten mógłby zostać odprowadzony do urządzeń kanalizacyjnych.

Bez względu na powyższe, decydującym będzie zgoda przedsiębiorstwa na wprowadzenie "pulpy" do rządzeń kanalizacyjnych i umowa określająca właściwości oraz ilość odpadu/ścieku.
Gdyby szpital sklasyfikował rozdrobnioną i nawodnioną 'pulpę" jako odpad, to powinien gromadzić ją w zbiorniku bezodpływowym, a następnie przetransportować do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Jak wynika z powyższego, to podmiot wytwarzający musi samodzielnie określić, czy wytwarza ściek, czy odpad płynny i w zależności od przyjętej klasyfikacji postępować odpowiednio do regulacji ustawy o odpadach lub u.z.w.o.ś. (jeśli ścieki odprowadza do cudzej kanalizacji). Natomiast w mojej ocenie, nie można unieszkodliwiać odpadów w oczyszczalni ścieków, podobnie jak nie można unieszkodliwiać ścieków w instalacji służącej do unieszkodliwiania odpadów. Oznacza to, że identyczne produkty z danego procesu mogą być różnie kwalifikowane w zależności od sposobu pozbywania się ich.


Uwagi:
W rozumieniu art. 9 ust. 1 pkt 14 lit. a pr. wod. ściekami będą wody, które zostały pobrane i zużyte do określonych celów: bytowych lub gospodarczych, a następnie wprowadzone do środowiska (wód lub ziemi). Z kolei, zgodnie z definicją zawartą w art. 9 ust. 1 pkt 17 pr. wod., pod pojęciem ścieków przemysłowych rozumiemy ścieki, niebędące ściekami bytowymi albo wodami opadowymi lub roztopowymi, powstałe w związku z prowadzoną przez zakład działalnością handlową, przemysłową, składową, transportową lub usługową, a także będące ich mieszaniną ze ściekami innego podmiotu, odprowadzane urządzeniami kanalizacyjnymi tego zakładu.